BRUSSEL (ANP ) – De Europese Commissie neemt iets meer tijd voor haar onderzoek naar de plannen van T-Mobile Nederland om Tele2 Nederland over te nemen. De deadline is met vijf werkdagen naar achteren geschoven, waardoor de Europese Commissie nu uiterlijk op 16 november een oordeel moet hebben gevormd.
De voorgenomen overname werd eind vorig jaar aangekondigd. In juni maakte de Europese Commissie bekend een diepgaand onderzoek te beginnen. De commissie vreest dat er niet genoeg concurrentie overblijft op de Nederlandse telecommarkt waardoor klanten te maken kunnen krijgen met hogere tarieven, een beperkter aanbod en minder innovatie.
T-Mobile en Tele2 zijn de nummers drie en vier op de Nederlandse telecommarkt. Als zij samengaan zijn er nog maar drie telecomaanbieders met een eigen netwerk. De combinatie T-Mobile/Tele2 zou de nummer drie op de markt worden na marktleider KPN en VodafoneZiggo.
Staatssecretaris Mona Keijzer wil dat mobiele operators een minimale dekkingssnelheid gaan bieden. De voorwaarden hiervoor worden vastgelegd bij de eerstvolgende multibandveiling eind 2019, begin 2020. Dat stelt Keijzer in een brief aan de Tweede Kamer waarin zij het Actieplan Digitale Connectiviteit toelicht.
De komende maanden wordt op basis van nader onderzoek de exacte hoogte bepaald, zo stelt Keijzer. Die hoogte wordt vervolgens vastgelegd in de eerder aangekondigde Nota Mobiele Communicatie. Er wordt niet nader aangeduid of de minimale hoogte gaat gelden voor elke mobiele technologie of alleen voor de te veilen frequenties in de multibandveiling – 700-MHz, 1.400 MHz en 2.100 MHz. De vergunningen worden technologieneutraal uitgegeven, waardoor het ook niet mogelijk is om ze ‘5G’ te noemen.
Beperking dekkingsverplichting
Gisteren berichtte Telecompaper al dat de genoemde dekkingsverplichting uit de kamerbrief – 98 procent van alle Nederlandse gemeenten – enkele flinke uitzonderingen omvat. Alle Natura 2000 gebieden worden uitgezonderd van de dekkingsverplichting. Onder de term Natura 2000 zijn in de hele Europese Unie de belangrijkste natuurgebieden in kaart gebracht, met verplichtingen om die te beschermen. Nederland kent ruim 160 Natura 2000-gebieden, meldt Alterra, een onderdeel van het ministerie van LNV.
Investeringszekerheid bieden
Keijzer schrijft in haar kamerbrief verder dat zij operators graag investeringszekerheid wil bieden en daarom als overheid voorspelbaar handelen nastreeft. Dit moet bijdragen aan de uitrol van nieuwe mobiele technologie zoals 5G.
Ook is het volgens de staatssecretaris van belang dat de markt voor mobiele communicatie zich verbreedt door meer ondernemingen in de gelegenheid te stellen frequenties te gebruiken. Dit vergroot het aanbod van dienstverleners die de groeiende diversiteit aanvraag kunnen bedienen. Hiervoor onderneemt het kabinet verschillende acties.
Het kabinet geeft aanbieders van mobiele communicatie zekerheid dat de uitgifte van frequenties op landelijk exclusieve basis, waaronder voor de 700, 1400 en 2100 MHz-banden, in principe voor 20 jaar zal plaatsvinden. Hiermee wordt volgens de staatssecretaris zekerheid gegeven voor de uitrol van de nieuwe 5G-netwerken.
Een andere belangrijke frequentie voor de uitrol van 5G is de 3,5 GHz-band – volgens veel partijen zelfs de meest belangrijke frequentie voor 5G. Over het wel of niet mogen gebruiken hiervan vindt dit jaar een evaluatie plaats van het gebruik van deze band, met aandacht voor zowel het bestaande gebruik als het defensiegebruik. Zoals eerder aangegeven moet nog dit jaar een besluit vallen.
Verder zal de 26 GHz-band na Europese besluitvorming in 2020 aan de markt ter beschikking worden gesteld voor zowel landelijke als bedrijfsspecifieke toepassingen.
