Vodafone Italia en TIM (Telecom Italia) hebben een memorandum van overeenstemming ondertekend om de kosten van de uitrol van nieuwe 5G-infrastructuur in heel Italië te delen, waarmee recente rapporten worden bevestigd.
Onder de voorwaarden van het zogenaamde Active Sharing Project hebben de operatoren toegezegd om de technische en commerciële haalbaarheid te evalueren van het gezamenlijk inzetten van actieve 5G-apparatuur in het hele land en het delen van hun bestaande 4G-netwerken om 5G actief delen van netwerken te ondersteunen. Ze hebben ook beloofd om mee te werken aan de upgrade van hun respectieve glasvezeltransmissienetwerken voor mobiele backhaul en hun bestaande Passieve Sharing-overeenkomst, van ongeveer 10.000 locaties vandaag (ongeveer 45 procent van hun gecombineerde passieve torens), uit te breiden tot een landelijke overeenkomst.
Daarnaast zeiden TIM en Vodafone dat ze van plan zijn om hun 22.000 torens in Italië te combineren tot een enkele entiteit, waarbij mogelijk de toreninfrastructuur van Vodafone wordt samengevoegd met die van Infrastructure Wireless Italiane (Inwit), de torengroep die voor 60 procent eigendom is van Telecom Italia. Die potentiële combinatie zou “gestructureerd zijn op een manier die waarde toevoegt aan alle betrokken partijen” en zou, waar mogelijk, actieve netwerkapparatuur die momenteel wordt gehost op torens van derden, willen verplaatsen naar de infrastructuur van het nieuwe bedrijf.
De partners voegden daaraan toe dat het idee zou zijn om beide partijen met gelijke aandelen en bestuursrechten in Inwit te laten, om ervoor te zorgen dat er geen verplichting is om een bod uit te brengen op de resterende aandelen van de torenunit. Ze zeiden dat het hele initiatief bedoeld is om gezonde concurrentie in de sector te bevorderen en een open omgeving voor 5G-ontwikkeling te faciliteren.
In het kader van de ondertekende exclusiviteitsovereenkomst, hebben TIM en Vodafone gezegd dat het doel is om in 2019 een of meer van de geplande initiatieven af te ronden.
De Nederlandse overheid moet eisen dat het mobiele netwerk altijd een bepaalde minimumsnelheid kan behalen. Zo luidt een advies in een onderzoek uitgevoerd in opdracht van het ministerie van Economische Zaken. De onderzoekers adviseren staatssecretaris Mona Keijzer van Economische Zaken om een minimumsnelheid voor mobiel internet te verplichten als de frequenties voor het 5G-netwerk worden geveild. Die minimumsnelheid zou in 2022 op 8 Mbps moeten liggen, aldus de onderzoekers. In 2026 zou hij dan opgehoogd kunnen worden naar 10 Mbps.
Deze snelheid zou op het moment niet bereikt worden. In de uiterste rand van het mobiele netwerk zou de verbinding beperkt of zelfs niet beschikbaar zijn.
‘Snel internet is een basisbehoefte’
Volgens Keijzer kan snel internet via een vaste of mobiele verbinding inmiddels worden gezien als een basisbehoefte. “Er zijn nog altijd plekken in Nederland waar de mobiele netwerkdekking buitenshuis onvoldoende is, bijvoorbeeld omdat het aanbieden op de locaties voor operators commercieel niet-rendabel is. Dat wil het kabinet oplossen bij de komende veiling.”
De frequentiekopers moeten al beloven dat ze 98 procent van Nederland gaan dekken met hun 5G-netwerken.
Volgens telecomtoezichthouder ACM is het niet nodig om een vierde mobiele speler toe te laten op de Nederlandse markt. Dat blijkt uit een conceptadvies waarvoor een openbare consultatie gestart is. In het conceptadvies voor het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) beschrijft de ACM beschrijft welke maatregelen nodig zijn om de concurrentie in de mobiele markt te beschermen. Partijen hebben drie weken (tot en met 27 februari) de tijd om te reageren op het conceptadvies.
