Nederland komt EU-afspraken over het snellere mobiele netwerk 5G niet na. Daardoor dreigt vertraging voor de ontwikkeling van 5G in Nederland en buurlanden.
De Europese Commissie brengt het Nederlandse kabinet daarvan in een aanmaningsbrief op de hoogte. De brief is een eerste stap in een juridische procedure die kan eindigen bij het Hof van Justitie van de EU.
Brussel wijst erop dat de lidstaten tot eind juni de tijd hadden “het verplichte stappenplan vast te stellen en openbaar te maken om het gebruik van de 700 MHz-frequentieband voor mobiele breedband uiterlijk 30 juni 2020 toe te staan.”
De veiling van 5G-frequenties staat voor 2019 op de agenda van het ministerie van Economische Zaken. De laatste grote veiling van frequenties voor draadloze communicatie was in 2012.
Het ministerie laat in een reactie weten op Brussel te moeten wachten. “Voor de precieze planning en inrichting van de veiling zijn we afhankelijk van de Europese Commissie, die een besluit moet nemen over de voorgenomen fusie van T-Mobile en Tele2.”
‘Niet genoeg concurrentie’
De Europese Commissie maakte in september bezwaar tegen de overname van Tele2 door T-Mobile in Nederland. Volgens de toezichthouder blijft er mogelijk niet genoeg concurrentie over als het aantal mobiele netwerken door de fusie van vier naar drie daalt.
T-Mobile en Tele2 zijn het er niet mee eens. Volgens de bedrijven is de fusie belangrijk om de dure investeringen in een 5G-netwerk te kunnen dragen.
In 2019 verschijnen de eerste telefoons op de markt die overweg kunnen met de snellere 5G-verbinding, die 4G opvolgt. Onder meer Huawei, OnePlus en Samsung werken aan 5G-toestellen. In Nederland worden de eerste 5G-netwerken in enkele steden al getest.
Sinds vorig jaar maakt Alticom onderdeel uit van Cellnex Telecom.
Met ruim 28.000 masten, verspreid over 6 landen, is Cellnex de grootste onafhankelijke partij op het gebied van kritische, draadloze communicatie.
Met de huidige digitale transformatie wordt het steeds crucialer om data veilig en snel te transporteren, op te slaan, te verwerken en te ontsluiten (het zgn. ‘data-ecosysteem’). Door het portfolio van Cellnex toe te voegen aan onze bestaande dienstverlening, kunnen wij organisaties nog beter helpen de continuïteit van hun bedrijfsvoering te waarborgen.
Ook kunnen wij faciliteren in (toekomstige) oplossingen voor IoT, Smart Cities en 5G. Niet alleen met onze 24 mediatorens, maar ook met meer dan 750 antenne locaties die Cellnex in Nederland heeft.
De sterke internationale naam en de positieve merkwaarden zijn voor ons ook de voornaamste aanleiding geweest om te besluiten de familienaam Cellnex te gaan gebruiken. De komende periode zult u steeds vaker de Cellnex ’look&feel’ tegenkomen. Per januari 2019 zullen we dan volledig over zijn naar de Cellnex-naam.
Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) heeft het onderzoek afgerond naar de noodstroomvoorzieningen op mobiele sites. Aanleiding voor het onderzoek was dat 1-1-2 slecht bereikbaar was tijdens de stroomstoringen in Diemen in 2015 en vooral die in Amsterdam op 17 januari 2017. De verplichtingen voor mobiele operators worden niet aangescherpt.
Bij de storing in Amsterdam viel op 360.000 adressen de stroom uit. De meldkamer van 1-1-2 raakte overbelast, doordat het aantal telefonische oproepen drie keer groter was dan op een normale dag. De overheid heeft dit falen in de keten al in 2017 uitgezocht en maatregelen genomen.
Onderzoek naar rol mobiele netwerken
Eerder dit jaar heeft EZK aan de Tweede Kamer toegezegd om ook nog te kijken naar de rol van de mobiele operators bij calamiteiten. Het Agentschap Telecom heeft geconstateerd dat de vaste telefoonlijn – tegenwoordig bijna altijd VoIP via een internetmodem – uitvalt bij stroomonderbrekingen. Mobiele telefoons hebben echter een accu, mobiele sites ook. Mobiele telefoons kunnen vaak ook verbinding maken met een mast die wat verder uit de buurt staat, of in het geval van 1-1-2 met een mast van een andere operator.