Concurrentie, keuzevrijheid
Om te zorgen voor voldoende concurrentie en keuzevrijheid, en zo de kans dat de groeiende diversiteit aan vraag wordt bediend te vergroten, moeten ook andere partijen dan de mobiele aanbieders frequenties kunnen gebruiken. Daarom zal er in een nader te bepalen door de industrie geharmoniseerde band voor 5G frequentieruimte beschikbaar worden gesteld.
Verder zullen verschillende sectoren door EZK op verzoek worden geholpen bij het invullen van hun vraag naar communicatiediensten. In dit kader wordt bijvoorbeeld (samen met brancheorganisatie BTG) gewerkt aan een standaard voor indoordekking van draadloze en mobiele openbare communicatienetwerken.
Duidelijkheid, eenheid, transparantie
De investeringszekerheid moet ook vergroot worden door meer duidelijkheid, eenheid en transparantie in lokale en regionale regulering. ‘Partijen die willen investeren in de telecominfrastructuur hebben hierbij te maken met soms sterk uiteenlopend gemeentelijk- en provinciaal beleid en regelgeving,’ aldus Keijzer. ‘Daarnaast zijn de regels soms niet transparant.’ Daarom wil het kabinet meer transparantie van lokale regels.
Zo worden op samensnelinternet.nl de lokale tarieven voor de aanleg van nieuwe ondergrondse infrastructuur gepubliceerd en zal worden aangegeven welke gemeenten een antennebeleid geformuleerd en gepubliceerd hebben.
Verder zal gewerkt worden met de VNG om te komen tot best practices voor gemeenten om de uitrol van infrastructuur te vergemakkelijken. Verder wordt met belanghebbenden besproken op welke wijze het Antenneconvenant na 2019 verlengd kan worden om goed voorbereid te zijn op de uitrol van 5G-antennes.
Bron: – Update: Informatie uit Kamerbrief toegevoegd]
Tele2 heeft een geografische dekking van 97 procent met zijn Nederlandse 4G-netwerk.
In totaal staan er zo’n 3.500 antennes van de mobiele operator verspreid over Nederland. Dat stelt Tele2 op zijn website. De dekking is niet vergroot sinds januari 2017.
De dekking buiten is beter dan de binnenhuisdekking, zo blijkt uit de dekkingskaart. Met name in de minder verstedelijkte oostelijke provincies zijn her en der nog forse gaten zichtbaar. Waar Tele2 geen eigen 4G-dekking biedt, vallen mobiele klanten nog terug op het 3G- en 2G-netwerk van T-Mobile, waarmee Tele2 al lang een wholesale-overeenkomst heeft.
Meeste antennes, meeste spectrum
Als T-Mobile en Tele2 toestemming krijgen om samen te gaan in één joint venture, dan ontstaat er een operator met in totaal zo’n 8.500 antenne-installaties (5.000 voor T-Mobile) en het meeste spectrum van alle Nederlandse operators.
Begin mei is de wens tot een JV officieel aangemeld bij de Europese Commissie. De Commissie beoordeelt op dit moment of T-Mobile en Tele2 een joint-venture mogen vormen. Brussel werkt in dit onderzoek samen met de ACM. De uitkomst van dit onderzoek wordt snel verwacht.
T-Mobile Nederland noemt de voorgenomen fusie met Tele2 een belangrijke stap. Op 2 mei hebben de bedrijven hun plannen formeel aangemeld bij de toezichthouder. Deze fusie wordt getoetst door de Europese Commissie, meldt een woordvoerder van het bedrijf, wegens de omvang. “De procedure begint officieel met de notificatie. De Commissie heeft nu vooraf gedefinieerde deadlines om de zaak te beoordelen en goed te keuren.”
T-Mobile en Tele2 willen hun activiteiten onderbrengen in een joint-venture. T-Mobile noemt dit een belangrijke stap om te zorgen dat er meer concurrentie komt in de Nederlandse markt en dat T-Mobile zijn positie als uitdager van het bestaande duopolie kan verbeteren. “Hier profiteren alle Nederlandse consumenten van.”
