Categorie archief: Vodafone

LTE 4G als vervanger van de vaste lijn?

By Antenne-installaties in Nederland, KPN, Mobiele netwerken / frequenties, T-Mobile, Tele2, Telecom Site Management (TSM), Vodafone, , , , , , , , ,

Multibandveiling Nederland: geen echte verrassingen, maar hoe agressief wordt Tele2?

De Nederlandse multibandveiling is op 14 december geëindigd. De opbrengst was 3,80 miljard euro voor vergunningen voor de 800, 900, 1800, 2100 en 2600 banden. KPN komt al in februari met proposities, gevolgd door Vodafone in de zomer van 2013. Tele2 zal als laatste komen omdat het zijn netwerk nog moet aanleggen. KPN laat verder weten fors het dividend te gaan korten.

Samengevat waren de winnaars:

KPN betaalt 1,35 miljard euro: 2×10 MHz in de 800 band, 2×10 in de 900 band, 2×20 in de 1800 band, 2×5 in de 2100 band en 1×30 in de 2600 band. Vodafone betaalt 1,38 miljard euro: voor hetzelfde spectrum, maar zonder het ongepaarde spectrum in de 2600 band. T-Mobile betaalt 911 miljoen voor 2×15 MHz in de 900 band, 2×30 in de 1800 band, 1×14,6 in de 1900 band en 1×25 in de 2600 band.

Tele2 betaalt 161 miljoen euro: 2×10 MHz in de 800 band. Nieuwkomer: Tele2

Zoals wij al verwachtten, is Tele2 straks de enige nieuwkomer. Het heeft er in de aanloop naar de veiling geen geheim van gemaakt de volgende stap in zijn evolutie te willen zetten: die van MVNO naar MNO. De combinatie Ziggo/UPC (ZUM) heeft wel meegeboden, maar is afgehaakt. Blijkbaar heeft het er wel voor gezorgd dat de prijs van het voor nieuwkomers gereserveerde spectrum in de 800 band enigszins is opgedreven naar 161 miljoen euro. Zoveel was ZUM dus net niet meer bereid te betalen. Daarmee heeft het in lijn gehandeld met onze verwachting: de kabelbedrijven wilden geen traditionele operator worden, concentreren zich nu op WiFi (met daarbuiten roaming op het Vodafone-netwerk) en hebben waarschijnlijk alleen maar meegeboden om voor een prikkie het gereserveerde spectrum op te pikken voor het geval dat Tele2 toch niet geïnteresseerd zou zijn. Tele2 zal waarschijnlijk als laatste grootschalig met LTE-proposities komen omdat het met zijn netwerk een achterstand heeft ten opzichte van de MNO’s. Daar komt nog bij dat het beperkt spectrum heeft en ook financieel is de basis niet heel breed. Tele2 Nederland is weliswaar schuldenvrij, maar het heeft relatief weinig klanten en cash flow. Allicht zal er daarom gemikt worden op network sharing met een andere partij. Aangezien KPN en Vodafone samenwerken, ligt een alliantie met T-Mobile enigszins voor de hand.

Prijs: conform verwachting:

De totaalprijs van 3,8 miljard is niet verrassend. Wij hadden al eerder berekend dat de opbrengst zou kunnen oplopen tot 4,5 miljard euro, op basis van spectrumveilingen in Europa in de afgelopen twee en een half jaar. De Nederlandse winnaars betalen 3,6 cent per MHz per hoofd van de bevolking per jaar dat de vergunning loopt. Dat is vergelijkbaar met de Portugese multibandveiling van een jaar geleden (3,9 cent) en de Belgische van maart 2011 (3,2 cent). Verder hadden wij een parallel getrokken met de Duitse veiling van mei 2010 en op basis daarvan zou de stand van de veiling medio november de 2 miljard hebben gepasseerd, onder bepaalde aannames (zie ons commentaar ‘Veiling na 13 dagen mogelijk al op 2 miljard euro’). En dan is er nog de Nederlandse UMTS-veiling van 2010, die 5,9 miljard gulden opgebracht, ofwel 3,3 miljard euro inclusief inflatie. Dat de huidige multibandveiling meer zou opbrengen, mocht verwacht worden om twee redenen: ten eerste werd er méér geveild (meer spectrum, langere looptijden, technologie-neutraal) en ten tweede is het risico nu aanmerkelijk lager dan 11 jaar geleden. Net als indertijd is alles gebaseerd op verwachtingen, maar die van vandaag zijn een stuk meer solide dan die van 2001, toen er nog geen smartphones waren, geen YouTube en geen Facebook. Het enige wat het risico verhoogt, is WiFi, iets wat er 11 jaar geleden ook nog niet was. Als vervanger van mobiele technologie (zie ZUM), zorgt WiFi er mogelijk voor dat de vraag naar mobiele data afneemt.

