Op 31 oktober a.s. start de Multiband frequentieveiling. Daarbij veilt Agentschap Telecom vergunningen voor het gebruik van de 800-, 900- en 1800 MHz-band.
Waarom een nieuwe verdeling?
Op 26 februari 2013 lopen vergunningen voor GSM in de 900- en 1800 MHz-band af. Een nieuwe verdeling bevordert de marktwerking en creëert meer ruimte voor innovatie. Daarnaast geeft een nieuwe verdeling instapmogelijkheden voor nieuwkomers. Dat is in het belang van zowel marktpartijen als consumenten.
Wat zijn de uitgangspunten?
In de Strategische nota mobiele communicatie is uiteengezet op welke wijze de overheid tot 2017 omgaat met de uitgifte van de schaarse frequentieruimte voor mobiele communicatie. De 800, 900 en 1800 MHz-verdeling zal plaatsvinden langs de lijnen die zijn uitgezet in deze nota en in de nota Frequentiebeleid 2005. Belangrijk doel van de strategische nota is om effectieve concurrentie voor de langere termijn te behouden. Om dit doel te bereiken is besloten om de toetredingsbarrières voor nieuwkomers te verlagen en bij de komende verdeling 2×10 MHz aan frequentieruimte in de 800 MHz band en 2×5 MHz in de 900 MHz band voor nieuwkomers te reserveren.
Welke frequentiebanden worden geveild?
Naast de 800-, 900- en 1800 MHz-band worden er ook vergunningen verleend in andere frequentiebanden. Het gaat hier om frequentieruimte die niet vergund is in de 2,6 GHz- veiling en frequentieruimte die is teruggegeven aan de staat.
Nederlandse telecomproviders wachten met investeringen in LTE tot na de veiling van de frequenties in oktober.
Die verwachting spreekt Ericsson uit. T-Mobile zegt nog met 3G vooruit te kunnen. Long Term Evolution (LTE, ook wel bekend als 4G) is een techniek voor de volgende generatie mobiele netwerken. Het moet veel snellere verbindingen leveren dan de huidige 3G-verbindingen kunnen. Vooral in de verenigde staten is LTE al veel in gebruik. Europa blijft nog altijd achter met de implementatie van de techniek. De reden daarachter moet vooral worden gezocht in de veilingen van de benodigde frequenties. In veel Europese landen heeft die veiling nog niet plaatsgevonden. De veiling van die 800MHz-band in Nederland vindt plaats in oktober. Dan kunnen providers proberen de frequenties te bemachtigen die ze nodig hebben om een landelijk dekkende LTE-netwerk uit te kunnen rollen. Volgens Ericsson Nederland wachten de Nederlandse providers af hoe de veiling verloopt, voordat ze grote investeringen doen. Webwereld sprak met Ericsson tijdens het Mobile World Congres, dat afgelopen week plaatvond in Barcelona.
Veiling in oktober:
Nederlandse telco’s investeren nog niet in LTE-netwerken, omdat ze afwachten hoe de veiling van de 800 MHz-frequentie in oktober verloopt. Volgens leverancier van netwerkapparatuur Ericsson zullen providers eerst willen zien hoeveel spectrum ze kunnen krijgen. “Het liefst zullen ze twee keer 10 MHz willen bemachtigen, omdat het daarmee makkelijker en goedkoper is een dekkend netwerk op te zetten.” Als providers bijvoorbeeld 2 keer vijf megahertz te pakken weten te krijgen is het mogelijk een dekkend netwerk te bouwen, maar dan zijn er meer palen nodig. “Bij veilingen in andere landen hebben we dan ook gezien dat providers steeds geboden hebben op twee keer 10 MHz. Daarom verwachten we dat dit ook in Nederland zal gebeuren”, zegt Ericsson. Om de concurrentie te bevorderen zijn twee blokken van 10 MHz gereserveerd voor nieuwkomers. Daardoor bestaat een reële kans dat een van de drie grote providers zonder 800 MHz-frequenties komt te zitten. De kans is dan ook groot dat die provider zal moeten samenwerken met een nieuwkomer.
