Tag archief: Mobiele Netwerken

ACM: telecomaanbieders mogen samenwerken voor snelle uitrol mobiele netwerken

Telecomaanbieders mogen onder voorwaarden samenwerken om op efficiënte wijze te investeren in capaciteit, kwaliteit en dekking van de mobiele netwerken. Dat stelt de Autoriteit Consument & Markt (ACM) in een leidraad over delen van mobiele netwerken. Samenwerking tussen telecomaanbieders kan er aan bijdragen dat deze investeringen worden gedaan, met behoud van concurrentie op de markt. De ACM legde de leidraad eerder voor aan partijen uit de telecomsector. Reacties zijn verwerkt in de definitieve versie die nu wordt gepubliceerd.

Goedwerkende mobiele diensten zijn cruciaal voor Nederland. Het mobiele dataverbruik stijgt al jaren en is in 2020 meer dan vertienvoudigd vergeleken met vijf jaar geleden. Deze groei zet de komende jaren door. De ACM vindt het van belang dat telecomaanbieders snel investeren in het vergroten van de capaciteit, kwaliteit en dekking van de mobiele netwerken. Hoogwaardige netwerken zijn essentieel om nieuwe en betere mobiele diensten te bieden aan mensen en bedrijven. Concurrentie tussen de aanbieders van die diensten stimuleert innovatie.

Antennelocaties verwerven

Het wordt voor telecomaanbieders steeds moeilijker om antennelocaties te vinden. Dat komt door de noodzakelijke groei van het aantal mobiele antennes en de afnemende beschikbaarheid van locaties. Dan kan het helpen als aanbieders hierbij kunnen samenwerken. De ACM verwacht dat binnen kaders van de leidraad de concurrentie tussen aanbieders van mobiele diensten niet in gevaar komt wanneer zij gezamenlijk optrekken bij het vinden van antennelocaties. Doordat aanbieders geheel zelfstandig hun diensten aanbieden en hun eigen uitrolstrategie, spectrum en netwerk gebruiken, onderscheiden zij zich nog steeds voldoende van elkaar.

Huur en verhuur van spectrum

In de nieuwe Telecommunicatiewet wordt de mogelijkheid gecreëerd om spectrum (frequenties voor mobiel dataverkeer) te huren en te verhuren. Verhuur van frequenties aan bijvoorbeeld een aanbieder van lokale bedrijfsnetwerken kan zorgen voor nieuwe diensten en extra concurrentie. Sinds de frequentieveiling van medio 2020 wordt een bovengrens van 40% gehanteerd voor de maximale hoeveelheid frequenties die één aanbieder kan gebruiken. De ACM is van oordeel dat deze bovengrens er in het algemeen voor zorgt dat de concurrentie niet in gevaar komt.

Nationale roaming op 2G- of 3G-netwerken

In de komende jaren gaan de Nederlandse telecomaanbieders hun 2G- of 3G-netwerken uitzetten. Dit kan gevolgen hebben voor zogenaamde machine-to-machine diensten (M2M-diensten) die afhankelijk zijn van deze netwerken, zoals slimme energiemeters of automatische noodoproepsystemen in auto’s. In 2020 waren er ruim 7,5 miljoen aangesloten M2M-apparaten. Als een aanbieder die een 2G- of 3G-netwerk uitschakelt via roaming gebruik kan maken van het 2G of 3G netwerk van een andere aanbieder, komt er meer tijd om de apparaten om te zetten naar 4G of 5G. De ACM staat dan ook in het algemeen positief tegenover dit soort roamingafspraken, mits de mededingingsregels hierbij in acht worden genomen.

Bron: acm

Leidraad ACM geeft handvatten voor samenwerking telecomaanbieders bij uitrol van mobiele netwerken

Goedwerkende mobiele diensten zijn cruciaal voor Nederland. Het dataverbruik is in 2019 met meer dan 30% gestegen ten opzichte van 2018 en meer dan vertienvoudigd vergeleken met vijf jaar geleden. Deze groei zet de komende jaren door. Ook is het belangrijk dat mobiele dekking betrouwbaarder wordt en overal in Nederland een goede kwaliteit heeft. Dit zorgt ervoor dat telecomaanbieders investeren in het vergroten van de capaciteit, kwaliteit en dekking van de mobiele netwerken.

