Volgens het Antennebureau is het aantal antenne-installaties in juli in Nederland met 751 afgenomen. Eind juli bedroeg het aantal antenne-installaties 15.688, terwijl dat per eind juni uitkwam op 16.439. De afname is, net als in voorgaande maanden, voornamelijk het gevolg van het samenvoegen van de mobiele netwerken van T-Mobile en Tele2, zo verklaart het Antennebureau.In de cijfers is te zien dat de operators grootschalig de 5G-antenne op de gecombineerde 2G, 3G, 4G-installaties hebben aangezet. 2G 3G 4G nam af met ruim 3.400 installaties, terwijl 2G 3G 4G 5G met vrijwel hetzelfde aantal toenam. Deze categorie is overigens nieuw in de lijst. Voorheen waren er nog geen 2G 3G 4G 5G antenne-installaties.
Op 10 juni 2020 heeft Agentschap Telecom twee 5G-veldsterktemetingen uitgevoerd bij massive MIMO-antennes die gebruik maken van de 3,5 GHz-band. De breedbandige veldsterktes bedroegen 0,97 en 1,23 volt per meter (V/m) en liggen daarmee ruim onder de blootstellingslimieten.
Agentschap Telecom volgt de ontwikkelingen en blijft meten aan 5G.
Blootstellingslimieten gelden ook voor 5G-antennes
De ICNIRP-blootstellingslimieten die gelden voor 2G, 3G en 4G, gelden ook voor 5G. De limieten lopen, afhankelijk van de frequentie, van 28 tot 61 V/m. De limiet voor de frequentie van 3,5 GHz is 61 V/m. Agentschap Telecom meet de elektromagnetische veldsterkte vanuit zijn toezichtstaak steekproefsgewijs door heel Nederland. Alle metingen zijn openbaar en staan op de website van het Antennebureau op de pagina Resultaten metingen straling antennes.
Goedwerkende mobiele diensten zijn cruciaal voor Nederland. Het dataverbruik is in 2019 met meer dan 30% gestegen ten opzichte van 2018 en meer dan vertienvoudigd vergeleken met vijf jaar geleden. Deze groei zet de komende jaren door. Ook is het belangrijk dat mobiele dekking betrouwbaarder wordt en overal in Nederland een goede kwaliteit heeft. Dit zorgt ervoor dat telecomaanbieders investeren in het vergroten van de capaciteit, kwaliteit en dekking van de mobiele netwerken.
Samenwerking tussen telecomaanbieders kan er aan bijdragen dat deze investeringen op een verantwoorde wijze worden gedaan. Dat mag niet ten koste gaan van de onderlinge concurrentie. De Autoriteit Consument & Markt (ACM) consulteert een conceptleidraad met handvatten hoe telecomaanbieders kunnen samenwerken om op efficiënte wijze te investeren in capaciteit, kwaliteit en dekking van de mobiele netwerken.
Antennelocaties verwerven
Het wordt voor telecomaanbieders steeds moeilijker om antennelocaties te vinden. Dat komt door de groei van het aantal mobiele antennes en de afnemende beschikbaarheid van locaties. Dan kan het helpen als aanbieders niet onafhankelijk van elkaar op zoek zijn naar de schaarse locaties, maar hierbij samenwerken. De ACM verwacht niet dat de concurrentie tussen aanbieders in gevaar komt wanneer aanbieders gezamenlijk optrekken bij het vinden van antennelocaties. Doordat aanbieders op de locaties hun eigen telecomapparatuur gebruiken, kunnen zij zich nog steeds onderscheiden van de andere aanbieders.