900- en 1800-spectrum onder de hamer:
Een concrete datum voor de veiling in oktober is er nog niet, maar het zal wel rond die tijd moeten gebeuren, zegt Manager Strategy & Regulatory Affairs Patrick Blankers. “In februari lopen de licenties voor de 900- en 1800-frequenties af, die worden geveild op hetzelfde moment als de 800 MHz-frequenties.” “De providers zullen hun huidige posities willen behouden. Op het moment dat ze andere frequenties in handen krijgen moeten telefoonmasten worden omgebouwd, daar is tijd voor nodig.” Om de providers zich voldoende te kunnen laten voorbereiden zal de veiling dus wel in oktober plaats moeten vinden.
2,6 GHz nog weinig gebruikt:
De veiling van de 2,6 gigahertz frequenties in april 2010 heeft nog niet geleid tot een dekkend netwerk in dat spectrum. De reden daarvoor is deels natuurkundig. Omdat het bereik binnen die frequenties veel lager is, zijn meer masten nodig om het netwerk dekkend te krijgen. De voorwaarden die verbonden waren aan de veiling van de 2,6 GHz-frequenties verplichten telco’s wel een netwerk uit te rollen over een beperkt gebied. “Afhankelijk van het spectrum dat ze bij die veiling hebben bemachtigd, moeten ze dekking realiseren op een aantal vierkante kilometers”, weet managing director Pim den Uyl van Ericsson Nederland. In mei dit jaar zou er volgens Den Uyl ongeveer 80 vierkante kilometer aan dekking moeten zijn. Providers zijn daar wel mee bezig, zo rollen SURFnet en KPN dit jaar jaar een LTE-netwerk uit op het Utrecht Science Park. Tientallen studenten zullen in het proefproject worden voorzien van mobiele apparaten die 4G ondersteunen. In december is KPN begonnen met de installatie van de zendmasten op de campus, waar de Universiteit Utrecht, Hogescool Utrecht en Universitair Medicsche Centrum Utrecht gevestigd zijn.
‘We kunnen nog vooruit met 3G’
Een rondgang van Webwereld langs de drie grote providers levert weinig antwoorden op. Vodafone en T-Mobile willen niets kwijt over de aanstaande veiling. T-Mobile laat bij monde van woordvoerder Michael Vos weten daar niets over te kunnen zeggen. “Over de frequentieveiling kan en mag ik niets zeggen”, zegt Vos. Hij voegt er wel aan toe dat het bedrijf verwacht voorlopig vooruit te kunnen met technieken als 3G. “Wij zijn voorlopig nog genoeg mogelijkheden voor huidige technieken”, zegt de woordvoerder. Een zegsman van Vodafone Nederland laat weten dat er eerst aan de voorwaarden van de 2,6 GHz-veiling voldaan moet worden. Hij wijst erop dat Vodafone, maar ook de andere providers “per mei 2013 aan hun ingebruikname-verplichting van het 2,6 GHz spectrum moeten voldoen. Vodafone zal aan deze vergunningswaarden voldoen”, laat woordvoerder Richard Mes weten in reactie op vragen van Webwereld. KPN was niet onmiddellijk bereikbaar voor commentaar.
Duitsland heeft al grote stappen gemaakt:
In Duitsland is men verder met het uitrollen van LTE, maar dat heeft vooral te maken met licentievoorwaarden. “Bij de veiling van de frequenties werd geëist dat eerst rurale gebieden van goede verbindingen werden voorzien”, zegt Den Uyl tegen Webwereld. “Daardoor is de uitrol daar veel sneller gegaan.” Grote gebieden in Duitsland zaten überhaupt nog zonder breedbandverbindingen. Om daar iets aan te doen werd bij de veiling van LTE-frequenties de eis gesteld dat die gebieden als eerste moesten worden voorzien. Juist daarom is Duitsland een van de voorlopers in Europa geworden als het gaat om LTE-uitrol.