Samenwerking tussen telecomaanbieders kan er aan bijdragen dat deze investeringen op een verantwoorde wijze worden gedaan. Dat mag niet ten koste gaan van de onderlinge concurrentie. De Autoriteit Consument & Markt (ACM) consulteert een conceptleidraad met handvatten hoe telecomaanbieders kunnen samenwerken om op efficiënte wijze te investeren in capaciteit, kwaliteit en dekking van de mobiele netwerken.

Antennelocaties verwerven

Het wordt voor telecomaanbieders steeds moeilijker om antennelocaties te vinden. Dat komt door de groei van het aantal mobiele antennes en de afnemende beschikbaarheid van locaties. Dan kan het helpen als aanbieders niet onafhankelijk van elkaar op zoek zijn naar de schaarse locaties, maar hierbij samenwerken. De ACM verwacht niet dat de concurrentie tussen aanbieders in gevaar komt wanneer aanbieders gezamenlijk optrekken bij het vinden van antennelocaties. Doordat aanbieders op de locaties hun eigen telecomapparatuur gebruiken, kunnen zij zich nog steeds onderscheiden van de andere aanbieders.

Huur en verhuur van spectrum

In de nieuwe Telecommunicatiewet wordt de mogelijkheid gecreëerd om spectrum (frequenties voor mobiel dataverkeer) te huren en te verhuren. Verhuur van frequenties aan bijvoorbeeld een aanbieder van lokale bedrijfsnetwerken kan zorgen voor nieuwe diensten en extra concurrentie. Vanaf de komende frequentieveiling (die start op 29 juni a.s.) wordt een bovengrens gehanteerd voor de maximale hoeveelheid frequenties die één aanbieder kan gebruiken. De ACM is van oordeel dat deze bovengrens er veruit in de meeste gevallen voor zorgt dat de concurrentie niet in gevaar komt.

Roaming op 2G- of 3G-netwerken

In de komende jaren gaan de Nederlandse telecomaanbieders hun 2G- of 3G-netwerken uitzetten. Dit kan gevolgen hebben voor diensten die afhankelijk zijn van deze netwerken, zoals slimme energiemeters of oudere mobiele telefoons. Als een aanbieder die een 2G- of 3G-netwerk uitschakelt via roaming gebruik kan maken van het netwerk van een andere aanbieder die nog wel 2G of 3G aanbiedt, kan er zo voor gezorgd worden dat 2G en 3G langer beschikbaar blijft voor apparaten die daarvan afhankelijk zijn.

Bron: acm

‘Telecom belangrijk bij coronacrisis’

De ministers van de landen van de EU hebben op 5 mei (per video) overlegd over de rol van telecommunicatie tijdens de coronacrisis. Bij de meeting onder het Kroatische voorzitterschap van de EU zaten ook de eurocommissarissen Margarethe Vestager voor Mededinging en Digitaal en Thierry Breton, voor Interne Markt.
De ministers bespraken het gebruik van mobiele applicaties en mobiliteitsgegevens om de COVID-19-crisis te bestrijden. Ze benadrukten de noodzaak van een gecoördineerde aanpak op EU-niveau en benadrukten dat de toepassingen voor contactopsporing belangrijk zullen zijn voor de geleidelijke versoepeling van maatregelen.
De ministers bespraken ook de rol van de digitale sector in het herstel na COVID-19 en over maatregelen om investeringen in de uitrol van nieuwe digitale infrastructuur te stimuleren. Zij onderstreepten dat de digitale sector een sleutelrol speelt bij de bestrijding van de pandemie en zeker een even belangrijke rol zal spelen bij het herstel na de pandemie.