Bij zeldzame, omvangrijke en langdurige stroomstoringen, zoals in Diemen in 2015, is gebleken dat er dermate veel masten uitvallen dat 1-1-2 via mobiel niet meer bereikbaar is. Het gaat dan bijvoorbeeld om situaties waarbij de stroomuitval zo omvangrijk is dat naastgelegen basisstations de 1-1-2-oproep niet kunnen overnemen omdat deze ook spanningsloos zijn.
Investeringen te hoog
Om 1-1-2 langer dan twee uur bereikbaar te houden, zouden daarom aanpassingen nodig zijn bij de mobiele operators. Onderzoeksbureau SEO heeft samen met de mobiele operators in kaart gebracht welke maatregelen er mogelijk zijn en wat die zouden kosten. Volgens deze kostenbatenanalyse zijn er forse investeringen nodig om de aankiesbaarheid van 1-1-2 langer dan twee uur te waarborgen bij grote stroomonderbrekingen.
De meeste sites hebben al een accu die ontworpen is om de site twee uur in de lucht te houden. Om die tijd te verlengen naar 4 uur, is volgens SEO een investering nodig van EUR 163 miljoen eenmalig en nog EUR 3 miljoen per jaar. De maatschappelijke baten van een beter bereikbaar alarmnummer zijn lager: tussen de EUR 2,2 en EUR 3,6 miljoen per jaar. Het break-even punt van de investeringen wordt niet eerder bereikt dan in het jaar 2100, merkt SEO op.
SEO rekent voor dat de benodigde investeringen niet opwegen tegen de baten die dit oplevert voor de samenleving, mede gezien het zeer sporadisch voorkomen van dit soort omvangrijke stroomstoringen.
In de Telecommunicatiewet is al vastgelegd dat 1-1-2 bereikbaar moet blijven. De overheid wil dat mobiele sites minimaal twee uur blijven draaien na een stroomonderbreking. Dit als verduidelijking van de bepalingen in artikel 7.7 lid 3 en hoofdstuk 11a van de Telecomwet die voorschrijven dat noodzakelijke voorzieningen moeten worden getroffen om te zorgen dat ononderbroken toegang tot alarmnummers gewaarborgd is. Het Agentschap Telecom houdt hierop toezicht.
Probleem met diefstal van accu’s
EZK meldt verder dat operators een groeiend probleem hebben dat de UPS-voorzieningen worden gestolen uit mobiele sites. SEO heeft een inventarisatie gemaakt van de kosten aan de kant van de operators. Telecomoperators schatten dat jaarlijks vijf procent van het totaal aantal geïnstalleerde accu’s wordt gestolen. Op dit moment worden gestolen accu’s vaak pas vervangen wanneer er een reguliere onderhoudsbeurt gepland staat.
Gestolen accu’s meteen vervangen is 6 tot 8 ton per jaar duurder en kan er ook toe leiden dat dieven eerder terugkomen om de nieuwe accu’s te stelen. De kosten zouden dus ook hoger kunnen uitvallen, aangezien de diefstallen onbestraft blijven; de politie maakt er geen werk van.
EZK zal onderzoeken hoe groot het probleem is van gestolen accu’s en bezien met het ministerie van Justitie en Veiligheid of de bestaande diefstal van de accu’s op de telecomsites kan worden teruggedrongen.
Het antenneconvenant, waar afspraken instaan over plaatsen van vergunningsvrije antennes voor dekking van mobiele netwerken, verloopt eind 2019. Gemeenten moeten volgens VNG hun belangen bij het opstellen van dit convenant verdedigen omdat er straks fors meer antenne-opstelpunten nodig zijn vanwege 5G.
Ruimtelijke inpassing versus goede dekking
VNG hoopt dat gemeenten meedenken over hun eigen belangen in het nieuwe convenant, zo meldt de organisatie op de eigen website. In het nieuwe convenant wordt ook de komst van het 5G netwerk meegenomen, waarmee de snelheden van het mobiele netwerk drastisch omhoog zullen gaan. Een goede dekking bij dit netwerk vergt echter veel meer opstelpunten voor antennes in iedere gemeente dan momenteel het geval is. Het is daarom volgens VNG van belang dat er wordt nagedacht over ruimtelijke inpassing van de antennes. De afweging voor gemeenten bij het invullen van het convenant bestaat uit een goede dekking voor iedereen versus ruimtelijke inpassing.
Klankbordgroep
VNG heeft voor gemeenten een klankbordgroep opgericht en nodigt ze uit om hieraan deel te nemen. Het overleg van deze groep vindt voornamelijk via het online forum ROMnetwerk plaats. Een eerste versie van het convenant moet voor de zomer van 2019 afgerond zijn.