Huur en verhuur van spectrum
In de nieuwe Telecommunicatiewet wordt de mogelijkheid gecreëerd om spectrum (frequenties voor mobiel dataverkeer) te huren en te verhuren. Verhuur van frequenties aan bijvoorbeeld een aanbieder van lokale bedrijfsnetwerken kan zorgen voor nieuwe diensten en extra concurrentie. Vanaf de komende frequentieveiling (die start op 29 juni a.s.) wordt een bovengrens gehanteerd voor de maximale hoeveelheid frequenties die één aanbieder kan gebruiken. De ACM is van oordeel dat deze bovengrens er veruit in de meeste gevallen voor zorgt dat de concurrentie niet in gevaar komt.
Roaming op 2G- of 3G-netwerken
In de komende jaren gaan de Nederlandse telecomaanbieders hun 2G- of 3G-netwerken uitzetten. Dit kan gevolgen hebben voor diensten die afhankelijk zijn van deze netwerken, zoals slimme energiemeters of oudere mobiele telefoons. Als een aanbieder die een 2G- of 3G-netwerk uitschakelt via roaming gebruik kan maken van het netwerk van een andere aanbieder die nog wel 2G of 3G aanbiedt, kan er zo voor gezorgd worden dat 2G en 3G langer beschikbaar blijft voor apparaten die daarvan afhankelijk zijn.
De EU start in september met 11 nieuwe 5G-onderzoeksprojecten, met financiële steun uit het O&O-budget van Horizon 2020. Het betreft drie grensoverschrijdende projecten in de transport- en mobiliteitssector en acht projecten op het gebied van 5G-hardware-innovatie.
De projecten zijn besproken tijdens de recente Europese conferentie over netwerken en communicatie (EuCNC). Dit was een virtuele conferentie met themasessies over 5G-cyberbeveiliging, open RAN en 5G voor verticale sectoren.
De projecten die in september starten, vormen de laatste fase van de EU-5G PPP programma’s om nieuwe technologie te ontwikkelen. In totaal investeert de EU meer dan EUR 400 miljoen in 5G-PPP-projecten, terwijl er in de 5G-proeven nog eens EUR 1 miljard aan particuliere investeringen zit.
Grensoverschrijdende projecten ook in Benelux
De drie grensoverschrijdende 5G-projecten zullen plaatsvinden in het Baltische en Noordzeegebied, rond de Pyreneeën en in de Benelux rond de havens van Antwerpen en Rotterdam. De projecten ontwerpen, testen en valideren use cases op het gebied van mobiliteit en transport, waarbij gekeken wordt naar toepassingen voor wegen, treinen, havens en maritieme routes.
Elk project zal een 5G-netwerkinfrastructuur bieden die zowel multi-service- als multi-applicatiefuncties biedt voor gevarieerde transportmiddelen en verbeterde connectiviteit voor openbare gebruikers.
De projecten brengen een breed scala aan partijen samen: telecomoperatoren en -aanbieders, wegexploitanten, spoorweginfrastructuurbeheerders, transport- en logistieke bedrijven, voertuigfabrikanten en hun leveranciers van uitrusting, fabrikanten van spoorwegapparatuur, innovatieve mkb-bedrijven en openbare en particuliere onderzoekscentra. Verder is er deelname van transportautoriteiten en ondersteuning van nationale en regionale nationale overheden.
Hun gezamenlijke budget bedraagt EUR 41 miljoen, waarvan EUR 31,1 miljoen aan EU-financiering in het kader van het Horizon 2020-programma.
Opbouw Europese toeleveringsketen
De acht 5G-hardware-innovatieprojecten moeten helpen bij de opbouw van een Europese industriële toeleveringsketen voor core 5G-technologieën en hardware, met name voor netwerktechnologieën en -systemen. de projecten moeten verder marktkansen creëren en de opkomst van nieuwe innovatieve marktspelers ondersteunen.
Innovatie moet gestimuleerd worden in veelbelovende verticale gebruiksscenario’s zoals contentbeheer, gecoördineerde platooning van auto-mobiliteit, niet-openbare netwerken, data-ecosystemen en ultrahoge datasnelheden (met gebruik van de THz-frequenties). Verder worden nieuwe zakelijke benaderingen onderzocht op gebieden zoals open RAN, uitgesplitste systemen, edge-netwerken en neutrale hostconcepten.