In het conceptadvies – afgelopen november aangekondigd – concludeert de ACM dat het aannemelijk is om te verwachten dat er de komende vijf jaar sprake blijft van voldoende concurrentie op de mobiele markt. Hoewel de toezichthouder in het algemeen de voorkeur geeft aan zo veel mogelijk concurrentie – dus meer spelers op de markt – is het niet noodzakelijk om binnen de te veilen frequenties ruimte te reserveren voor een nieuwe vierde partij.
Van vier naar drie door fusie
Er waren vier gegadigden voor mobiele frequenties, maar vorig jaar werd duidelijk dat T-Mobile Nederland en Tele2 Nederland wilden fuseren. Eind vorig jaar stelden ook regeringspartijen D66 en VVD het onnodig te vinden om ruimte voor een vierde speler te reserveren bij de multibandveiling. EZK gaf destijds aan geen speciale maatregelen te willen nemen voor nieuwkomers.
Eind 2019 of begin 2020 vindt de zogeheten multibandveiling plaats van mobiele frequenties in de 700-, 1400- en 2100 MHz-banden. De voor de uitrol van 5G belangrijke 3,5 GHz-band zal naar verwachting in 2021 geveild worden, nu de overheid besloten heeft om deze voor 5G belangrijke frequentie in heel Nederland toegankelijk te maken voor netwerkoperators. Tot nu toe maakte de aanwezigheid van een satellietgrondstation van de inlichtingendiensten in Burum het gebruik van 5G in Noord-Nederland onmogelijk. Dit station zal worden verplaatst, zo is onlangs besloten. EZK heeft de ACM gevraagd voor beide veilingen advies uit te brengen.
Cap van 50 procent
De ACM wil EZK ook adviseren om een maximum van 50 procent te stellen aan de totale ruimte aan frequenties die één afzonderlijke partij kan bezitten. Een zogenaamde spectrumcap voorkomt een te hoge concentratie van frequentieruimte bij één partij. Daarnaast beperkt het de mogelijkheid van een partij die aan de veiling deelneemt tot strategisch bieden om zo te voorkomen dat een concurrent spectrum verwerft.
Het voorgenomen advies is om zo’n maximum ook vast te stellen voor het bezit van lage frequenties. Die lage frequenties – zoals de 700 MHz-frequenties die voorheen voor tv-signalen gebruikt werden – zijn volgens ACM nodig om op een kostenefficiënte manier landelijke dekking van het mobiele netwerk te realiseren.
Nieuwe situatie, nieuw advies
In oktober 2017 heeft de ACM al een eerdere versie van het conceptadvies geconsulteerd. Door de fusie van T-Mobile en Tele2 – in november vorig jaar goedgekeurd door de Europese Commissie – is echter een nieuwe situatie ontstaan, die leidt tot een wijziging van het conceptadvies. Het gewijzigde advies wordt nu ter consultatie aangeboden. De reacties worden meegenomen bij de vaststelling van het definitieve advies, dat in maart aan het Ministerie van EZK zal worden aangeboden.
Deloitte voorspelt in haar jaarlijkse Technology, Media and Telecommunications rapport voor 2019 dat aan het eind van dit jaar 25 operators in de wereld een actief 5G-netwerk zullen hebben. In 2020 komen er volgens Deloitte nog eens 26 operators bij. Volgens Deloitte deden 72 operators testen met 5G in 2018.
Sinds begin dit jaar introduceren smartphone fabrikanten ook de eerste smartphones met 5G-ondersteuning. De eerste smartphones met 5G-ondersteuning verschijnen vanaf het tweede kwartaal op de markt. Deloitte verwacht dat dit jaar 20 smartphone-merken met 5G-smartphones zullen gaan komen.
De uitrol van 5G-netwerken in de Benelux laat nog op zich wachten. In zowel Nederland als België zal de veiling van frequenties voor 5G-netwerken vermoedelijk pas in 2020 plaatsvinden. België was van plan de frequenties voor het eind van dit jaar te veilen, maar dat heeft flinke vertraging opgelopen.
De Europese Commissie heeft, op grond van de EU-concentratieverordening, groen licht gegeven voor de plannen van T-Mobile NL om Tele 2 NL over te nemen. De Commissie is tot de bevinding gekomen dat deze concentratie geen mededingingsbezwaren oplevert in de Europese Economische Ruimte (EER) (of een wezenlijk deel daarvan).
