Telecomconcern
Saudi Telecom heeft in stilte een belang van 9,9 procent verworven in Telefónica. De Spaanse regering wantrouwt de deal.
Door onze correspondent Oumaima Abalhaj
Madrid.
Spanje en Saoedi-Arabië zijn verwikkeld in een strijd om het Spaanse telecombedrijf Telefónica. Het Saoedische telecomconcern Saudi Telecom – in handen van de Saoedische staat – maakte deze week bekend dat het een belang van 9,9 procent in Telefónica heeft genomen, voor ruim twee miljard euro. De Saoediërs worden daarmee de grootste aandeelhouders. De aankoop is echter niet onomstreden en de regering van demissionair premier Sánchez wil ingrijpen.
Telefónica (103.638 medewerkers) is verantwoordelijk voor de telecom- en internetinfrastructuur in onder meer Spanje en Latijns-Amerika. Het bedrijf heeft toegang tot de gegevens van miljoenen gebruikers en heeft contracten met defensie. Toch gaat het al een lange tijd niet lekker met het Spaanse bedrijf. Terwijl andere telecombedrijven groeiden, zijn de aandelen van Telefónica met 60 procent gekelderd. Het bedrijf, dat onder leiding staat van José María Álvarez-Pallete, poogde de waarde te herstellen door in te zetten op kunstmatige intelligentie en cyberveiligheid.
Overnameangst
Op het hoofdkwartier in Madrid bestond al langer vrees voor een overname, maar deze angst leek niet reëel door het limiet dat de Spaanse regering voor buitenlandse investeerders heeft gesteld in een anti-overnamewet. Buitenlandse investeerders mogen in Spanje niet meer dan 9,9 procent van beursgenoteerde bedrijven verwerven. De regering is ook gemachtigd om dergelijke aankopen te beperken wanneer het gaat om „kritieke infrastructuur”. In dat geval mogen buitenlandse investeerders voor maximaal 5 procent participeren.
Dat zou betekenen dat Saudi Telecom toestemming van de regering nodig had om zoveel aandelen in Telefónica te kopen. Maar de Saoediërs hebben via de achterdeur de aankoop in tweeën gesplitst. Zo hebben ze voor 4,9 procent aan aandelen gekocht en nog eens 5 procent geïnvesteerd in ‘financiële instrumenten’. De Spaanse regering kreeg pas te horen dat de Saoediërs zo de grootste aandeelhouders zouden worden bij Telefónica toen de deal al gesloten was.
De topman van Saudi Telecom, Mohammed bin Khalid Al Saud (lid van de Saoedische koninklijke familie), vindt dat zijn bedrijf veel overeenkomsten heeft met Telefónica en zei dat de aankoop van de aandelen aansluit bij de groeistrategie die Saoedi-Arabië voor ogen heeft.
Saudi Telecom is de grootste telecommunicatie-exploitant in het Midden-Oosten en Noord-Afrika. Het bedrijf, dat in 2022 goed was voor een omzet van 15,8 miljard euro, is voor 64 procent in handen van het Saoedische staatsfonds. Saoedi-Arabië investeert volop in diverse bedrijven en projecten om zo minder afhankelijk te worden van oliehandel.
De Saoediërs benadrukken dat ze geen controle of meerderheidsbelang in Telefonica nastreven. Ze zouden alleen oog hebben voor de potentie tot groei en winstgevendheid van het bedrijf. De Spaanse regering wantrouwt de bedoelingen van Saoedi-Arabië echter.
Oorlog
De betrokken bewindslieden buigen zich momenteel over de situatie en kunnen een veto uitspreken. Zo dringt vicepremier Yolanda Díaz aan op „het behoud van onze strategische autonomie”. „Spanje moet zorgen voor beleid voor bedrijven als Telefónica, de bewakers van gevoelige gegevens. Betere regelgeving en bescherming zijn nodig om overnamebiedingen te voorkomen. We moeten onze digitale toekomst beschermen”, schrijft Díaz op X, voorheen Twitter. De minister van Defensie Margarita Robles zei vrijdag in een persverklaring dat Defensie de deal grondig gaat bestuderen. „De prioriteit voor ons is dat de nationale veiligheid en defensie altijd absoluut beschermd zijn. En dat is wat we nu gaan onderzoeken.” Experts waarschuwen echter voor de economische gevolgen als de regering gaat ingrijpen.
In 2018 ontstond er een internationale storm van verontwaardiging toen bleek dat Saoedi-Arabië clusterbommen gebruikte in de oorlog met Jemen. De Spaanse regering dreigde toen te stoppen met de verkoop van wapens aan het land. Minister Robles (Defensie) zei toen dat de regering „tegen de verkoop van wapens zijn aan elk land dat ze gebruikt om mensenrechten te schenden”.
Saoedi-Arabië dreigde toen om het contract dat het had met het Spaanse defensieconglomeraat Navantia, dat gespecialiseerd is in scheepsbouw, te verbreken. Navantia heeft nog een opdracht openstaan van vijf schepen die gebouwd moeten worden voor de Saoediërs, maar die bouw ligt stil door de onderlinge onenigheid. Meer dan zevenduizend werknemers zijn afhankelijk van het contract tussen Navantia en Saoedi-Arabië.
Als de Spaanse regering nu ingrijpt, kan dat gevolgen hebben voor de import van olie. Spanje neemt bijna tien procent van de Saoedische olieproductie af. Andere economische betrekkingen met Saoedi-Arabië die van belang zijn voor de Spaanse economie, zijn vastgoedinvesteringen. Zo legt het Spaanse bedrijf Ferrovial spoorwegen aan voor hogesnelheidstreinen in Saoedi-Arabië.
Daarnaast ontvangt de Spaanse voetbalbond miljoenen voor elke SuperCopa, een kleine voetbalcompetitie tussen de winnaars van de Copa del Rey en de Primera Divisón. De SuperCopa wordt sinds 2019 in Saoedi-Arabië gespeeld. Elke editie spekt de kas van de bond met dertig miljoen euro.
Spanje heeft dus nauwe financiële banden met de Saoediërs. Als de regering de investering van Saudi Telecom gaat aanvechten, kan dat de Spaanse regering duur komen te staan.