Dit jaar zal in het kader van het laatste werkprogramma van Horizon 2020 een nieuwe golf van projecten ter waarde van ongeveer EUR 100 miljoen worden gelanceerd. De laatste twee oproepen worden in juni afgesloten en hebben betrekking op 5G-software-innovatie en meer toekomstgerichte projecten (‘Beyond-5G’).
De Multibandveiling begint op 29 juni met drie deelnemers en eindigt korte tijd later met drie winnaars. Het is, zeker zonder nieuwkomers zoals Tele2 in 2012, een voorspelbaar scenario. Een strijd om spectrum ligt niet voor de hand. Het aantal van drie deelnemers is een logische veronderstelling.
Ten eerste omdat alle drie de MNO’s hebben gezegd dat ze mee doen. Ze hebben eerst hun inschrijving gemeld, en vervolgens hun toelating tot de Multibandveiling.
Ten tweede is maximaal drie deelnemers logisch omdat het spectrum niet geschikt is voor nieuwkomers. Anders dan in 2012 ligt er dit keer geen reservering klaar voor een nieuwe partij. Daarnaast zou een nieuwkomer nog moeten beginnen met de uitrol van een eigen netwerk en dat is een onneembare hindernis.
In deze veiling komen drie verschillende frequentiebanden aan bod. KPN, T-Mobile en Vodafone kunnen de 700 MHz-band verdelen in drie gelijke vergunningen van 2 x 10 MHz. Iets anders wordt zelfs door het ministerie van EZK niet verwacht of wenselijk geacht. Bij de verdeling van de 1400 MHz frequenties lijken KPN en Vodafone meer kans te maken dan T-Mobile. De 2100 MHz band is op dit moment gelijk verdeeld over de MNO’s en het is het meest waarschijnlijk dat dat zo blijft.
KPN heeft op dit moment het minste spectrum in handen, T-Mobile het meest, met de Tele2 vergunningen erbij. Mogelijk besluit KPN dat het zijn achterstand wat wil verkleinen, maar dan zal het wel moeten opbieden tegen de andere twee.
T-Mobile en KPN zijn niet van plan om de route van Vodafone Nederland te volgen bij het aanbieden van 5G, door nu al deze mobiele technologie uit te rollen. Dat laten beide operators aan Telecompaper weten. KPN stelt bewust voor een andere route te kiezen waarbij nog te veilen spectrum gebruikt wordt. T-Mobile wil een toegewijde frequentieband gebruiken.
De Multibandveiling, waarbij licenties voor blokken spectrum geveild worden om in te zetten voor 5G, vindt naar verwachting begin juni plaats. Vodafone biedt echter al sinds 28 april 5G aan in ruim de helft van Nederland en het zal vanaf eind juli heel Nederland daarmee bedienen. Vodafone gebruikt bestaande 1800 MHz-spectrumbanden, die nu voor 4G worden ingezet. Met behulp van door partner Ericsson ontwikkelde DSS (dynamic spectrum sharing)-technologie kan Vodafone het bestaande 1800 MHz-spectrum verdelen tussen 4G en 5G.
T-Mobile: lat voor 5G hoger dan 4G
T-Mobile beloofde in het kader van de fusie met Tele2 Nederland vorig jaar onder meer dat de operator als eerste een (landelijk dekkend) 5G-netwerk zou aanbieden. Voor nu lijkt de operator echter te willen gaan voor volledigheid in plaats van snelheid. T-Mobile laat bij monde van woordvoerder Lisa van den Eijk weten de lat voor het 5G-netwerk nog hoger te leggen dan bij het 4G-netwerk. Ze wijst erop dat dit mobiele netwerk al diverse malen als beste uit de bus kwam bij onderzoeken.