Morele steun tegen brandstichtingen
RTL Nieuws meldt dat staatssecretaris Mona Keijzer steun kreeg van EU-collega’s voor haar oproep zich nadrukkelijk uit te spreken tegen mensen die zendmasten in brand steken. In Nederland zijn de meeste aanslagen op mobiele sites gepleegd, maar in zeker zes andere landen van de EU zijn ook gevallen gemeld. De Nederlandse regering geeft informatie over mobiele netwerken en probeert desinformatie tegen te gaan. Een pan-Europese voorlichtingscampagne werd dinsdag niet besproken.

Bron: telecompaper

KPN, T-Mobile volgen andere route dan Vodafone bij uitrol 5G

T-Mobile en KPN zijn niet van plan om de route van Vodafone Nederland te volgen bij het aanbieden van 5G, door nu al deze mobiele technologie uit te rollen. Dat laten beide operators aan Telecompaper weten. KPN stelt bewust voor een andere route te kiezen waarbij nog te veilen spectrum gebruikt wordt. T-Mobile wil een toegewijde frequentieband gebruiken.

De Multibandveiling, waarbij licenties voor blokken spectrum geveild worden om in te zetten voor 5G, vindt naar verwachting begin juni plaats. Vodafone biedt echter al sinds 28 april 5G aan in ruim de helft van Nederland en het zal vanaf eind juli heel Nederland daarmee bedienen. Vodafone gebruikt bestaande 1800 MHz-spectrumbanden, die nu voor 4G worden ingezet. Met behulp van door partner Ericsson ontwikkelde DSS (dynamic spectrum sharing)-technologie kan Vodafone het bestaande 1800 MHz-spectrum verdelen tussen 4G en 5G.

T-Mobile: lat voor 5G hoger dan 4G

T-Mobile beloofde in het kader van de fusie met Tele2 Nederland vorig jaar onder meer dat de operator als eerste een (landelijk dekkend) 5G-netwerk zou aanbieden. Voor nu lijkt de operator echter te willen gaan voor volledigheid in plaats van snelheid. T-Mobile laat bij monde van woordvoerder Lisa van den Eijk weten de lat voor het 5G-netwerk nog hoger te leggen dan bij het 4G-netwerk. Ze wijst erop dat dit mobiele netwerk al diverse malen als beste uit de bus kwam bij onderzoeken.

“Voor ons 5G-netwerk leggen we die lat net zo hoog, zo niet nog hoger. Voor ons betekent een state-of-the-art 5G-netwerk dat het landelijk dekkend is en er een toegewijde band beschikbaar is voor 5G, zodat we nieuwe 5G klanten de optimale kwaliteit kunnen bieden die men van ons gewend is, zonder dat dit ten koste gaat van de service die we bieden aan bestaande 4G klanten.”

Dat betekent voor 5G ook dat men geen gebruik wil maken van mogelijkheden om nu al 4G-spectrum voor 5G in te zetten, mede vanwege de verwachte groei van dataverkeer, stelt van den Eijk. “Bovendien moet het netwerk een ongekende capaciteit hebben om het dataverkeer van miljoenen Unlimited-klanten te faciliteren waarvan we verwachten dat deze exponentieel zal blijven groeien. Daarom werken we keihard aan onze ambitie een landelijk dekkend 5G-netwerk van wereldklasse aan te bieden.”

Het mobiele netwerk van T-Mobile Nederland kwam vorig jaar augustus voor het derde jaar op rij als snelste uit de testen van Ookla. De score van 70,79 van T-Mobile wordt door Vodafone en KPN gevolgd met scores die dicht bij elkaar liggen: respectievelijk 48,57 en 47,99. In april 2019 won T-Mobile de netwerktest van P3 Communications. KPN eindigt nipt voor Vodafone.

KPN: bewust keuze andere route

KPN geeft aan bekend te zijn met de optie om voorafgaand aan de veiling al voor 4G gebruikt spectrum te delen voor 5G-doeleinden. “Maar we kiezen bewust voor een andere route naar 5G waarbij we gebruik willen maken van nog te veilen spectrum”, geeft KPN-woordvoerder Stijn Wesselink aan. “Waar 4G een revolutie was, is 5G veel meer een evolutie die zich stapsgewijs zal ontwikkelen. Wij focussen op toegevoegde waarde van 5G voor klanten en laten dat leidend zijn in onze aanpak.”