Het antenneconvenant 2010 verloopt eind 2019. Hierin staan afspraken hoe de overheid en de telecomsector in de praktijk invulling geven aan de zorgvuldige plaatsing van vergunningsvrije antennes voor dekking van mobiele netwerken. Denkt u mee over de gemeentelijke belangen in het nieuwe convenant?
Nieuw convenant
Met het aanstaande antenneconvenant wordt ook de komst van het 5G netwerk meegenomen. Met deze nieuwe generatie mobiele techniek gaan de snelheden van het mobiele netwerk drastisch omhoog. Om dit te bewerkstelligen zijn vele malen meer antenne opstelpunten in iedere gemeente nodig. Gemeenten zullen mogelijk meer dan nu belangen moeten gaan afwegen, zoals goede dekking voor iedereen versus ruimtelijke inpassing. Mede daarom kan voor uw gemeente het belang groot zijn om betrokken te zijn bij de totstandkoming van het nieuwe antenneconvenant.
Klankbordgroep
Om het gemeentelijk belang goed in het nieuwe convenant te borgen, richt de VNG een gemeentelijke klankbordgroep op en nodigt u als gemeente uit om hier aan deel te nemen. Het werk van de gemeentelijke klankbordgroep vindt vooral via het ROMnetwerk (online forum) plaats. De tijdsbesteding is ongeveer enkele uren per maand en het streven is om vóór de zomer van 2019 een eerste versie van het convenant klaar te hebben. De klankbordgroep levert input aan de VNG delegatie bij het overleg met het Rijk en de telecomsector.
Staatssecretaris Mona Keijzer wil dat mobiele operators een minimale dekkingssnelheid gaan bieden. De voorwaarden hiervoor worden vastgelegd bij de eerstvolgende multibandveiling eind 2019, begin 2020. Dat stelt Keijzer in een brief aan de Tweede Kamer waarin zij het Actieplan Digitale Connectiviteit toelicht.
De komende maanden wordt op basis van nader onderzoek de exacte hoogte bepaald, zo stelt Keijzer. Die hoogte wordt vervolgens vastgelegd in de eerder aangekondigde Nota Mobiele Communicatie. Er wordt niet nader aangeduid of de minimale hoogte gaat gelden voor elke mobiele technologie of alleen voor de te veilen frequenties in de multibandveiling – 700-MHz, 1.400 MHz en 2.100 MHz. De vergunningen worden technologieneutraal uitgegeven, waardoor het ook niet mogelijk is om ze ‘5G’ te noemen.
Beperking dekkingsverplichting
Gisteren berichtte Telecompaper al dat de genoemde dekkingsverplichting uit de kamerbrief – 98 procent van alle Nederlandse gemeenten – enkele flinke uitzonderingen omvat. Alle Natura 2000 gebieden worden uitgezonderd van de dekkingsverplichting. Onder de term Natura 2000 zijn in de hele Europese Unie de belangrijkste natuurgebieden in kaart gebracht, met verplichtingen om die te beschermen. Nederland kent ruim 160 Natura 2000-gebieden, meldt Alterra, een onderdeel van het ministerie van LNV.
Investeringszekerheid bieden
Keijzer schrijft in haar kamerbrief verder dat zij operators graag investeringszekerheid wil bieden en daarom als overheid voorspelbaar handelen nastreeft. Dit moet bijdragen aan de uitrol van nieuwe mobiele technologie zoals 5G.
Ook is het volgens de staatssecretaris van belang dat de markt voor mobiele communicatie zich verbreedt door meer ondernemingen in de gelegenheid te stellen frequenties te gebruiken. Dit vergroot het aanbod van dienstverleners die de groeiende diversiteit aanvraag kunnen bedienen. Hiervoor onderneemt het kabinet verschillende acties.
Het kabinet geeft aanbieders van mobiele communicatie zekerheid dat de uitgifte van frequenties op landelijk exclusieve basis, waaronder voor de 700, 1400 en 2100 MHz-banden, in principe voor 20 jaar zal plaatsvinden. Hiermee wordt volgens de staatssecretaris zekerheid gegeven voor de uitrol van de nieuwe 5G-netwerken.
Een andere belangrijke frequentie voor de uitrol van 5G is de 3,5 GHz-band – volgens veel partijen zelfs de meest belangrijke frequentie voor 5G. Over het wel of niet mogen gebruiken hiervan vindt dit jaar een evaluatie plaats van het gebruik van deze band, met aandacht voor zowel het bestaande gebruik als het defensiegebruik. Zoals eerder aangegeven moet nog dit jaar een besluit vallen.