‘VS hebben 3G overgeslagen’ :
Een zelfde oorzaak geeft Patrick Blankers voor de snelle opkomst in de Verenigde Staten. “In de VS is nooit echt de stap naar 3G gezet. Ze hadden lange tijd vooral CDMA-netwerken en slaan nu de 3G-stap over door snel over te gaan naar LTE.” Wereldwijd hebben volgens Blankers nu zo’n 7 miljoen gebruikers beschikking over een LTE-verbinding. Het grootste deel daarvan zit in de Verenigde Staten. Daar zouden zo’n nu 4 miljoen gebruikers zijn. 150.000 Duitsers kunnen inmiddels verbinding maken via een LTE-netwerk. Er zijn op dit moment volgens branchevereniging GSMA 40 LTE-netwerken in 24 landen. In 2015 zouden dit er volgens de GSMA 200 moeten zijn in 70 landen.
Update: Ericsson vult in een latere reactie aan dat de snelle opkomst van LTE in de VS te danken is aan het versneld beschikbaar stellen van de 700 MHz band. “Dat heeft er deels mee te maken dat met de CDMA (EVDO) techniek minder hoge snelheden te halen zijn als met HSPA”, aldus Blankers. Verder laat het telecombedrijf weten dat de dekkingsverwachting van ongeveer 80 vierkante kilometer voor mei dit jaar geldt, en niet voor mei volgend jaar (wat nu is aangepast in bovenstaand artikel). Bij de in april 2010 geveilde frequenties heeft de Nederlandse overheid een verplichting voor ingebruikname opgelegd met een termijn van twee jaar. Die verplichting betreft echter sec gebruik en niet per definitie 4G, zoals LTE.
T-Mobile heeft na enkele jaren niet thuis te geven alsnog het tweede umts-netwerk uitgerold. Daarvoor was een dwangsom van 5 miljoen euro nodig.
Het Agentschap Telecom moest T-Mobile herhaaldelijk dreigen met miljoenenboetes omdat de operator niet voldeed aan de eis het aangekochte tweede umts-netwerk uit te rollen. Afgelopen juni legde het agentschap een boete ven 5 miljoen euro op om de operator te dwingen zich aan de afspraken te houden.
T-Mobile kreeg een tweede umts-netwerk in handen door in 2007 Orange over te nemen. Bij die deal kreeg de operator tweede umts-netwerk in handen naast het eigen aangekochte netwerk.
De umts-licenties werden in 2000 verkocht aan Telfort, Orange, T-Mobile, Vodafone en KPN op voorwaarde dat de bedrijven de umts-netwerken volledig zouden uitrollen. Door Orange over te nemen kocht T-Mobile ook een tweede verplichting om een landelijk umts-netwerk uit te rollen.
98 procent dekking
Het Agentschap Telecom, die zorgt dat dergelijke deals worden nageleefd, oordeelt dat T-Mobile inmiddels voldoet aan zijn verplichtingen. “Uit gedetailleerde metingen blijkt dat T-Mobile de voormalige Orange UMTS frequenties inmiddels voldoende in gebruik heeft genomen”, meldt het agentschap.
Een woordvoerster van het agentschap laat weten dat T-Mobile in juni op 27 van de 300 punten niet voldeed aan de uitroleis. “Tussen 19 en 30 juli hebben we nieuwe metingen uitgevoerd”, aldus de zegsvrouw. Daaruit bleek dat T-Mobile 25 van die 27 blinde vlekken inmiddels wel had afgedekt. “Daarmee haalt de provider de dekkingseis van 98 procent.”
Op tijd voor volgende dwangsom
Twee maanden na de dwangsom is het netwerk dus uitgerold en goed bevonden. Op tijd om een tweede dwangsom van het agentschap te ontlopen die drie maanden na de eerste zou volgen. Eind 2009 werd T-Mobile al gedreigd met dwangsommen oplopend tot 40 miljoen euro.