Tarieven: hoe agressief wordt Tele2?

Met iedere technologische stap mag in beginsel een hogere prijs verwacht worden. Het nieuwe spectrum zal bezet worden met vierde generatie (4G) mobiele technologie (LTE: long term evolution). Deze biedt hogere snelheden, meer capaciteit, lagere latency en voor de operators een beduidend efficiënter gebruik van spectrum. Daar staat echter tegenover dat Tele2, als nieuwkomer, voor pijsdruk gaat zorgen. Althans, als het zijn beloftes gaat waarmaken. Waarbij het overigens het nadeel heeft dat het als laatste in de markt zal komen omdat het netwerk nog grotendeels aangelegd moet worden. De hoge efficiency van LTE helpt te onderneming daarbij, want dat zorgt voor lage netwerkkosten (opex). Als het dan tevens voor eenvoudige proposities zorgt, blijven ook de marketingkosten beperkt. Maar het blijft de vraag hoe agressief Tele2 wordt. Als het vasthoudt aan de bestaande strategieën, gebaseerd op prijsmaximalisatie, dan is de kans groot dat LTE als premiumdienst in de markt gezet wordt. Verder wil Tele2 niet langer een discounter zijn, of zelfs aanbieder van de ‘Best Deal’, het wil nu vooral het imago hebben van de Value Champion. Daarbij gaat het niet alleen om lage prijzen, maar ook om hoge kwaliteit (zie ons bericht ‘Tele2: van Discounter via Best Deal naar Value Champion’). Het is dan ook zeer de vraag of Tele2 bereid is zich niet zozeer op prijs maar op volume te concentreren, iets waarvoor het mogelijk niet voldoende spectrum heeft. Met een strategie gericht op maximalisatie van de volumes, en met eenvoudige en zeer ruime proposities (20 euro per maand voor onbeperkt bellen/SMS-sen/MMS-sen naar 40 landen en 3 GB), weet Free de Franse markt op te schudden. Sinds januari 2012 is deze aanbieder als vierde MNO actief en heeft het een marktaandeel opgebouwd van meer dan 6 procent. Kortom, het is vooral afwachten hoe agressief Tele2 wordt en dus blijft het ook de vraag of de tarieven omhoog of omlaag gaan. Verder zullen de LTE-tarieven ook afhangen van de vraag of LTE ook ingezet zal worden als vervanger van de vaste lijn (zie onder), waardoor de prijs zich zal richten op de ADSL-tarieven. En een rol zal spelen of LTE in een triple play of zelfs een quad play wordt aangeboden.

LTE als vervanger van de vaste lijn?

Een andere kwestie is: wordt LTE straks massaal ingezet als vervanging van de vaste lijn (zie ook ons commentaar ‘Is LTE een substituut voor FTTH? Niet echt …’)? Met de snelheden die Deutsche Telekom in Duitsland belooft (75 Mbps in de 800 band, 150 Mbps in de 1800 band) is er ruimte voor een strategie die daarop gericht is (zie ons artikel ‘DT strategie 2015: focus op LTE en FTTC’). Vooral de ADSL-markt mag zijn borst nat maken. In Zweden is Tele2 een voorbeeld: het biedt 80/8 Mbps aan voor 40 euro per maand als een alternatief voor ADSL. Opvallend is overigens dat KPN (30 MHz) en T-Mobile (40 MHz) een ruime hoeveelheid ongepaard spectrum hebben opgepikt. Daarbij hoort de TD-LTE technologie bij, die voor de up- en downlink van het zelfde spectrum gebruik maakt (het verkeer wordt in de tijd, niet in het spectrum gescheiden, dus time division in plaats van frequency division). TD-LTE is een volledig mobiele technologie, maar in de praktijk wordt het vaak ingezet als semi-vaste technologie, waarbij een ontvanger aan de buitenkant van een woning gemonteerd wordt. Juist met TD-LTE kan dus een ADSL-vervanging worden aangeboden. Het is de vraag of KPN hiermee zijn ADSL-basis gaat aanvallen, maar bij T-Mobile is dat eigenlijk de vraag helemaal niet. Immers, T-Mobile heeft al gezegd niet meer in ‘vast’ te willen investeren. En op de recente Capital Markets Day van Deutsche Telekom kreeg T-Mobile NL te horen dat het zich moet gedragen als een ‘unconventional attacker’ (ook moet de capex omlaag, maar daarvoor kan gezorgd worden door niet meer in het ADSL-netwerk te investeren, waarmee T-Mobile een unbundler is). Overigens is dat geen goed nieuws voor de kabelaars, want de groei van kabelinternet gaat vooral ten kosten van de ADSL-markt en nu gaat wellicht ook T-Mobile zijn pijlen richten op die markt. Kortom, naast Tele2 kan ook T-Mobile ervoor kiezen LTE goedkoop in de markt te zetten. En T-Mobile heeft daarvoor een grote hoeveelheid spectrum beschikbaar.