“Voor ons 5G-netwerk leggen we die lat net zo hoog, zo niet nog hoger. Voor ons betekent een state-of-the-art 5G-netwerk dat het landelijk dekkend is en er een toegewijde band beschikbaar is voor 5G, zodat we nieuwe 5G klanten de optimale kwaliteit kunnen bieden die men van ons gewend is, zonder dat dit ten koste gaat van de service die we bieden aan bestaande 4G klanten.”
Dat betekent voor 5G ook dat men geen gebruik wil maken van mogelijkheden om nu al 4G-spectrum voor 5G in te zetten, mede vanwege de verwachte groei van dataverkeer, stelt van den Eijk. “Bovendien moet het netwerk een ongekende capaciteit hebben om het dataverkeer van miljoenen Unlimited-klanten te faciliteren waarvan we verwachten dat deze exponentieel zal blijven groeien. Daarom werken we keihard aan onze ambitie een landelijk dekkend 5G-netwerk van wereldklasse aan te bieden.”
Het mobiele netwerk van T-Mobile Nederland kwam vorig jaar augustus voor het derde jaar op rij als snelste uit de testen van Ookla. De score van 70,79 van T-Mobile wordt door Vodafone en KPN gevolgd met scores die dicht bij elkaar liggen: respectievelijk 48,57 en 47,99. In april 2019 won T-Mobile de netwerktest van P3 Communications. KPN eindigt nipt voor Vodafone.
KPN: bewust keuze andere route
KPN geeft aan bekend te zijn met de optie om voorafgaand aan de veiling al voor 4G gebruikt spectrum te delen voor 5G-doeleinden. “Maar we kiezen bewust voor een andere route naar 5G waarbij we gebruik willen maken van nog te veilen spectrum”, geeft KPN-woordvoerder Stijn Wesselink aan. “Waar 4G een revolutie was, is 5G veel meer een evolutie die zich stapsgewijs zal ontwikkelen. Wij focussen op toegevoegde waarde van 5G voor klanten en laten dat leidend zijn in onze aanpak.”
KPN begon in november 2019 met de modernisering van het mobiele netwerk, waarbij apparatuur van Huawei werd ingezet. KPN wil de huidige apparatuur in heel Nederland vervangen, om de groei van 4G in goede banen te leiden en om 5G te kunnen lanceren. Per mobiele site wordt alle apparatuur van het dak getakeld en in één keer vervangen, met antennes, radio’s, baseband en voeding/noodstroom. Veel sites zijn in 2013 en 2014 neergezet voor de landelijke uitrol van 4G. Deze apparatuur is echter nog niet 5G-ready en moest dus sowieso vervangen worden.
Te veilen spectrum
Hieronder staan de blokken spectrum waarvoor tijdens de Multibandveiling licenties geveild worden:
Vergunning Band Type kavel Aantal Reserveprijs
K 700 MHz 2 x 5 MHz 6 EUR 75.180.000
L 1400 MHz 1 x 5 MHz 8 EUR 5.030.000
M 2100 MHz 2 x 5 MHz 12 EUR 35.279.000
Met de introductie van 5G op dinsdag 28 april wil VodafoneZiggo een mobiele component toevoegen aan zijn strategie om in Nederland te komen tot de beste digitale infrastructuur van Europa. Dat stelt Jeroen Hoencamp, CEO van VodafoneZiggo, in gesprek met Telecompaper. De voordelen, vooral op het gebied van een snellere reactietijd, zijn volgens Hoencamp nu al aanzienlijk. Hij verwacht niet dat de vrees voor 5G en extreme acties hieromtrent zoals brandstichtingen in zendmasten aangewakkerd worden. “We moeten een feitelijke discussie blijven voeren om die angst weg te nemen.”