Jan Kuijpers, directeur Technology van T-Mobile meldt in een verklaring: “De uitkomst van de meting is positief en daarmee is deze zaak wat ons betreft gesloten.” Het bedrijf zegt beide umts-licenties in te zetten om klanten te bedienen en de groei van het mobiele internet op te kunnen vangen.
Bezwaar
T-Mobile zei in juni de opgelegde dwangsom aan te vechten. Volgens de operator werden de testen in juni niet gehaald omdat op enkele punten tijdens de meting de dienst terugsprong van de Orange-frequentie naar de T-Mobile-frequentie. Het tweede umts-netwerk zou wel degelijk zijn uitgerold.
Op 12 juli oordeelde de rechter dat de zaak van T-Mobile geen spoedeisend belang had. “Wel loopt er nog een beroepszaak”, bevestigt het Agentschap Telecom. Het is nog onduidelijk wanneer de rechter uitspraak doet in dat hoger beroep.
Nog steeds balanceren corporaties op de lijn tussen maatschappelijk en financieel rendement als het gaat om de plaatsing en uitbreiding van telecominstallaties op haar complexen. Hoe hier mee om te gaan? Een aantal praktische vragen die kunnen helpen bij het formuleren van eenduidig beleid.
1. Zijn er gezondheidsrisico’s voor huurders? Een antenne-installatie wordt meestal op het dak van een woongebouw geplaatst waar huurders niet dichtbij kunnen komen. Bovendien hanteert de overheid blootstellingslimieten voor de veldsterkte van antenne-installaties. Uit veldsterktemetingen, uitgevoerd door de overheid, blijkt dat op publiek toegankelijke plaatsen én in woningen de veldsterkte ver beneden de gestelde limieten blijven. Een antenne-installatie zendt horizontaal, waardoor de radiogolven van het dak af zenden en niet in het dak.
2. Is een corporatie verplicht mee te werken aan plaatsing of uitbreiding van een installatie? Nee. Voor de plaatsing van een nieuwe installatie is een gebouweigenaar niet verplicht om mee te werken. Als een operator een bestaande installatie wil uitbreiden is, afhankelijk van de reeds gemaakte contractafspraken, toestemming nodig van de gebouweigenaar.
3. Hebben huurders invloed op de komst van een antenne-installatie? Ja. Om een antenne-installatie (GSM, UMTS, WIMAX) te mogen plaatsen op een gebouw met huurwoningen, moet de operator een instemmingsprocedure volgen, waarbij elk huisadres een stemmingsformulier ontvangt en kan invullen. Als een meerderheid tegen stemt, mag de antenne-installatie niet worden geplaatst. Let op: dit betreft uitsluitend nieuwe antenne-installaties en bij uitbreidingen van bestaande installaties waarbij een uitbreiding buiten de bestaande structuren door de operator gewenst is.
4. Wat is een marktconforme vergoeding? Er worden zeer wisselende bedragen en contractvormen aangeboden door de diverse operators. De hoogte van de vergoedingen hangt onder andere af van het type installatie, de strategische ligging van het gebouw, de inhoud van het contract en de marktontwikkelingen. Het kan zinvol zijn om bij de contractonderhandelingen de hulp in te schakelen van een deskundige externe partij die uw belangen behartigt om te komen tot een maximaal financieel rendement en die tevens toeziet op de naleving van de contractuele bepalingen.
5. Kan ik mijn afgesloten contracten opzeggen en de installaties laten verwijderen? Ook hier geldt dat de inhoud van de contracten bepalend is welke mogelijkheden u heeft als gebouweigenaar om de contracten op te zeggen. Uit de praktijk is, bij controle van antenne-opstelpunten op daken, gebleken dat de contractueel overeengekomen situatie dusdanig afwijkt van de feitelijke situatie op het dak, dat daarin een opzeggingsgrond gevonden wordt om de overeenkomst op te zeggen. Als gevolg van een marktontwikkeling zeggen ook veel operatoren het contract op. Het is hierbij van belang dat een goede controle plaatsvindt op de afwikkeling van de opzegging en ontmanteling van het antenne-opstelpunt om niet achteraf met kosten en/of schade te blijven zitten.