Margrethe Vestager, commissaris voor mededingingsbeleid: “Toegang tot betaalbare en kwalitatieve mobiele telecomdiensten is onmisbaar in een moderne samenleving. Na een grondige analyse van de specifieke rol van T-Mobile NL en het kleinere Tele2 NL op de Nederlandse retail mobiele markt, is uit ons onderzoek gebleken dat met de geplande overname de tarieven of de kwaliteit van mobiele diensten niet ingrijpend zou veranderen voor Nederlandse klanten.”
Het besluit van vandaag komt er na een grondig onderzoek van de overnameplannen van T-Mobile NL voor Tele2 NL. Met de voorgenomen transactie zou (Deutsche Telekom-dochter) T-Mobile NL samengaan met (Tele 2-dochter) Tele2 NL. Daarmee zouden de nummer drie en vier op de Nederlandse retail mobiele telecommarkt samengaan. De fusieonderneming zou de nummer drie blijven op de Nederlandse markt – na KPN en VodafoneZiggo.
De Nederlandse mobiele markt
Uit het onderzoek van de Commissie blijkt dat de Nederlandse mobiele markt concurrerend is, met mobiele tarieven die tot de laagste in de EU behoren en netwerken van hoge kwaliteit. Momenteel zijn er vier mobiele netwerkexploitanten in Nederland: KPN, VodafoneZiggo, T-Mobile NL en Tele2 NL.
Naast deze vier mobiele netwerkexploitanten is er ook een aantal mobiele virtuele netwerkexploitanten (MVNO’s) op de Nederlandse retail mobiele markt actief, zoals Simpel en Youfone. Deze MVNO’s hebben zelf geen een eigen netwerk om hun mobiele diensten aan Nederlandse consumenten te leveren. In plaats daarvan hebben zij overeenkomsten gesloten met mobiele netwerkexploitanten waardoor zij tegen wholesaletarieven toegang krijgen tot de netwerkinfrastructuur van die exploitanten.
Het onderzoek van de Commissie
T-Mobile NL en Tele2 NL leveren beiden vooral retail mobiele telecomdiensten in Nederland. De Commissie was een grondig onderzoek begonnen om de volgende punten na te gaan:
De vermindering van het aantal spelers en de beperkte prikkels voor de fusieonderneming om daadwerkelijk te concurreren met de resterende exploitanten kan leiden tot hogere tarieven en minder investeringen in mobiele telecomnetwerken.
Door de transactie kan de concurrentiedruk afnemen en het risico toenemen dat exploitanten hun concurrentiegedrag gaan coördineren om bijvoorbeeld de tarieven op de retailmarkten op te trekken.
Toekomstige en bestaande mobiele virtuele netwerkexploitanten kunnen het moeilijker krijgen om voordelige wholesale toegangsvoorwaarden te krijgen van mobiele netwerkexploitanten.
De Commissie heeft een breed onderzoek gevoerd en heeft feedback gekregen van marktpartijen in de Nederlandse telecomsector en van andere stakeholders. Allereerst is uit het onderzoek gebleken dat de kans klein was dat tarieven fors zouden stijgen als gevolg van de voorgenomen concentratie. Dit komt door de beperkte gecombineerde marktpositie (rond 25% marktaandeel) en de betrekkelijke aangroei waarvoor Tele2 NL zorgt (rond 5%). Daarnaast is er onzekerheid over de rol van Tele2 NL als een belangrijke concurrentiefactor op de Nederlandse markt. In de tweede plaats concludeerde de Commissie dat door de transactie niet het risico zou toenemen op gecoördineerd optreden van mobiele netwerkexploitanten. De reden daarvoor is met name dat de twee overige mobiele netwerkexploitanten, KPN en VodafoneZiggo, andere strategieën en andere prikkels hebben. Deze zijn grotendeels gebaseerd op cross-selling van mobiele diensten aan hun klanten die vaste diensten afnemen (d.w.z. de verkoop van “pakketten” telecomdiensten). In de derde plaats is uit het onderzoek gebleken dat eventuele veranderingen in de voorwaarden voor virtuele mobiele netwerkexploitanten als gevolg van de voorgenomen concentratie geen zware impact zouden hebben op de mate van concurrentie op de Nederlandse telecommarkt.