Verder zal de 26 GHz-band na Europese besluitvorming in 2020 aan de markt ter beschikking worden gesteld voor zowel landelijke als bedrijfsspecifieke toepassingen.
Concurrentie, keuzevrijheid
Om te zorgen voor voldoende concurrentie en keuzevrijheid, en zo de kans dat de groeiende diversiteit aan vraag wordt bediend te vergroten, moeten ook andere partijen dan de mobiele aanbieders frequenties kunnen gebruiken. Daarom zal er in een nader te bepalen door de industrie geharmoniseerde band voor 5G frequentieruimte beschikbaar worden gesteld.
Verder zullen verschillende sectoren door EZK op verzoek worden geholpen bij het invullen van hun vraag naar communicatiediensten. In dit kader wordt bijvoorbeeld (samen met brancheorganisatie BTG) gewerkt aan een standaard voor indoordekking van draadloze en mobiele openbare communicatienetwerken.
Duidelijkheid, eenheid, transparantie
De investeringszekerheid moet ook vergroot worden door meer duidelijkheid, eenheid en transparantie in lokale en regionale regulering. ‘Partijen die willen investeren in de telecominfrastructuur hebben hierbij te maken met soms sterk uiteenlopend gemeentelijk- en provinciaal beleid en regelgeving,’ aldus Keijzer. ‘Daarnaast zijn de regels soms niet transparant.’ Daarom wil het kabinet meer transparantie van lokale regels.
Zo worden op samensnelinternet.nl de lokale tarieven voor de aanleg van nieuwe ondergrondse infrastructuur gepubliceerd en zal worden aangegeven welke gemeenten een antennebeleid geformuleerd en gepubliceerd hebben.
Verder zal gewerkt worden met de VNG om te komen tot best practices voor gemeenten om de uitrol van infrastructuur te vergemakkelijken. Verder wordt met belanghebbenden besproken op welke wijze het Antenneconvenant na 2019 verlengd kan worden om goed voorbereid te zijn op de uitrol van 5G-antennes.
Bron: – Update: Informatie uit Kamerbrief toegevoegd]
T-Mobile en Tele2 hebben hun fusieplan op 2 mei aangemeld bij de Europese Commissie. Dat blijkt uit een publicatie van de Europese Commissie, DG Mededinging.
Brussel heeft een voorlopige deadline gezet van 12 juni voor een besluit over wat nu officieel een lopende zaak is. Het besluit kan ook eerder vallen, of leiden tot een diepgaand onderzoek. De Nederlandse toezichthouder ACM meldt in een nieuwsbericht dat de Commissie de fusie beoordeelt, maar dat ACM en Commissie hierin gelijk optrekken.
ACM deelt haar kennis met de Commissie vanwege de betekenis van deze voorgenomen overname voor de Nederlandse telecommarkt. Ook voert de toezichthouder marktonderzoek uit voor de beoordeling van deze concentratie door de Europese Commissie. De ACM dient geen verwijzingsverzoek in. Volgens de ACM is de Europese Commissie in deze situatie het best geplaatst om deze overname te beoordelen, omdat de Commissie op dit moment ook opnieuw de fusie van telecomaanbieders Liberty Global (UPC NL) en Ziggo onderzoekt.
Toetsing parallel aan marktbesluit KPN-VodafoneZiggo
Het ligt in de lijn om te veronderstellen dat de ACM en de Commissie ook zullen meewegen wat de voorgestelde fusie van T-Mobile en Tele2 betekent op de markt voor bundels van vaste en mobiele diensten. De ACM heeft dit onderzoek al gedaan voor de marktanalyse die moet gaan gelden voor KPN en VodafoneZiggo.
De fusie van UPC en Ziggo is in oktober 2014 goedgekeurd. KPN heeft echter via de rechter bezwaar gemaakt en daar een gedeeltelijke vernietiging van dat goedkeuringsbesluit mee gewonnen. De Commissie moet alsnog nader motiveren hoe zij aankijkt tegen de markt voor premium content. Liberty Global heeft om dit onderzoek gevraagd. Die conclusies gelden dan wel voor een moment dat al enkele jaren geleden is.
Het is nog niet bekend hoe de weging dit keer uitvalt. Juridisch zijn het gescheiden zaken: de marktanalyse voor breedband naast deze fusie van twee vast-mobiele aanbieders. Ze gaan echter over dezelfde markt en vallen ongeveer op hetzelfde moment. De ACM heeft het marktbesluit WFA geconsulteerd en is nog bezig de reacties te verwerken. Het besluit moet nog worden genotificeerd.