6. Hoe zit het met opbrengsten en kosten? De huuropbrengsten van antenne-installaties worden veelvuldig opgenomen in de exploitatiebegroting van de corporatie zonder dat hier een reservering tegenover staat. Regelmatig worden corporaties geconfronteerd met onvoorziene kosten die verband houden met werkzaamheden bij een dakrenovatie waarbij de antenne-installatie, al dan niet tijdelijk, verplaatst dient te worden. Hiermee verdampen de huurinkomsten uit de antenne-installatie en kunnen geen extra investeringen worden gedaan in bijvoorbeeld gewenste leefbaarheidprojecten.
Als er heel dicht (binnen enkele meters) bij antennes wordt gewerkt, is de werkgever verplicht na te gaan welke risico’s hieraan zijn verbonden. Ook moet de werkgever maatregelen nemen om overschrijding van de veilige limieten te voorkomen. Dit kan o.a. door de duur van de werkzaamheden te verkorten of door de antenne tijdens de werkzaamheden uit te zetten. Voordat een zendmast kan worden uitgezet, is overleg met de operator nodig.
PROPERTY-TELECOM™, een professioneel service georiënteerd bedrijf, richt zich op het (interim-) management en beheer van o.a.(mobiele) GSM, TETRA, UMTS en WIMAX telecom-opstelpunten welke zijn gerealiseerd door operators op één of meerdere van uw vastgoedobjecten.
Heeft u bijvoorbeeld vragen betreffende:
> een nieuwe antenne-installatie; > een correcte huurovereenkomst; > marktconforme huurtarieven; > instemmingsprocedure; > voorlichting richting bewoners (VvE) of Huurders; > uitbreiding van een bestaande antenne-installatie; > facturatie & indexatie; > opzegging huurovereenkomst; > ontmanteling telecom-opstelpunt.
De acquisities van T-Mobile volgen elkaar in hoog tempo op. Niet alleen Orange in Nederland is ten prooi gevallen aan T-Mobile.
De recente feiten op een rijtje:
René Obermann, CEO van Deutsche Telekom: we will continue to implement our strategy to grow abroad with mobile.
Deze zomer heeft T-Mobile in Nederland Orange overgenomen. Met de overname is een bedrag van €1,3 miljard gemoeid en 1,9 miljoen abonnees.
Vorige week is bekend geworden dat T-Mobile een netwerksharing overeenkomst heeft afgesloten met Three in Engeland. Three is de 3G aanbieder van Hutchison Whampoa. Hutchison is gevestigd in Hong Kong en heeft in Europa 3G netwerken in Italië en Engeland. Het netwerk in Italië staat te koop en T-Mobile wordt gezien als de belangrijkste kandidaat voor overname.
T-Mobile USA heeft deze week de acquisitie van SunCom afgerond. SunCom is een snel groeiende mobiele aanbieder in het zuidoosten van Amerika en de Caribbean. Met deze overname is $ 2,4 gemoeid en 1,1 miljoen abonnees.
Bij de overname van SunCom heeft René Obermann, CEO van Deutsche Telekom de volgende uitspraak laten noteren. With the acquisition of SunCom, we will continue to implement our strategy to grow abroad with mobile, which is part of our overall group strategy. At the same time we can realize significant synergies on the cost side and improve our market presence. As a result, this acquisition will fit very well with our strategy to grow abroad with mobile primarily within our current footprint within the context of market consolidation.
PROPERTY-TELECOM verleent diensten aan vastgoedeigenaren door hen te assisteren bij het beheer van bestaande en toekomstige contractuele verplichtingen met betrekking tot onder andere GSM en UMTS telecom-apparatuur en er zorg voor te dragen dat zij het maximaal rendement behalen.
Ons doel is problemen gerelateerd aan het management van (mobiele) telecom-opstelpunten en de daarbij behorende contracten weg te nemen, zodat de organisatie zich volledig kan concentreren op haar eigen specifieke terrein van dienstverlening.