T-Mobile krijgt 75% in joint-venture
Deutsche Telekom en de Tele2 Groep hebben hun plan op 15 december 2017 aangekondigd. In de nog op te richten joint-venture krijgt Deutsche Telekom 75 procent. Tele2 krijgt 25 procent en een eenmalige vergoeding van EUR 190 miljoen. De combinatie heeft ongeveer 5 miljoen mobiele klanten en een omzet van EUR 2 miljard per jaar. Men verwacht synergieën te kunnen realiseren ter waarde van EUR 1 miljard (contante waarde).
De Nederlandse toezichthouder ACM meldde in een nieuwsbericht dat de Commissie de fusie beoordeelt, maar dat ACM en Commissie hierin gelijk optrekken. Brussel heeft een voorlopige deadline gezet van 12 juni voor een besluit over wat nu officieel een lopende zaak is. Het besluit kan ook eerder vallen, of leiden tot een diepgaand onderzoek.
BORCULO – De gemeente Berkelland zegt er alles aan te doen om de gebrekkige mobiele bereikbaarheid in Borculo op te lossen. ‘We hebben een veiligheidsprobleem als mensen geen 112 kunnen bellen met de mobiele telefoon’, zegt een woordvoerder.
Woensdag maakte Omroep Gelderland bekend dat er problemen zijn met mobiel bereik in Borculo, nu er geen mast van KPN meer staat op de fabriek van Campina.
Afgaande op de telefoontjes, mailtjes en berichten op sociale media concludeert de gemeente dat een groot deel van Borculo en een deel van het buitengebied van Geesteren problemen heeft met mobiel bereik. Het zijn in ieder geval KPN-gebruikers die last hebben, maar mogelijk zijn ook abonnees van andere providers de dupe.
‘Veel bedrijven zijn des duivels’
Ook bedrijven zijn gedupeerd door problemen met mobiel bellen en whatsappen. ‘Wij zijn niet het enige bedrijf dat des duivels is’, vertelt Sander Klein Braskamp van bouwbedrijf Beltman in Borculo. ‘Het complete industrieterrein in Borculo heeft er last van. We kijken nu naar een andere provider, maar het ziet ernaar uit dat andere providers ook gebruik maakten van die mast op Campina.’
Klein Braskamp klaagt over gesprekken met werknemers op de bouw en met leveranciers die wegvallen. ‘Ik ben ook onderweg en niet altijd op mijn vaste nummer bereikbaar. Als ik dan weer bereik heb, komen er opeens vijf voicemailberichten binnen.’
‘Zienswijze over schaduw van de mast’
Een oplossing voor de problemen met mobiel bereik is nog niet voor handen, bevestigt de gemeente Berkelland. ‘KPN wil een mast neerzetten bij de kringloopwinkel, maar iemand heeft een zienswijze ingediend vanwege de schaduw van de mast.’
Ook voor een tijdelijke mast is een aanvraag gedaan, maar het gaat volgens de gemeentewoordvoerder nog zeker acht weken duren voordat die procedure doorlopen is.
T-Mobile en Tele2 hebben hun fusieplan op 2 mei aangemeld bij de Europese Commissie. Dat blijkt uit een publicatie van de Europese Commissie, DG Mededinging.
Brussel heeft een voorlopige deadline gezet van 12 juni voor een besluit over wat nu officieel een lopende zaak is. Het besluit kan ook eerder vallen, of leiden tot een diepgaand onderzoek. De Nederlandse toezichthouder ACM meldt in een nieuwsbericht dat de Commissie de fusie beoordeelt, maar dat ACM en Commissie hierin gelijk optrekken.
ACM deelt haar kennis met de Commissie vanwege de betekenis van deze voorgenomen overname voor de Nederlandse telecommarkt. Ook voert de toezichthouder marktonderzoek uit voor de beoordeling van deze concentratie door de Europese Commissie. De ACM dient geen verwijzingsverzoek in. Volgens de ACM is de Europese Commissie in deze situatie het best geplaatst om deze overname te beoordelen, omdat de Commissie op dit moment ook opnieuw de fusie van telecomaanbieders Liberty Global (UPC NL) en Ziggo onderzoekt.