Wholesale: vooral een kans voor Vodafone:

Op de mobiele wholesalemarkt is KPN momenteel de grootste partij, met tientallen MVNO’s als klant. Tele2 heeft een beperkte spectrumpositie en zal daarom waarschijnlijk niet zwaar op wholesale gaan inzetten. T-Mobile kan dat wel doen, met zijn ruime spectrumpositie, maar het verliest op termijn Tele2 als klant. Voorlopig overigens niet, want het 2G en het 3G netwerk blijven voorlopig nog operationeel. Vodafone heeft straks Ziggo en UPC als klant, waardoor het van eventueel succes van deze partijen kan meeprofiteren – net zoals Orange in Frankrijk meeprofiteert van het succes van Free, omdat Free zijn netwerk nog net volledig aangelegd heeft en voorlopig nog moet vertrouwen op roaming op het Orange-netwerk.

Conclusie:

De opbrengst van de veiling en de komst van Tele2 als nieuwkomer verrassen niet. Een grote vraag is nog hoe LTE in de markt gezet gaat worden (prijzen, quad plays, vervanger van ADSL) en hoe agressief Tele2 en T-Mobile zullen zijn. Op de wholesalemarkt zal Vodafone, dat de hoogste prijs betaalt, profiteren omdat het in potentie straks de grootste MVNO’s als klant heeft: Ziggo en UPC. En ten slotte zal naar alle waarschijnlijkheid TD-LTE zijn weg naar de Nederlandse markt vinden en mogelijk door T-Mobile worden ingezet om de ADSL-markt aan te vallen.

Bron: telecompaper

Multiband frequentieveiling gaat van start!

By Antenne-installaties in Nederland, KPN, Mobiele netwerken / frequenties, T-Mobile, Tele2, Vodafone, , , , , , , , , , , ,

Multiband frequentieveiling:

Op 31 oktober a.s. start de Multiband frequentieveiling. Daarbij veilt Agentschap Telecom vergunningen voor het gebruik van de 800-, 900- en 1800 MHz-band.

Waarom een nieuwe verdeling?

Op 26 februari 2013 lopen vergunningen voor GSM in de 900- en 1800 MHz-band af. Een nieuwe verdeling bevordert de marktwerking en creëert meer ruimte voor innovatie. Daarnaast geeft een nieuwe verdeling instapmogelijkheden voor nieuwkomers. Dat is in het belang van zowel marktpartijen als consumenten.

Wat zijn de uitgangspunten?

In de Strategische nota mobiele communicatie is uiteengezet op welke wijze de overheid tot 2017 omgaat met de uitgifte van de schaarse frequentieruimte voor mobiele communicatie. De 800, 900 en 1800 MHz-verdeling zal plaatsvinden langs de lijnen die zijn uitgezet in deze nota en in de nota Frequentiebeleid 2005. Belangrijk doel van de strategische nota is om effectieve concurrentie voor de langere termijn te behouden. Om dit doel te bereiken is besloten om de toetredingsbarrières voor nieuwkomers te verlagen en bij de komende verdeling 2×10 MHz aan frequentieruimte in de 800 MHz band en 2×5 MHz in de 900 MHz band voor nieuwkomers te reserveren.

Welke frequentiebanden worden geveild?

Naast de 800-, 900- en 1800 MHz-band worden er ook vergunningen verleend in andere frequentiebanden. Het gaat hier om frequentieruimte die niet vergund is in de 2,6 GHz- veiling en frequentieruimte die is teruggegeven aan de staat.