In het licht van dit alles was de conclusie van het onderzoek van de Commissie dat het weinig waarschijnlijk was dat de voorgenomen transactie een impact zou hebben op het niveau van de dienstverlening of op de tarieven die Nederlandse mobiele telecomklanten betalen. Daarom oordeelde de Commissie dat deze transactie geen mededingingsbezwaren zou opleveren in de Europese Economische Ruimte (EER) (of een wezenlijk deel daarvan). Zij heeft dan ook zonder verdere voorwaarden toestemming gegeven voor deze transactie.
De Commissie heeft bij de beoordeling van de voorgenomen transactie nauw samengewerkt met de Nederlandse mededingingsautoriteit.
Ondernemingen en producten T-Mobile NL levert telecomdiensten aan particuliere en zakelijke klanten in Nederland. De onderneming is eigenaar van een mobiel netwerk met landelijke dekking. Via dat netwerk biedt zij 2G, 3G, 4G en NarrowBand-Internet of Things (NB-IoT) mobiele communicatiediensten aan. Zij biedt ook retail vaste diensten aan, zoals breedbandinternet, televisie- en vastetelefoniediensten op basis van wholesale toegangsdiensten. Tele 2 NL is een telecombedrijf dat in Nederland een 4G-only mobiel netwerk opereert, en spraak-, data- en berichtendiensten aanbiedt, en daarnaast ook vaste breedbanddiensten. Tele2 NL levert diensten aan zakelijke en residentiële klanten en, in beperkte mate, aan andere telecomexploitanten.
Nederland komt EU-afspraken over het snellere mobiele netwerk 5G niet na. Daardoor dreigt vertraging voor de ontwikkeling van 5G in Nederland en buurlanden.
De Europese Commissie brengt het Nederlandse kabinet daarvan in een aanmaningsbrief op de hoogte. De brief is een eerste stap in een juridische procedure die kan eindigen bij het Hof van Justitie van de EU.
Brussel wijst erop dat de lidstaten tot eind juni de tijd hadden “het verplichte stappenplan vast te stellen en openbaar te maken om het gebruik van de 700 MHz-frequentieband voor mobiele breedband uiterlijk 30 juni 2020 toe te staan.”
De veiling van 5G-frequenties staat voor 2019 op de agenda van het ministerie van Economische Zaken. De laatste grote veiling van frequenties voor draadloze communicatie was in 2012.
Het ministerie laat in een reactie weten op Brussel te moeten wachten. “Voor de precieze planning en inrichting van de veiling zijn we afhankelijk van de Europese Commissie, die een besluit moet nemen over de voorgenomen fusie van T-Mobile en Tele2.”
‘Niet genoeg concurrentie’
De Europese Commissie maakte in september bezwaar tegen de overname van Tele2 door T-Mobile in Nederland. Volgens de toezichthouder blijft er mogelijk niet genoeg concurrentie over als het aantal mobiele netwerken door de fusie van vier naar drie daalt.
T-Mobile en Tele2 zijn het er niet mee eens. Volgens de bedrijven is de fusie belangrijk om de dure investeringen in een 5G-netwerk te kunnen dragen.
In 2019 verschijnen de eerste telefoons op de markt die overweg kunnen met de snellere 5G-verbinding, die 4G opvolgt. Onder meer Huawei, OnePlus en Samsung werken aan 5G-toestellen. In Nederland worden de eerste 5G-netwerken in enkele steden al getest.
Het antenneconvenant, waar afspraken instaan over plaatsen van vergunningsvrije antennes voor dekking van mobiele netwerken, verloopt eind 2019. Gemeenten moeten volgens VNG hun belangen bij het opstellen van dit convenant verdedigen omdat er straks fors meer antenne-opstelpunten nodig zijn vanwege 5G.
Ruimtelijke inpassing versus goede dekking
VNG hoopt dat gemeenten meedenken over hun eigen belangen in het nieuwe convenant, zo meldt de organisatie op de eigen website. In het nieuwe convenant wordt ook de komst van het 5G netwerk meegenomen, waarmee de snelheden van het mobiele netwerk drastisch omhoog zullen gaan. Een goede dekking bij dit netwerk vergt echter veel meer opstelpunten voor antennes in iedere gemeente dan momenteel het geval is. Het is daarom volgens VNG van belang dat er wordt nagedacht over ruimtelijke inpassing van de antennes. De afweging voor gemeenten bij het invullen van het convenant bestaat uit een goede dekking voor iedereen versus ruimtelijke inpassing.