Het dienstenpakket bestaat uit Auditing, Telecom Site Management en de Marketing van potentiele antenne-locaties waarbij professionaliteit, integriteit en toewijding de belangrijkste factoren zijn.
PROPERTY-TELECOM heeft haar verkoop snel zien groeien hoofdzakelijk door mond-op-mond-reclame. Zeker nu veel vastgoedeigenaren zoals o.a. woningbouwverenigingen en vastgoedbeleggers in toenemende mate worden benaderd door de diverse telecom-operators (zoals KPN, Orange, Telfort, T-Mobile, Vodafone, Versatel, Combonet, etc.) of van de door hen ingeschakelde intermediars zoals Kings, ATC, Nacap, Decom etc. met verzoeken inzake het uitbreiden van bestaande GSM telecom-sites met UMTS apparatuur zoeken deze vastgoedeigenaren naar een geschikte partner om specialistische ondersteuning te verkrijgen.
Moet de gebouweigenaar altijd meewerken aan dergelijke verzoeken om UMTS antennes toe te staan? Ja? Nee? Misschien?
PROPERTY-TELECOM kan uw organisatie voorzien van een kundig advies en deze procedures in goede banen leiden. Een internationaal netwerk zorgt ervoor dat PROPERTY-TELECOM haar diensten ook aan u kan aanbieden in het buitenland.
De kennismakingsfase is eenvoudig en doeltreffend. Zonder enige verplichting nodigen wij u uit in een persoonlijk gesprek uw marktsituatie door te nemen en verdere informatie te verschaffen.
Contact: Voor meer informatie kunt u de website bezoeken via www.property-telecom.com of direct contact opnemen middels info@property-telecom.com
De Europese Commissie heeft op dit moment de overname van Orange Nederland door T-Mobile in onderzoek. De uitkomst van dit onderzoek is uiterlijk maandag 20 augustus bekend. Bij goedkeuring kan de overname plaatsvinden.
EZ stelde de controle op verplichte umts-dekking uit. Daarmee ontspringt Orange wellicht een mogelijke veroordeling. Pas in september 2007, zegt de woordvoerder van Economische Zaken, gaat het Agentschap Telecom onderzoeken of de umts-licentiehouders voldoen aan de vereisten van hun licenties die per 1 januari 2007 golden. Er was volgens EZ de nodige voorbereidingstijd nodig met onder meer TNO om de meetmethodes te valideren. De vereisten voor dekking met umts zijn vóór de veiling van frequenties in juli 2000 bepaald.
In Nederland wonnen de operators KPN, Libertel (Vodafone nu), Dutchtone (Orange), Telfort en Ben (T-Mobile) vergunningen voor umts, waarbij ze samen omgerekend 2,7 miljard euro betaalden. De vereisten gingen pas in op 1 januari 2007. Dan zou er dekking moeten zijn met elke licentie binnen de bebouwde kom van alle gemeenten met meer dan 25.000 inwoners, op alle hoofdverbindingswegen (auto-, spoor- en waterwegen) tussen deze gemeenten, langs de doorgaande autosnelwegen naar Duitsland en België en op of rond de luchthavens Schiphol, Maastricht en Rotterdam. Daarbij moet gedurende tenminste 95 procent van de gevallen worden voldaan aan een nader gedefinieerd serviceniveau. Maar toen werd het toch ineens 2007. Vodafone en KPN zijn de strijd aangegaan om de umts-markt en hebben uit eigen beweging de dekking naar eigen zeggen hoger opgevoerd dan volgens de licentievoorwaarden noodzakelijk is. Echter, uit een enquete van BTG, de club van grote telecomgebruikers, bleek dat in de praktijk umts vaak wordt teruggeschakeld naar gsm. Telfort wilde niet aan umts, maar de overname door KPN maakt het mogelijk om samen een net te bouwen. Twijfels in de markt over de dekking zijn er aangaande T-Mobile en vooral Orange. T-Mobile heeft met de eerste introductie van hsdpa, spoedig gevolgd door KPN en Vodafone, haar achterstand technisch uitgebuit. Maar of T-Mobile de dekking haalt valt te bezien. T-Mobile zelf