Bron: agentschap telecom

Nederlandse telecomproviders wachten met investeringen in LTE tot na de veiling van de frequenties in oktober.

By Antenne-installaties in Nederland, KPN, Mobiele netwerken / frequenties, T-Mobile, Tele2, Vodafone, , , , , , , , , , , ,

Nederlandse telecomproviders wachten met investeringen in LTE tot na de veiling van de frequenties in oktober.

Die verwachting spreekt Ericsson uit. T-Mobile zegt nog met 3G vooruit te kunnen. Long Term Evolution (LTE, ook wel bekend als 4G) is een techniek voor de volgende generatie mobiele netwerken. Het moet veel snellere verbindingen leveren dan de huidige 3G-verbindingen kunnen. Vooral in de verenigde staten is LTE al veel in gebruik. Europa blijft nog altijd achter met de implementatie van de techniek. De reden daarachter moet vooral worden gezocht in de veilingen van de benodigde frequenties. In veel Europese landen heeft die veiling nog niet plaatsgevonden. De veiling van die 800MHz-band in Nederland vindt plaats in oktober. Dan kunnen providers proberen de frequenties te bemachtigen die ze nodig hebben om een landelijk dekkende LTE-netwerk uit te kunnen rollen. Volgens Ericsson Nederland wachten de Nederlandse providers af hoe de veiling verloopt, voordat ze grote investeringen doen. Webwereld sprak met Ericsson tijdens het Mobile World Congres, dat afgelopen week plaatvond in Barcelona.

Veiling in oktober:

Nederlandse telco’s investeren nog niet in LTE-netwerken, omdat ze afwachten hoe de veiling van de 800 MHz-frequentie in oktober verloopt. Volgens leverancier van netwerkapparatuur Ericsson zullen providers eerst willen zien hoeveel spectrum ze kunnen krijgen. “Het liefst zullen ze twee keer 10 MHz willen bemachtigen, omdat het daarmee makkelijker en goedkoper is een dekkend netwerk op te zetten.” Als providers bijvoorbeeld 2 keer vijf megahertz te pakken weten te krijgen is het mogelijk een dekkend netwerk te bouwen, maar dan zijn er meer palen nodig. “Bij veilingen in andere landen hebben we dan ook gezien dat providers steeds geboden hebben op twee keer 10 MHz. Daarom verwachten we dat dit ook in Nederland zal gebeuren”, zegt Ericsson. Om de concurrentie te bevorderen zijn twee blokken van 10 MHz gereserveerd voor nieuwkomers. Daardoor bestaat een reële kans dat een van de drie grote providers zonder 800 MHz-frequenties komt te zitten. De kans is dan ook groot dat die provider zal moeten samenwerken met een nieuwkomer.

900- en 1800-spectrum onder de hamer:

Een concrete datum voor de veiling in oktober is er nog niet, maar het zal wel rond die tijd moeten gebeuren, zegt Manager Strategy & Regulatory Affairs Patrick Blankers. “In februari lopen de licenties voor de 900- en 1800-frequenties af, die worden geveild op hetzelfde moment als de 800 MHz-frequenties.” “De providers zullen hun huidige posities willen behouden. Op het moment dat ze andere frequenties in handen krijgen moeten telefoonmasten worden omgebouwd, daar is tijd voor nodig.” Om de providers zich voldoende te kunnen laten voorbereiden zal de veiling dus wel in oktober plaats moeten vinden.

2,6 GHz nog weinig gebruikt:

 De veiling van de 2,6 gigahertz frequenties in april 2010 heeft nog niet geleid tot een dekkend netwerk in dat spectrum. De reden daarvoor is deels natuurkundig. Omdat het bereik binnen die frequenties veel lager is, zijn meer masten nodig om het netwerk dekkend te krijgen. De voorwaarden die verbonden waren aan de veiling van de 2,6 GHz-frequenties verplichten telco’s wel een netwerk uit te rollen over een beperkt gebied. “Afhankelijk van het spectrum dat ze bij die veiling hebben bemachtigd, moeten ze dekking realiseren op een aantal vierkante kilometers”, weet managing director Pim den Uyl van Ericsson Nederland. In mei dit jaar zou er volgens Den Uyl ongeveer 80 vierkante kilometer aan dekking moeten zijn. Providers zijn daar wel mee bezig, zo rollen SURFnet en KPN dit jaar jaar een LTE-netwerk uit op het Utrecht Science Park. Tientallen studenten zullen in het proefproject worden voorzien van mobiele apparaten die 4G ondersteunen. In december is KPN begonnen met de installatie van de zendmasten op de campus, waar de Universiteit Utrecht, Hogescool Utrecht en Universitair Medicsche Centrum Utrecht gevestigd zijn.