KPN begon in november 2019 met de modernisering van het mobiele netwerk, waarbij apparatuur van Huawei werd ingezet. KPN wil de huidige apparatuur in heel Nederland vervangen, om de groei van 4G in goede banen te leiden en om 5G te kunnen lanceren. Per mobiele site wordt alle apparatuur van het dak getakeld en in één keer vervangen, met antennes, radio’s, baseband en voeding/noodstroom. Veel sites zijn in 2013 en 2014 neergezet voor de landelijke uitrol van 4G. Deze apparatuur is echter nog niet 5G-ready en moest dus sowieso vervangen worden.

Te veilen spectrum

Hieronder staan de blokken spectrum waarvoor tijdens de Multibandveiling licenties geveild worden:

Vergunning Band Type kavel Aantal Reserveprijs
K 700 MHz 2 x 5 MHz 6 EUR 75.180.000
L 1400 MHz 1 x 5 MHz 8 EUR 5.030.000
M 2100 MHz 2 x 5 MHz 12 EUR 35.279.000

Bron: telecompaper

T Infra begint als Nederlandse tower company

T Infra heeft zijn diensten gelanceerd in Nederland. Het bedrijf, een dochteronderneming van Deutsche Telekom, beheert fysieke opstelpunten voor mobiele antennes, zoals op daken van gebouwen. Het bedrijf presenteerde zijn portfolio op het congres Telecom Insights in Utrecht, voor een ‘soft launch’. Het bedrijf bestaat pas kort en is nog aan het bouwen.
T Infra heeft in Nederland ruim 3.000 actieve locaties voor mobiele netwerken en is daarmee de grootste exploitant. Het bedrijf beheert de (ijzeren) masten, onderhandelt met verhuurders over locaties en regelt bij de gemeente de plaatsingen en de vergunningen. Voor planning en analyse werkt het samen met ESRI Nederland.
T Infra beheert geen actieve apparatuur, zoals antennes, radio/baseband en elektra. Die apparatuur is van de operators, met de kanttekening dat die het dagelijkse beheer ook weer uitbesteden.

Vooral T-Mobile-sites
Het grootste deel van de portfolio bestaat uit sites van T-Mobile: de sites die T-Mobile zelf heeft gebouwd, ruim de helft van het totale netwerk. Op andere plekken zit T-Mobile samen met andere operators in multitenant-sites. Zo heeft Novec hoge opstelpunten langs de grote autowegen.
T Infra biedt zijn locaties aan voor andere operators. De komende jaren is er vraag naar verdichting van het netwerk, voor de aanhoudende groei van 4G en de uitrol van 5G. De macronetwerken van de mobiele operators blijven daarin bepalend. T-Infra biedt ook locaties aan voor andere partijen, zoals 5G-verdichting, small cells, 3rd party co-locatie, B2B, Smart City & Smart Industry.

Bron: telecompaper

Uitfasering luchtalarm tenminste een jaar uitgesteld

Minister Grapperhaus heeft besloten de uitfasering van het luchtalarm met één jaar uit te stellen. Dat schrijft Grapperhaus in een brief aan de Tweede Kamer. Oorspronkelijk was het de planning dat de sirene per 1 januari 2020 zou verdwijnen en vervangen zou worden door nieuwe instrumenten zoals NL-Alert, calamiteitenzenders en sociale media.

Afgelopen tijd zijn er een aantal incidenten geweest waarbij de nieuwe instrumenten niet optimaal bleken te werken. Naar aanleiding daarvan ontstonden zorgen in de Tweede Kamer. Volgens Grapperhaus moet er voldoende vertrouwen zijn in de robuustheid van de crisiscommunicatiemiddelen. Dat vertrouwen is er volgens Grapperhaus nog niet volledig.