VodafoneZiggo kondigde deze ochtend de uitrol van 5G aan. De operator begint met zijn op 1800 MHz gebaseerde 5G in een ‘ruime helft van Nederland. Het gaat hierbij óm 2.000 sites, vooral om de Randstad, delen van Zuid-Nederland en de grote steden. In de ochtend van woensdag 29 april komt er een dekkingskaart online, vertelt VodafoneZiggo-CEO Jeroen Hoencamp, zodat klanten weten waar ze al 5G kunnen gebruiken “Tot en met eind juli wordt de dekking geleidelijk aan uitgerold tot heel Nederland.”
Waarom nu? De voordelen lijken met onder meer 10 procent hogere snelheid dan 4G (circa 350 Mbps) en 30 procent lagere latency nog beperkt.
“Er zijn twee hoofdredenen. De een is meer strategisch van aard, de ander betreft die voordelen. De strategische reden is gebaseerd op de strategie achter de fusie tussen Vodafone en Ziggo drie jaar terug, waarbij we vast, mobiel en content combineerden. We hebben dit jaar al onder de naam Giganet netwerksnelheden van 1 gigabit geïntroduceerd. We hopen daar eind 2021 mee klaar te zijn (de uitrol is overigens opgeschort wegens de coronacrisis, red). De mobiele poot van Giganet is 5G, met in theorie ook al gigabitsnelheden.”
“Dit is geen technologiepush, we komen met onze Giganet-strategie vanuit een duidelijke klantbehoefte. We zijn zeker ook in de huidige tijd blij dat we de afgelopen jaren in ons vaste en mobiele netwerk geïnvesteerd hebben om op dit punt uit te komen. Onze netwerken hebben het de afgelopen maanden met alle piekbelasting goed gedaan.”
“Er zijn drie voordelen bij het nu al lanceren van 5G, los van het feit dat we er trots op zijn dat we dit nu als enige operator in Nederland kunnen. Die hogere snelheid van 10 procent is gemiddeld en is van een aantal factoren afhankelijk. Het aantal gebruikers per netwerkcel, het toestel, de locatie etc. Het kan dus hoger liggen. We zijn bewust bescheiden vanuit de marketingstrategie ‘underpromise, overdeliver’.”
“Verder is de 30 procent lagere latency belangrijk. Iedereen gaat dat merken aan de hogere reactiesnelheid, elke keer als een webpagina wordt ingeladen, een YouTube-filmpje wordt opgestart of bij videobellen. Het derde voordeel: 5G is weer een stap betrouwbaarder en stabieler dan 4G.”
Hoeveel Vodafone-klanten gaan hier de komende weken van profiteren?
“Dat is natuurlijk beperkt in het begin. Dat zag je ook aan het begin van dit decennium bij de overgang van 3G naar 4G: met weinig en vooral dure handsets. Nu zal dat niet anders zijn. Maar we hebben een mooie line-up van Samsung- en Oppo-toestellen om mee te beginnen, dat zal snel uitbreiden. Ik kan vanwege commerciële redenen geen precieze aantallen geven, maar we maken denk ik al veel Vodafone-klanten blij. Daarnaast zal het veel klanten triggeren om de stap naar 5G te zetten.”
“We hadden op zich al eerder kunnen starten. Ons core-netwerk was in januari al helemaal klaar, evenals een aantal masten. Maar dan heeft het nog geen zin om 5G te lanceren, of om klanten te zeggen dat het ‘ooit’ komt. Nu kunnen we heel concreet zeggen: meer dan de helft van Nederland kan het gebruiken in deze gebieden en over drie maanden heeft iedereen het.”
Hoe snel kan na de Multibandveiling het overige spectrum – 700, 1400 en 2100 MHz – worden ingezet om de dekking en capaciteit te vergroten?
“Daar kan ik niet veel over zeggen, behalve dat we ons hebben ingeschreven voor de nu in juni geplande veiling. Een van de veilingvoorwaarden is dat we inhoudelijk over de veiling niets mogen zeggen. Verder is onze strategie voor de verdere roll-out ook commercieel gevoelige informatie. Duidelijk is wel dat we deze voorsprong die we nu nemen graag willen behouden.”