Toetsing parallel aan marktbesluit KPN-VodafoneZiggo
Het ligt in de lijn om te veronderstellen dat de ACM en de Commissie ook zullen meewegen wat de voorgestelde fusie van T-Mobile en Tele2 betekent op de markt voor bundels van vaste en mobiele diensten. De ACM heeft dit onderzoek al gedaan voor de marktanalyse die moet gaan gelden voor KPN en VodafoneZiggo.
De fusie van UPC en Ziggo is in oktober 2014 goedgekeurd. KPN heeft echter via de rechter bezwaar gemaakt en daar een gedeeltelijke vernietiging van dat goedkeuringsbesluit mee gewonnen. De Commissie moet alsnog nader motiveren hoe zij aankijkt tegen de markt voor premium content. Liberty Global heeft om dit onderzoek gevraagd. Die conclusies gelden dan wel voor een moment dat al enkele jaren geleden is.
Het is nog niet bekend hoe de weging dit keer uitvalt. Juridisch zijn het gescheiden zaken: de marktanalyse voor breedband naast deze fusie van twee vast-mobiele aanbieders. Ze gaan echter over dezelfde markt en vallen ongeveer op hetzelfde moment. De ACM heeft het marktbesluit WFA geconsulteerd en is nog bezig de reacties te verwerken. Het besluit moet nog worden genotificeerd.
De grote groei is er uit bij de Nederlandse mobiele netwerken.
Kwamen er in 2016 en 2017 regelmatig nog honderden antenne-installaties per maand bij, dat aantal ligt nu meestal onder de honderd. In maart telde het Antennebureau in totaal 45.224 antenne-installaties, 59 meer dan in februari. In die maand kwamen er nog 69 antenne-installaties bij. Waarschijnlijk zal er weer een groeiversnelling komen wanneer 5G uitgerold wordt vanaf 2019, 2020.
Zoals gebruikelijk zijn het vooral antennes voor LTE-netwerken die er bij komen. In februari 59 van de 69, in maart 41 van de 59 installaties. Operators zijn vooral bezig met het verdichten van hun LTE/4G-netwerken in stedelijke gebieden, om zo capaciteit toe te voegen. Verder wordt steeds meer ongebruikt spectrum bedoeld 3G en 2G ingezet om 4G-netwerkcapaciteit aan te vullen en komen er antennes bij waarmee wordt geëxperimenteerd op het gebied van (pre)5G, zoals recent bij KPN. Toch zijn er ook nog wat antennes bij gekomen voor oudere mobiele technologieën: 13 voor GSM 900, 5 voor UMTS (3G)
De Tweede Kamer buigt zich over de uitrol van 5G in Nederland.
Op 29 maart schuiven in de Tweede Kamer twaalf deskundigen aan uit bedrijfsleven en overheid, voor een ronde tafel over het onderwerp. Vooraf hebben tien bedrijven al een position paper ingediend over het centrale thema: de 3,5 GHz-band.
De drie grootste mobiele operators vinden het heel belangrijk dat dit spectrum beschikbaar wordt gemaakt. Ze staan daarin min of meer tegenover andere stakeholders, zoals satelliet en gemeenten die het spectrum zien als alternatief voor (afwezig) vast internet. De Tweede Kamer heeft met een motie gevraagd dat de band snel beschikbaar komt. Daarvoor is overleg nodig met een stakeholder die niet bij de ronde tafel is, Defensie.
Snel beschikbaar komen 3,5 GHz-band ‘essentieel’
KPN noemt het essentieel dat de 3,5 GHz band snel beschikbaar komt. De mobiele industrie heeft de visie is dat er voor 5G mobiel spectrum nodig is in drie banden: 700 MHz, 3,5 GHz en 26 GHz. Deze drie banden hebben verschillende natuurkundige eigenschappen en worden naast elkaar gebruikt voor 5G. Als een ervan ontbreekt, heeft dat consequenties voor het geheel.
Daar komt bij dat de 3,5 GHz-band als eerste is opgepakt door de industrie. Leveranciers ontwikkelen het ecosysteem van apparaten en diensten het eerst voor deze band. In de eerste fase van 5G wordt dit vooral gebruikt om mobiel breedband te ontwikkelen. De operators willen die capaciteit toevoegen dankzij nieuw spectrum, omdat ze bestaande gebruikers van 4G-spectrum willen houden.