De grote groei is er uit bij de Nederlandse mobiele netwerken.
Kwamen er in 2016 en 2017 regelmatig nog honderden antenne-installaties per maand bij, dat aantal ligt nu meestal onder de honderd. In maart telde het Antennebureau in totaal 45.224 antenne-installaties, 59 meer dan in februari. In die maand kwamen er nog 69 antenne-installaties bij. Waarschijnlijk zal er weer een groeiversnelling komen wanneer 5G uitgerold wordt vanaf 2019, 2020.
Zoals gebruikelijk zijn het vooral antennes voor LTE-netwerken die er bij komen. In februari 59 van de 69, in maart 41 van de 59 installaties. Operators zijn vooral bezig met het verdichten van hun LTE/4G-netwerken in stedelijke gebieden, om zo capaciteit toe te voegen. Verder wordt steeds meer ongebruikt spectrum bedoeld 3G en 2G ingezet om 4G-netwerkcapaciteit aan te vullen en komen er antennes bij waarmee wordt geëxperimenteerd op het gebied van (pre)5G, zoals recent bij KPN. Toch zijn er ook nog wat antennes bij gekomen voor oudere mobiele technologieën: 13 voor GSM 900, 5 voor UMTS (3G)
Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) werkt aan een wetsvoorstel tegen buitenlandse overnames in de telecom- en ICT-sector. Het Wetsvoorstel Ongewenste zeggenschap telecommunicatie is ter advisering naar de Raad van State gestuurd en zal nog aan de Tweede Kamer worden aangeboden.
Partijen die Nederlandse telecomvoorzieningen willen overnemen, moeten dit vooraf melden aan het ministerie. Dit is een vorm van actieve goedkeuring van belangrijke overnames die ook in het Regeerakkoord is afgesproken. Het gaat hierbij om het verkrijgen van invloed op bedrijven van vitaal belang zoals aanbieders van telefonie, internet of datacenters. Het kabinet noemt ook PostNL en wil de wetgeving voor de posterijen en de Universele Dienst aanpassen.
De overheid wil de mogelijkheid hebben om een overname te blokkeren of terug te draaien, met een beroep op de nationale veiligheid of de openbare orde. “Bijvoorbeeld als de dienstverlening onbetrouwbaar wordt of uitval van voorzieningen dreigt,” meldt EZK.
Brede definitie telecombedrijven
De telecomsector omvat in het wetsvoorstel niet alleen aanbieders van mobiele-, vaste telefonie en internet. Ook bedrijven die vitale voorzieningen aanbieden zoals internetknooppunten, datacentra, hosting- en certificeringdiensten vallen hier onder, omdat ze van belang zijn voor continuïteit, betrouwbaarheid en veiligheid van de dienstverlening en de infrastructuur in Nederland.
In Europa is wettelijk vastgelegd dat ingrijpen bij overnames door de overheid alleen toegestaan is bij redenen van dwingend algemeen belang, bijvoorbeeld als de nationale veiligheid of openbare orde in het geding is.
Het kabinet onderzoekt op dit moment of de bescherming van allerlei vitale sectoren voldoende is. Deze analyse vanuit het ministerie van J&V is dit jaar gereed. Het kabinet verwacht de wet na de zomer van 2018 in te dienen voor behandeling in de Tweede Kamer.
Wetsvoorstel sinds 2013 in de maak
Het wetsvoorstel is een reactie op het bod van America Móvil op KPN. In 2013 nam het Mexicaanse bedrijf een belang in het voormalige staatsbedrijf. Een aan KPN gelieerde stichting heeft daarop een beschermingsconstructie geactiveerd, met preferente aandelen. AMX liet de plannen daarna varen. In de Tweede Kamer klonk de roep om maatregelen al direct door. Het kabinet is actief betrokken bij het proces, meldde toenmalig minister Henk Kamp in september 2013.
EZ heeft al medio 2014 de hoofdlijnen bepaald van het wetsvoorstel van nu: de Staat wil zeggenschap kunnen terugdraaien. In november moest Kamp melden dat er vertraging was en dat het voorstel in 2017 zou worden geconsulteerd. In februari 2017 bleek dat EZ een hoofdstuk wil toevoegen aan de Telecommunicatiewet.
De grote telecomaanbieders zíjn al in buitenlandse handen, stelde Nederland ICT daarop, en vroeg om een uitgebreidere analyse van de effecten van de maatregel. Beursgenoteerde bedrijven pleiten voor een bredere definitie van het maatschappelijk belang.