Naast de incidenten waarbij de nieuwe instrumenten nog niet optimaal bleken te werken, meldt Grapperhaus dat de problemen met NL-Alert in de grensstreek door ‘roamingproblematiek’ ook nog steeds niet zijn opgelost. Op het moment dat mobieltjes van Nederlanders in de grensstreek overschakelen op het Belgische- of Duitse mobiele netwerk, ontvangen zij geen NL-Alerts in crisissituaties. Dit komt doordat NL-Alerts alleen door Nederlandse mobiele netwerken worden verspreid naar alle mobieltjes die verbonden zijn met het Nederlandse netwerk.

bron: telecompaper

Focus 5G: Vodafone wil 5G network sharing deals in alle markten, Nederlandse operators wachten nog af

Vodafone is in meerdere landen actief de samenwerking aan het zoeken met zijn concurrenten voor wat betreft 5G netwerk sharing. In Spanje heeft het eind april een overeenkomst getekend met Orange. De overeenkomst voorziet in afspraken met betrekking tot het delen van zowel het radiotoegangsnetwerk als backhaul in steden met een bevolking van maximaal 175.000 mensen. De twee partijen hadden al een network sharing overeenkomst voor gemeenten tussen 1.000 en 25.000 mensen. Twee derde van de Spaanse bevolking zal nu worden gedekt door Vodafone en Orange’s gedeelde netwerk.
De overeenkomst met Orange in Spanje is in grote lijnen gelijk aan overeenkomsten die Vodafone in het Verenigd Koninkrijk en Italië sloot met respectievelijk Telefonica en TIM.
In januari van dit jaar maakten Vodafone en Telefonica plannen bekend voor de uitbreiding van hun mobiele site joint venture Cornerstone (CTIL) in het Verenigd Koninkrijk. Met de uitrol van 5G-infrastructuur werden de uitgangspunten van de joint venture vernieuwd. Eind juli kregen de plannen hun definitieve vorm. Binnen de overeenkomst zullen de bedrijven, naast het delen van de masten, tevens gezamenlijk werk maken van de glasvezelconnectiviteit die de mobiele backhaul verzorgt.

Deal met Telecom Italia
In Italië leverden de onderhandelingen met Telecom Italia (TIM) eveneens eind juli een getekende overeenkomst op. TIM en Vodafone tekenden een overeenkomst om hun respectievelijke mobiele toreninfrastructuur samen te voegen en gezamenlijk 5G-netwerken in te zetten in zowel stedelijke als rurale gebieden in heel Italië. Ook voor deze deal geldt dat het een vervolg is op een eerdere overeenkomst, waarbij 5G-technologie efficiënter en goedkoper uitgerold kan worden over een groter geografisch gebied. Net als in het VK en Spanje is de backhaul connectiviteit van de masten via glasvezel in de overeenkomst opgenomen.
Vooralsnog blijft het aantal 5G-samenwerkingsverbanden van Vodafone beperkt tot deze drie, niet toevalling landen waarin voorzichtig een start is gemaakt met 5G. Vodafone Group heeft in het verleden echter te kennen gegeven dat het in alle markten waarin het actief is, network sharing deals wil optuigen. De uitrol van 5G vergt grote inspanningen, helemaal in de grotere landen. Vodafone geeft aan dat het op deze manier veel sneller een geografisch veel groter gebied kan voorzien van 5G-dekking.

Proximus en Orange
De intentieverklaring tussen Proximus en Orange in België laat zien dat dit ook mogelijk is in landen met een kleiner oppervlak (). Beide bedrijven verwachten later dit jaar een network sharing overeenkomst te tekenen. Het delen van de mobiele toegangsnetwerken door Proximus en Orange Belgium zal een snellere en bredere uitrol van 5G in België mogelijk maken, zo stellen beide bedrijven. Daarbij zullen ook de 2G-, 3G- en 4G- technologieën betrokken zijn. Het gedeelde netwerk zal volgens beide bedrijven de dekking verbeteren, met een geconsolideerd aantal mobiele sites dat naar verwachting ongeveer 20% hoger zal liggen in vergelijking met het huidige radiotoegangsnetwerk van elke mobiele aanbieder afzonderlijk. In Nederland hebben de operators eerder dit jaar echter laten weten vooralsnog weinig te zien in zo’n vorm van samenwerking.