Klankbordgroep
VNG heeft voor gemeenten een klankbordgroep opgericht en nodigt ze uit om hieraan deel te nemen. Het overleg van deze groep vindt voornamelijk via het online forum ROMnetwerk plaats. Een eerste versie van het convenant moet voor de zomer van 2019 afgerond zijn.
De Tweede Kamer buigt zich over de uitrol van 5G in Nederland.
Op 29 maart schuiven in de Tweede Kamer twaalf deskundigen aan uit bedrijfsleven en overheid, voor een ronde tafel over het onderwerp. Vooraf hebben tien bedrijven al een position paper ingediend over het centrale thema: de 3,5 GHz-band.
De drie grootste mobiele operators vinden het heel belangrijk dat dit spectrum beschikbaar wordt gemaakt. Ze staan daarin min of meer tegenover andere stakeholders, zoals satelliet en gemeenten die het spectrum zien als alternatief voor (afwezig) vast internet. De Tweede Kamer heeft met een motie gevraagd dat de band snel beschikbaar komt. Daarvoor is overleg nodig met een stakeholder die niet bij de ronde tafel is, Defensie.
Snel beschikbaar komen 3,5 GHz-band ‘essentieel’
KPN noemt het essentieel dat de 3,5 GHz band snel beschikbaar komt. De mobiele industrie heeft de visie is dat er voor 5G mobiel spectrum nodig is in drie banden: 700 MHz, 3,5 GHz en 26 GHz. Deze drie banden hebben verschillende natuurkundige eigenschappen en worden naast elkaar gebruikt voor 5G. Als een ervan ontbreekt, heeft dat consequenties voor het geheel.
Daar komt bij dat de 3,5 GHz-band als eerste is opgepakt door de industrie. Leveranciers ontwikkelen het ecosysteem van apparaten en diensten het eerst voor deze band. In de eerste fase van 5G wordt dit vooral gebruikt om mobiel breedband te ontwikkelen. De operators willen die capaciteit toevoegen dankzij nieuw spectrum, omdat ze bestaande gebruikers van 4G-spectrum willen houden.
MNO’s willen snel meer spectrum
KPN pleit ervoor om de 3,5 GHz band in elk geval in een deel van Nederland beschikbaar te maken, in het gebied onder de zone van het satellietgrondstation in Burum. Daarvoor is het wel noodzakelijk dat er geen nieuwe vergunningen meer worden uitgegeven voor bestaande gebruikers, namelijk besloten bedrijfsnetwerken en vast-mobiele netwerken.
Ook T-Mobile stelt dat Nederland een koppositie heeft en die dreigt te verliezen, omdat toepassingen in de 3,5 GHz niet of niet zonder meer kunnen worden vervangen in andere frequentiebanden. 5Groningen wijst op het feit dat er in de 700 MHz band drie vergunningen komen van 10 MHz, terwijl de 3,5 GHz-band in principe ruimte biedt voor kavels van 100 MHz breed, met veel meer capaciteit per operator.
VodafoneZiggo roept de overheid op om te onderzoeken hoe er al in 2018 mee kan worden getest en om het spectrum vanaf 2020 beschikbaar te maken. VodafoneZiggo suggereert om het satellietgrondstation in Burum te verplaatsen naar een booreiland, of naar een ander land.
Het Agentschap Telecom is minder stellig in zijn visie. Het AT wijst erop dat 5G ook toepasbaar is in andere frequentiebanden dan 3,5 GHz, namelijk 700 MHz, 26 GHz en ook in de banden die de mobiele operators nu al hebben. Daarmee wordt de urgentie van de mobiele operators genuanceerd. “Niemand weet precies wanneer 5G in Nederland beschikbaar moet zijn, wil Nederland bij de koplopers van Europa blijven horen.” Het Agentschap wil ook niet vooruitlopen op toepassingen en onthoudt zich van commentaar op de investeringen en toepassingen.