biedt een duidelijke kaart (niet met Firefox te zien) waarop een dekking van zeker 80 procent te zien is. Orange: ‘voldaan aan verplichtingen’ Orange heeft zelf in 2006 aangegeven dat ze niet aan de wettelijke verplichting (van ongeveer 70 procent van de bevolking) zou kunnen voldoen. Geluiden in de markt spreken van een gebrek aan dekking. En dat wordt bevestigd door beperkte testen: ”Bij Orange heb ik maar op enkele plaatsen UMTS dekking gehad.” De umts-investering is voor Orange gezien haar marktaandeel – zeker in de zakelijke markt met laptops voor umts – relatief de zwaarste inspanning. Met een marktaandeel van zo’n 10 procent wegen de kosten zwaar, een reden te meer om af te zien van een zelfstandige umts-ontwikkeling of voor verkoop van het bedrijf. Op vragen zegt het bedrijf: ”Orange heeft haar netwerk volgens de licentieverplichtingen uitgerold in het hele land, dat is dus meer dan de Randstad.” Maar in een interne publicatie zei de directeur van Orange Nederland, Yves Gauthier, eind mei 2007: ”We onderzoeken de mogelijkheid om het 3G netwerk te delen…In gebieden waar de dekking gering is zullen we het moeten delen met een andere operator.” Orange ontkent nu dat dit een actueel voornemen is: ”Alle operators moeten eerst een eigen netwerk hebben dat voldoende dekkend is volgens de licentievoorwaarden. Het delen van netwerken is dus niet opportuun om de verplichte dekking te halen, maar kan wel de kwaliteit van de dekking verder verhogen. Eventuele gesprekken met andere operators hierover staan nu in de ijskast in verband met het verkoopproces van Orange Nederland.” Toch met T-Mobile Immers, France Telecom wil Orange Nederland verkopen aan T-Mobile. Een besluit is er nog altijd niet, daar de ondernemingsraad van Orange moet instemmen met het voornemen en daarmee ook voor de optie voor ontslagen vanwege doublures met T-Mobile functies. T-Mobile en Orange zullen nu des te meer spijt hebben van het stuklopen van de samenwerking voor de bouw van hun umts-netten. Maar naar verwachting van de markt zal Orange een overname door T-Mobile hard nodig hebben voor umts-dekking, en dat ook T-Mobile dichtere dekking kan gebruiken dan ze nu werkelijk kan bieden. Daarbij is sterk de vraag welke normen het Agentschap Telecom gaat formuleren voor dekking. Met name op de ‘verbindingswegen’ vindt veel uitval plaats. Antenneproblemen De overheid heeft er ook baat bij om niet te snel de licentiehouders te straffen. Die kampen immers in een aantal gemeenten met problemen met de plaatsing van umts-masten. Mede door toedoen van de goed gedocumenteerde site Stopumts hebben in veel gemeenten inwoners besturen ervan kunnen weerhouden om vergunningen voor masten en antennes te verstrekken. Bewoners verliezen echter momenteel veel zaken door gebrek aan juridische macht. Het advies van de Gezondheidsraad, op grond resultaten van Zwitsers onderzoek, adviseert immers om antennes gewoon te plaatsen. Vorige week nog kreeg de gemeente Sassenheim te maken met felle protesten van ouders van kinderen op een basisschool waarnaast KPN umts-antennes wil plaatsen. Het gemeentebestuur zegt dat ze onvoldoende handvatten heeft om plaatsing tegen te gaan. Nu dus meer en meer gemeenten de plaatsing van antennes laten doorgaan, neemt ook de dekking van de licentiehouders toe. Die zien gemeenten en EZ als één overheid, die hen enerzijds verplichtingen oplegt en anderzijds bij de uitrol van netten hindert. Bij de toets in september mag dat geen rol meer spelen. De problemen met plaatsing waren een reden te meer voor EZ om niet al in januari 2007 te toetsen of umts-licentiehouders aan hun verplichting voldeden.