Bron: telecompaper

Agentschap Telecom publiceert inventarisatie van small cell-technologie

Het Agentschap Telecom (AT) heeft Stratix een inventarisatie laten maken van de technologie voor 5G: small cells en Massive MIMO. Beide technologieën staan in de belangstelling voor de uitrol van 5G, maar worden in Nederland nog niet op grote schaal ingezet.
Het rapport gaat in op de verschillende mogelijkheden, voor zowel outdoor als indoor, voor vergund spectrum en licentievrije signalen, zoals LAA en MulteFire. Er is een reeks aan producten beschikbaar, van macro tot femto.
Op basis van algemene trends verwacht onderzoeksbureau Stratix dat de capaciteit in de mobiele netwerken zal toenemen, waarmee in stedelijk gebied een gemiddelde snelheid beschikbaar komt van 100 Mbps of meer per eindgebruiker. In 2017 werd geschat dat daarvoor 21.000 extra small cells nodig zijn.
In die berekening is de uitgifte van 3,5 GHz nog niet meegenomen. Beamforming en Massive MIMO in die band geven de capaciteit van macrosites een extra slinger. Het rapport bevat dan ook geen conclusies over het vraagstuk ‘verdichting versus macro’.

Bron: telecompaper

‘4G-netwerken kunnen de komende jaren nog goed mee’

Nederlandse mobiele providers met een eigen 4G-netwerk in Nederland lijken goed voorbereid op het immer groeiende gebruik van mobiele data in de komende jaren.

Dat blijkt uit een rondgang door NU.nl bij diverse bedrijven en analisten uit de sector.

Nederland kent sinds kort vier providers met een eigen 4G-netwerk: KPN, Vodafone hadden dit al langer, T-Mobile en Tele2 zijn daar onlangs bijgekomen. Van de vier netwerken heeft alleen Tele2 nog geen landelijk dekkend netwerk. Dat wordt verwacht in het eerste kwartaal van 2016.

Ondertussen blijft het mobiele dataverbruik flink stijgen. Ericsson, dat apparatuur voor mobiele netwerken levert en die netwerken ook analyseert, verwacht dat het wereldwijde dataverbruik in 2021 is vertienvoudigd.

Marktonderzoeker Telecompaper onderstreept die verwachting, maar voorspelt dat dat in Nederland nog sneller zal stijgen. “Wij gaan uit van een factor veertien tot vijftien”, aldus Telecompaper-oprichter Ed Achterberg.

Explosie

Bij een eerdere ‘dataexplosie’ ging het mis; rond de introductie van de eerste smartphones raakten de 3G-netwerken zo overvol dat normaal gebruik van mobiel internet nog maar lastig ging.

“De verwachting, destijds, was niet dat er zo’n explosie aan data zou plaatsvinden”, zegt Lampros Iskos, technisch directeur bij T-Mobile Nederland. “Maar uiteindelijk gebeurde dat wel, en raakte het netwerk geblokkeerd. Sommige voorspellingen zijn soms niet erg nauwkeurig.”

Dat onderstreept Rob Wolters, algemeen directeur van Ericsson Nederland: “Bij 3G is er te lang gewacht. Het heeft een hele tijd geduurd voordat we zagen dat het verkeer ging groeien. De smartphone maakte daar verandering in. Opeens werd het eenvoudig voor mensen om mobiel te downloaden, en was er die explosie aan datagebruik.”

“De operators hebben nu een veel beter beeld van wat wij allemaal doen op het gebied van mobiele data”, zegt Achterberg van Telecompaper. “Er is jaarlijks een stijging van zo’n tachtig procent. Als dat een trend is van de afgelopen jaren kan je daar als operator ook gemakkelijk op inspelen.”