1800 MHz zit enigszins tussen laag spectrum met een hoge dekking en hoog spectrum met hoge capaciteit in. Kunnen jullie eind juli ook de rurale gebieden goed dekken?
“Het mooie van de ingezette technologie is dat we bestaand spectrum, bestaande masten en bestaande apparatuur met wat aanpassingen kunnen gebruiken. Het 1800 MHz-spectrum is inderdaad geschikt voor zowel dekking in meer rurale gebieden, maar ook voor afdoende capaciteit en dekking in deze beginfase.”
Maakt deze snelle uitrolstrategie ook onderdeel uit van de strategie van Vodafone Groep?
“We zijn 50 procent in handen van Vodafone Groep en 50 procent in handen van Liberty Global. We zijn dus een onafhankelijke entiteit en kunnen onze eigen beslissingen daarin nemen. We kunnen wel bij beide organisaties profiteren van hun plannen en kennis. Daarnaast hebben we in tegenstelling tot veel Vodafone- en Liberty-organisaties de unieke combinatie van vast, mobiel en content, zodat we breed konden investeren in een complete digitale infrastructuur met producten én diensten.”
Er is al langer veel te doen met betrekking tot angst voor gezondheidsrisico’s omtrent 5G-straling. Daar zijn recent brandstichtingen bij gekomen. Is het wel verstandig om nu al met 5G te komen? Wakkert dat de onrust niet aan?
“We hebben naar veel factoren gekeken bij het wel of niet nu al introduceren van 5G: die onrust, de coronacrisis, de economische ontwikkeling, klantbehoeften. Op basis van alle overwegingen hebben we besloten dat wel door te zetten. De behoefte aan hogere snelheden en lagere latency is er, het zou een gemiste kans zijn als we het nu niet deden.”
“Kort over de brandstichtingen: die zijn onacceptabel en crimineel. Ik maak me er zorgen over, het is echt een bedreiging voor de samenleving gezien de groeiende afhankelijkheid van onze netwerken. We hebben de beveiliging van onze masten met zichtbare en onzichtbare maatregelen verbeterd. We werken goed samen met politie en justitie om de daders te pakken. twee al opgepakte verdachten blijven voorlopig langer vastzitten, zo heeft de rechter-commissaris ons laten weten. We hebben er dan ook alle vertrouwen in dat dit opgelost wordt.”
“Het aanspreken van zorgen over 5G, dat vind ik een veel relevantere discussie. De introductie van 5G is een maatschappelijk iets. Dat bepalen wij niet alleen, we kijken daarbij ook naar klanten, politiek, belangenorganisaties. Het is heel belangrijk dat we dit samen doen. Nederland heeft hele strenge eisen op het gebied van veiligheid, voor alles sectoren. We zijn met 4G altijd ruim onder de strenge limieten voor voltage bij elektromagnetische straling van zendmasten gebleven en dat zal bij 5G niet anders zijn, aangezien we dezelfde frequenties en deels dezelfde apparatuur gebruiken.”
“Het is dus belangrijk dat we met elkaar in gesprek blijven en de maatschappelijke discussie aan blijven gaan, gebaseerd op feiten, uitleggen wat 5G wel en niet is, wel en niet doet. Ik vertrouw erop dat overheid, wetenschappers en toezichthouders hun werk goed doen en dat we iets neerzetten dat goed is en geen risico’s meebrengt. Ik heb een vrouw en kinderen, dus ik wil ook voor onszelf zeker weten dat wat wij gebruiken, veilig is.”
Ook Zwolle is bezig met de uitrol van het 5G netwerk. Daarvoor moeten er in de stad wel meer antennes worden geplaatst. De gemeente zegt dat in het wetenschappelijk onderzoek ‘tot heden geen bewijzen zijn gevonden voor negatieve effecten op de gezondheid door blootstelling aan elektromagnetische velden onder de blootstellingslimieten.’