MNO’s willen snel meer spectrum
KPN pleit ervoor om de 3,5 GHz band in elk geval in een deel van Nederland beschikbaar te maken, in het gebied onder de zone van het satellietgrondstation in Burum. Daarvoor is het wel noodzakelijk dat er geen nieuwe vergunningen meer worden uitgegeven voor bestaande gebruikers, namelijk besloten bedrijfsnetwerken en vast-mobiele netwerken.
Ook T-Mobile stelt dat Nederland een koppositie heeft en die dreigt te verliezen, omdat toepassingen in de 3,5 GHz niet of niet zonder meer kunnen worden vervangen in andere frequentiebanden. 5Groningen wijst op het feit dat er in de 700 MHz band drie vergunningen komen van 10 MHz, terwijl de 3,5 GHz-band in principe ruimte biedt voor kavels van 100 MHz breed, met veel meer capaciteit per operator.
VodafoneZiggo roept de overheid op om te onderzoeken hoe er al in 2018 mee kan worden getest en om het spectrum vanaf 2020 beschikbaar te maken. VodafoneZiggo suggereert om het satellietgrondstation in Burum te verplaatsen naar een booreiland, of naar een ander land.
Het Agentschap Telecom is minder stellig in zijn visie. Het AT wijst erop dat 5G ook toepasbaar is in andere frequentiebanden dan 3,5 GHz, namelijk 700 MHz, 26 GHz en ook in de banden die de mobiele operators nu al hebben. Daarmee wordt de urgentie van de mobiele operators genuanceerd. “Niemand weet precies wanneer 5G in Nederland beschikbaar moet zijn, wil Nederland bij de koplopers van Europa blijven horen.” Het Agentschap wil ook niet vooruitlopen op toepassingen en onthoudt zich van commentaar op de investeringen en toepassingen.
Stakeholders bepleiten hun deelbelang
Uit de vooraf ingediende position papers blijkt ook dat de andere gevraagde deskundigen pleiten voor hun eigen zaak. Inmarsat, gebruiker van de 3,5 GHz band, pleit voor bescherming van dit bestaand gebruik en stelt dat er oplossingen zijn om 5G op een andere manier te realiseren via hybride netwerken in ander spectrum. Ook zou het met software defined radio (SDR) mogelijk moeten worden om op laag vermogen 5G in te zetten, zonder storing op satellietverkeer.
Eurofiber grijpt de kans aan om te pleiten voor regels die de uitrol van glasvezel te vergemakkelijken. Om alle antennes in 5G-netwerken aan te sluiten, is immers veel glasvezel nodig. De P10 is een samenwerkingsverband van tien plattelandsgemeenten. Deze liggen verspreid door Nederland en kennen vergelijkbare vraagstukken rondom breedband. De P10 pleiten voor het gebruik van 3,5 GHz voor Fixed-Wireless Access, mobiel breedband als vervanger voor vast. Koning & Hartman pleit voor 3,5 GHz, maar ziet dat niet als het exclusieve domein van de mobiele operators. Ook de andere gebruikers, zoals lokaal breedband, verdienen aandacht.
Defensie zit niet aan tafel
Onder de tien sprekers die de Tweede Kamer heeft uitgenodigd, zit geen vertegenwoordiger van de belangrijkste huidige gebruiker, namelijk Defensie. Het belang van de inlichtingendiensten staat door Burum haaks op het belang van mobiel internet. Deze kwestie sluimert al jaren, maar nu is 5G in opkomst. Dit belangenconflict wordt daarmee steeds scherper neergezet.
De Tweede Kamer heeft het onderwerp voorbereid door vragen te stellen over het satellietgrondstation en de mogelijkheden om de belangen te verenigen. Op basis van deze posities lijkt het antwoord niet dichterbij te komen. Het Agentschap Telecom herhaalt nog een keer wat EZK al heeft laten weten, namelijk dat er met Defensie wordt gezocht naar een oplossing. Ook de economische impact van 5G wordt niet met cijfers geduid.