“Ja, de hoeveelheid data groeit”, zegt technisch directeur Eben Albertyn van Vodafone. “Maar voor onze ingenieurs gebeurt dat op een vrij voorspelbare manier. We kunnen per provincie, per regio vrij goed voorspellen wat er gaat gebeuren.”

Daarnaast is er van een aantal fouten geleerd. Geen enkele provider biedt bijvoorbeeld meer bundels aan die echt ongelimiteerd zijn.

Technologie

Ook is de technologie achter 4G simpelweg veel beter geschikt voor de manier waarop wij nu onze telefoons gebruiken. “De 3G-licenties komen uit 2001. Toen zag de wereld er volslagen anders uit”, vertelt Ed Achterberg van Telecompaper. De 4G-technologie is veel meer gericht op het verwerken grote hoeveelheden data.

4G verschilt bijvoorbeeld van 3G in de zin dat er meerdere frequenties gebruikt kunnen worden. Alle Nederlandse providers gebruiken voor hun 3G-netwerk de 2100 MHz-frequentieband, terwijl 4G in veel meer smaken komt; 800 MHz, 1800 MHz en 2600 MHz. De frequenties kunnen worden als het ware ‘gestapeld’.

De hogere frequenties hebben een korter bereik en dringen lastiger door gebouwen heen, maar zorgen wel voor hogere snelheden. De lagere frequenties reiken verder, en werken ook beter binnenhuis.

Aanvullen

Door het werken met die verschillende frequenties is het mogelijk om het netwerk aan te vullen waar nodig, of te ‘verdichten’.

T-Mobile beschikte eerder bijvoorbeeld alleen over de hogere frequenties, waardoor er dus op meer locaties gebouwd moest worden omdat het signaal niet zo ver reikte. Inmiddels worden er ook antennes met lagere frequenties bijgeplaatst. Andere providers doen juist het omgekeerde, en voegen hogere frequenties toe aan hun antennes met lagere frequenties.

Daarom wordt er verder geëxperimenteerd met het zogenoemde carrier aggregation, waarmee er spectrum uit verschillende bandbreedtes gecombineerd kunnen worden.

Ook worden er tests uitgevoerd met ongelicentieerde frequenties; de frequenties die normaal door wifi worden gebruikt, en worden er kleinere antennes met beperkt bereik (small cells) geplaatst op locaties waar extra capaciteit nodig is. Dat kan bijvoorbeeld gebeuren tijdens festivals of andere drukke evenementen.

Concurrentie

Tegelijkertijd neemt de concurrentie toe; met de uitrol van het 4G-netwerk van Tele2 beschikt Nederland nu over vier providers met een eigen 4G-netwerk.

Volgens Tele2 zelf heeft hun netwerk het voordeel dat het nog ‘vers’ is: “Ons spiksplinternieuwe netwerk is nog voor het grootste deel leeg”, aldus Gerben Wijbenga, hoofd van de consumententak van Tele2 Nederland.

Volgens Telecompaper zal die toenemende concurrentie vooral te merken zijn in de prijzen van data. “De extra kosten voor meer gigabytes gaan meer dalen, en worden steeds goedkoper”, aldus Achterberg.

Hij verwacht niet dat de prijzen voor een kleine hoeveelheid aan data, de ondergrens, wegvallen. “Er zal een gezonde ondergrens blijven.”

Limiet

Hoewel we in Nederland de komende jaren dus nog wel even vooruit kunnen met onze 4G-netwerken, zit er aan elke technologie een limiet. “Er is altijd een eindigheid”, zegt Wolters van Ericsson.

“De latency, de vertraging op de verbinding, is met de huidige technologie nog te hoog”, zegt Jacob Groote, directeur mobiel bij KPN.

De 4G-netwerken zijn volgens hem bijvoorbeeld niet geschikt om zelfrijdende auto’s veilig op de weg te laten rijden en met elkaar te laten communiceren. “Daar heb je wel echt een andere technologie voor nodig.” Verschillende Europese telecomproviders denken dat 5G vanaf 2022 beschikbaar zal zijn.

Bron: nu.nl