Heel Europa moet de komende jaren over op het 5G-netwerk, waarmee data veel sneller uitgewissel kan wordem. Er zijn drie frequentiebanden aangewezen voor 5G. Dit zijn de 700Mhz, de 3,5Ghz en de 26GHz. De EU heeft in het voorjaar van 2018 vastgelegd dat overal in Europa de 3,5 Gigahertz (Ghz) frequentieband beschikbaar wordt gesteld voor het aanbieden van algemene mobiele communicatie aan consumenten en bedrijven via 5G.
De 700MHz band komt in 2020 ter beschikking voor mobiel gebruik in Nederland.
De 3,5Ghz band vanaf september 2022 in Nederland.
Voor de 26Ghz band moet het verdeelbeleid in Nederland nog bepaald worden.
Hoe hoger de frequentie hoe meer dataverkeer mogelijk is, maar dit gaat wel ten koste van het bereik, zegt de gemeente. Hierdoor zijn voor de hogere frequenties meer antennes nodig. Hieronder de reikwijdte van de te gebruiken frequenties aangegeven:700 MHz ~3-4 km
3,5 GHz ~ < 600 meter
26 GHz ~ <100-200 meter
Voor het gebruik van de 700 MHz frequentie is een uitbreiding noodzakelijk van het aantal antenne opstelpunten en antennes van ongeveer 10%. Voor Zwolle en directe omgeving betekent dit dat de uitbreiding zich beperkt tot ongeveer 2 a 3 antenne opstelpunten en mogelijk ongeveer 10 antennes op die opstelpunten.
Verdere verdichting aantal antennes
Anders wordt het na de veiling van de 3,5 Ghz frequentie in 2022. De reikwijdte van de dan gebruikte antennes zal maximaal ongeveer 600 meter zijn. Dit betekent uiteindelijk een verdere verdichting van het aantal antennes en antenne-opstelpunten. In het wetsvoorstel tot wijziging van de Telecommunicatiewet staat dat gemeenten kleine 5G antennes, de zgn. smartcells, op openbare gebouwen en straatmeubilair zoals lantaarnpalen en verkeerslichten moeten toestaan tenzij zij een redelijke grond hebben om het af te wijzen.
Gezondheidsrisico’s
Volgens de gemeente Zwolle zijn er vooralsnog geen zorgen over de gezondheidsrisico’s van 5G. Andere actiegroepen in Nederland zijn de laatste dagen in het nieuws gekomen door antennes in brand te steken als protest tegen de uitrol van 5G en de – volgens hen – daaraan verbonden gezondheidsrisico’s. ‘Wetenschappelijke adviesorganen zoals de World Health Organisation (WHO) en de Gezondheidsraad concluderen dat in het wetenschappelijk onderzoek tot heden geen bewijzen zijn gevonden voor negatieve effecten op de gezondheid door blootstelling aan elektromagnetische velden onder de blootstellingslimieten’, stelt de gemeente Zwolle.
Grote hoeveelheden data
Met 5G wordt het versturen van grote hoeveelheden data mogelijk. Nieuwe innovatieve toepassingen zoals autonoom rijden, smart cities en zorg op afstand kunnen hierdoor worden gerealiseerd. 5G is bijvoorbeeld nodig om opdrachten aan auto’s te geven. Dat leidt tot een betere doorstroming van het verkeer. De uitrol start in 2020.
Nokia en Prorail hebben een tienjarig onderhoudscontract afgesloten om het GSM-R netwerk de komende tien jaar in Nederland operationeel te houden, meldt Spoorpro. Volgens Spoorpro maakte ProRail voor deze opdracht gebruik van de procedure ‘onderhandelingsprocedure zonder aankondiging’ in verband met de behoefte om vendor support/derde-lijns support op GSM-R apparatuur vanuit doelmatigheidsoogpunt langer te kunnen blijven inzetten.