Stakeholders bepleiten hun deelbelang
Uit de vooraf ingediende position papers blijkt ook dat de andere gevraagde deskundigen pleiten voor hun eigen zaak. Inmarsat, gebruiker van de 3,5 GHz band, pleit voor bescherming van dit bestaand gebruik en stelt dat er oplossingen zijn om 5G op een andere manier te realiseren via hybride netwerken in ander spectrum. Ook zou het met software defined radio (SDR) mogelijk moeten worden om op laag vermogen 5G in te zetten, zonder storing op satellietverkeer.
Eurofiber grijpt de kans aan om te pleiten voor regels die de uitrol van glasvezel te vergemakkelijken. Om alle antennes in 5G-netwerken aan te sluiten, is immers veel glasvezel nodig. De P10 is een samenwerkingsverband van tien plattelandsgemeenten. Deze liggen verspreid door Nederland en kennen vergelijkbare vraagstukken rondom breedband. De P10 pleiten voor het gebruik van 3,5 GHz voor Fixed-Wireless Access, mobiel breedband als vervanger voor vast. Koning & Hartman pleit voor 3,5 GHz, maar ziet dat niet als het exclusieve domein van de mobiele operators. Ook de andere gebruikers, zoals lokaal breedband, verdienen aandacht.
Defensie zit niet aan tafel
Onder de tien sprekers die de Tweede Kamer heeft uitgenodigd, zit geen vertegenwoordiger van de belangrijkste huidige gebruiker, namelijk Defensie. Het belang van de inlichtingendiensten staat door Burum haaks op het belang van mobiel internet. Deze kwestie sluimert al jaren, maar nu is 5G in opkomst. Dit belangenconflict wordt daarmee steeds scherper neergezet.
De Tweede Kamer heeft het onderwerp voorbereid door vragen te stellen over het satellietgrondstation en de mogelijkheden om de belangen te verenigen. Op basis van deze posities lijkt het antwoord niet dichterbij te komen. Het Agentschap Telecom herhaalt nog een keer wat EZK al heeft laten weten, namelijk dat er met Defensie wordt gezocht naar een oplossing. Ook de economische impact van 5G wordt niet met cijfers geduid.
Het ministerie van Economische Zaken wil de mogelijkheden in de 3,5 GHz-band verruimen, om de toepassingen van 4G en 5G meer ruimte te geven. Het spectrum tussen 3,4 GHz en 3,8 GHz is in principe beschikbaar voor mobiele communicatie en wordt ook al gebruikt voor mobiel internet.
Wel gelden er beperkingen, nodig om het gebruik door het Ministerie van Defensie in Burum te beschermen. EZ erkent dat deze beperkingen worden gezien als een drempel voor de grootschalige uitrol van 5G in Nederland. “We werken in samenwerking met onder meer het Ministerie van Defensie aan manieren om de bestaande gebruiksbeperkingen te verruimen”, meldt een woordvoerder. Eind dit jaar verschijnt de Nota Mobiele Communicatie met een nadere uitwerking van de vooruitzichten voor deze frequenties.
EZ studeert ook op de mogelijkheden voor de 700 MHz band, die nu nog vooral gebruikt wordt voor tv-doeleinden. Een deel wordt geveild voor mobiel internet, maar over het middenstuk moeten nog knopen worden doorgehakt. De nog te verschijnen Nota Omroepdistributie geeft daarover meer duidelijkheid.
Kritiek op Nota Mobiele Communicatie
Afgelopen januari kwam EZ met de publieke consultatie voor de Nota Mobiele Communicatie, als onderdeel van de eerder gepubliceerde Nota Frequentiebeleid 2016. De Nota Frequentiebeleid 2016 bevat de algemene doelstelling, uitgangspunten en prioriteiten voor het frequentiebeleid in de komende 5-10 jaar. De nota moet richtinggevend zijn voor (besluitvorming over) de bestemming, verdeling en het gebruik van frequentieruimte.
De Nota Mobiele Communicatie moet het beleidskader bieden voor de uitgifte van frequenties in de 700-, 1400- en 2100 MHz banden. Daarmee wordt volgens EZ de voorspelbaarheid van het uitgiftebeleid bevorderd. Vooral de vier mobiele operators met een eigen netwerk – KPN, T-Mobile, Vodafone, Tele2 – vielen over een aantal voorstellen en beperkingen, waarmee Nederland zich binnen Europa weg zou bewegen van het innovatiepad richting 5G. Daaronder het voornemen om 2×10 MHz-blokken uit de 2,1 GHz frequentieband niet te veilen, maar apart te houden voor andere toepassingen.
In maart stelden de vier operators dan ook dat er veel wijzigingen nodig waren om volop mee te kunnen gaan in de ontwikkeling van 4,5G en 5G. De in totaal 18 vooral negatieve reacties op de Nota waren voor EZ aanleiding om extra onderzoek te laten doen naar de plannen voor de volgende mobiele veiling in 2019. Dat onderzoek wordt voor de zomer verwacht.
Vanaf eind deze maand biedt T-Mobile een landelijk dekkend Internet of Things netwerk op basis van NB-IoT technologie. Het is daarmee de eerste in Nederland. T-Mobile activeert het NB-IoT netwerk de komende weken in het hele land. De operator heeft haar netwerk toekomstgericht gebouwd, zodat nieuwe standaarden voor mobiel, Internet of Things en 5G efficiënt kunnen worden ingevoerd. Het zogenoemde SRAN netwerk van T-Mobile maakt het mogelijk om nieuwe netwerktechnologie, zoals NB-IoT, als een software-update toe te voegen.
T-Mobile gebruikt de mastdichtheid en de kracht van zijn mobiele netwerk ook voor NB-IoT. Bovendien maakt deze technologie gebruik van de eigen frequenties van T-Mobile waardoor anderen het niet kunnen storen. Hierdoor is de techniek overal betrouwbaar, beveiligd en langdurig inzetbaar, zo belooft T-Mobile.
NB-IoT (NarrowBand Internet of Things) is een zogenaamde Low Power Wide Area-techniek die op efficiënte wijze apparaten en sensoren met het internet verbindt. De kosten van de hardware en het stroomverbruik zijn zeer laag, terwijl de kracht van het signaal tot tien keer zo sterk is als dat van GSM.
T-Mobile zoekt samenwerking met bedrijfsleven
De snel groeiende invloed van Internet of Things op het dagelijks leven creëert zakelijke en maatschappelijke kansen. T-Mobile speelt hierop in door te investeren in samenwerking met partijen die deze kansen omzetten in concrete IoT toepassingen. Om dit aan te jagen, biedt T-Mobile naast het NB-IoT netwerk ook technische ondersteuning en begeleiding van netwerkexperts aan bedrijven en startups zodat zij maximaal gebruik kunnen maken van de netwerkmogelijkheden. Bovendien brengt T-Mobile bedrijven en disciplines bij elkaar die elkaar nodig hebben om een IoT oplossing te realiseren.
Het aantal apparaten, machines en sensoren dat wereldwijd wordt aangesloten op het Internet of Things groeit komende jaren bijna exponentieel. Van 6,5 miljard apparaten in het afgelopen jaar, naar 50 miljard in 2020. De wereldwijde NB-IoT standaard speelt een belangrijke rol in deze groeiversnelling, omdat bedrijven hiermee zekerheid hebben dat hun innovaties en producten straks overal toepasbaar zijn, zo belooft T-Mobile.
Michiel Huisken, Head of Internet of Things bij T-Mobile Nederland: “Veel ontwikkelaars, startups en grote bedrijven hebben zich gemeld om hun producten te verbinden door middel van NB-IoT. T-Mobile begeleidt op dit moment diverse koplopers die oplossingen op het NB-IoT netwerk aan het testen zijn en brengt partijen bij elkaar die samen slimme samenwerkingen aangaan. Dit is waar de ‘innovators’ die bezig zijn om Internet of Things toepassingen te ontwikkelen op zaten te wachten.”
Aanloop naar landelijke dekking
Eind vorig jaar activeerde T-Mobile Nederland zijn Internet of Things-Netwerk in Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Eindhoven en de omgeving Schiphol. Daarna volgde dekking in Delft, Den Bosch, Arnhem, Best, Groningen en Enschede. Huisken vertelde in januari in een interview met Telecompaper dat T-Mobile Nederland nog geen grote omzet met IoT genereert, maar dat is dan voor 2017 ook niet het doel. “We willen op het gebied van IoT-connectiviteit onze positie eerst bewijzen.”
T-Mobile Nederland startte in de zomer van vorig jaar met zogeheten barbecue-sessies, informele bijeenkomsten om samen met bedrijven ideeën op te doen voor het Internet of Things.