Prorail is in Nederland eigenaar van het GSM-R netwerk, waarmee de verkeersleiding voor het spoor communiceert met treinen en machinisten. Prorail is voor het operationeel houden van het GSM-R netwerk afhankelijk van Nokia aangezien de licenties van het netwerk bij Nokia liggen. Het onderhoudscontract is nu met 10 jaar verlengd, met daarna nog een optie voor maximaal drie verlengingen van telkens drie jaar.
GSM-R is feitelijk al een achterhaalde netwerkstandaard die in de huidige tijd tegen limieten aanloopt zoals beschikbare bandbreedte. In de spoorwereld wordt al jaren gesproken over de ontwikkeling van een nieuw netwerk, gebaseerd op 5G- of Wi-Fi technologie. Dit netwerk wordt ontwikkeld onder de naam ‘FRMCS’ (a Future Railway Mobile Communication System). Tot op heden is er nog geen standaard van de grond gekomen. Leveranciers van GSM-R netwerken hebben de verplichting om de netwerken te blijven ondersteunen tot een geschikbe opvolger beschikbaar is. Deze verplichting geldt tot minimaal 2025, of zoveel later als nodig.
De International Commission on Non‐Ionizing Radiation Protection (ICNIRP) heeft nieuwe richtlijnen uitgebracht voor de bescherming van mensen die worden blootgesteld aan elektromagnetische velden. Dit is de eerste grote update sinds 1998 en hij is voor de 5G-technologieën die worden uitgerold, evenals AM- en DAB-radio, Wi-Fi, Bluetooth en andere mobiele standaarden zoals 3G en 4G, tot 300 GHz.
De ICNIRP-normen worden over de hele wereld gebruikt als referentie voor nationale regelgeving en de EU-aanbevelingen. Het werk van de onafhankelijke instantie is gebaseerd op jarenlang onderzoek en herziening van alle bekende beschikbare wetenschappelijke onderzoeken, evenals op een uitgebreid openbaar consultatieproces.
ICNIRP-voorzitter Eric van Rongen meldt dat de nieuwe richtlijnen passender zijn dan de 1998-richtlijnen voor de hogere frequenties die in de toekomst voor 5G zullen worden gebruikt. “We weten dat delen van de gemeenschap zich zorgen maken over de veiligheid van 5G en we hopen dat de bijgewerkte richtlijnen mensen op hun gemak zullen stellen”, zei hij.
De belangrijkste wijzigingen in de 2020-richtlijnen zijn blootstelling aan 5G voor frequenties boven 6 GHz. Deze omvatten de toevoeging van een beperking voor blootstelling aan het hele lichaam; de toevoeging van een beperking voor korte (minder dan 6 minuten) blootstellingen aan kleine delen van het lichaam; en de vermindering van de maximale blootstelling die is toegestaan over een klein deel van het lichaam.
Update voor > 6 GHz
Volgens Van Rongen waren de eerdere richtlijnen uit 1998 nog grotendeels toereikend, vanwege de conservatieve niveaus. “De nieuwe richtlijnen bieden echter betere en gedetailleerdere richtlijnen voor blootstelling, met name voor het hogere frequentiebereik, boven 6 GHz, wat van belang is voor 5G en toekomstige technologieën die deze hogere frequenties gebruiken. Het belangrijkste voor mensen om te onthouden is dat 5G technologieën zullen geen schade kunnen aanrichten als deze nieuwe richtlijnen worden nageleefd.”
Andere kleine wijzigingen in de richtlijnen zijn onder meer grotere transparantie om de logica en wetenschappelijke basis van de richtlijnen gemakkelijker te maken voor de gezondheidsbeschermingsgemeenschap; aanvullende middelen om de naleving van de richtlijnen te beoordelen; en een betere specificatie van hoe instanties gecompliceerde blootstellingsscenario’s kunnen beoordelen.
De volledige richtlijnen zijn gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Health Physics en zijn te vinden op de ICNIRP-website.