‘We kunnen nog vooruit met 3G’

Een rondgang van Webwereld langs de drie grote providers levert weinig antwoorden op. Vodafone en T-Mobile willen niets kwijt over de aanstaande veiling. T-Mobile laat bij monde van woordvoerder Michael Vos weten daar niets over te kunnen zeggen. “Over de frequentieveiling kan en mag ik niets zeggen”, zegt Vos. Hij voegt er wel aan toe dat het bedrijf verwacht voorlopig vooruit te kunnen met technieken als 3G. “Wij zijn voorlopig nog genoeg mogelijkheden voor huidige technieken”, zegt de woordvoerder. Een zegsman van Vodafone Nederland laat weten dat er eerst aan de voorwaarden van de 2,6 GHz-veiling voldaan moet worden. Hij wijst erop dat Vodafone, maar ook de andere providers “per mei 2013 aan hun ingebruikname-verplichting van het 2,6 GHz spectrum moeten voldoen. Vodafone zal aan deze vergunningswaarden voldoen”, laat woordvoerder Richard Mes weten in reactie op vragen van Webwereld. KPN was niet onmiddellijk bereikbaar voor commentaar.

Duitsland heeft al grote stappen gemaakt:

In Duitsland is men verder met het uitrollen van LTE, maar dat heeft vooral te maken met licentievoorwaarden. “Bij de veiling van de frequenties werd geëist dat eerst rurale gebieden van goede verbindingen werden voorzien”, zegt Den Uyl tegen Webwereld. “Daardoor is de uitrol daar veel sneller gegaan.” Grote gebieden in Duitsland zaten überhaupt nog zonder breedbandverbindingen. Om daar iets aan te doen werd bij de veiling van LTE-frequenties de eis gesteld dat die gebieden als eerste moesten worden voorzien. Juist daarom is Duitsland een van de voorlopers in Europa geworden als het gaat om LTE-uitrol.

‘VS hebben 3G overgeslagen’ :

Een zelfde oorzaak geeft Patrick Blankers voor de snelle opkomst in de Verenigde Staten. “In de VS is nooit echt de stap naar 3G gezet. Ze hadden lange tijd vooral CDMA-netwerken en slaan nu de 3G-stap over door snel over te gaan naar LTE.” Wereldwijd hebben volgens Blankers nu zo’n 7 miljoen gebruikers beschikking over een LTE-verbinding. Het grootste deel daarvan zit in de Verenigde Staten. Daar zouden zo’n nu 4 miljoen gebruikers zijn. 150.000 Duitsers kunnen inmiddels verbinding maken via een LTE-netwerk. Er zijn op dit moment volgens branchevereniging GSMA 40 LTE-netwerken in 24 landen. In 2015 zouden dit er volgens de GSMA 200 moeten zijn in 70 landen.

Update: Ericsson vult in een latere reactie aan dat de snelle opkomst van LTE in de VS te danken is aan het versneld beschikbaar stellen van de 700 MHz band. “Dat heeft er deels mee te maken dat met de CDMA (EVDO) techniek minder hoge snelheden te halen zijn als met HSPA”, aldus Blankers. Verder laat het telecombedrijf weten dat de dekkingsverwachting van ongeveer 80 vierkante kilometer voor mei dit jaar geldt, en niet voor mei volgend jaar (wat nu is aangepast in bovenstaand artikel). Bij de in april 2010 geveilde frequenties heeft de Nederlandse overheid een verplichting voor ingebruikname opgelegd met een termijn van twee jaar. Die verplichting betreft echter sec gebruik en niet per definitie 4G, zoals LTE.

Bron: webwereld

Zes vragen over Antenne-installaties

By Antenne Opstelpunt, Antenne-installaties in Nederland, contract antenne-opstelpunt, contractbeheer antenne-opstelpunten, KPN, Mobiele netwerken / frequenties, Overname & Fusies, Property-Telecom, Rendement op uw antenne-portefeuille, T-Mobile, Telecom Site Management (TSM), telecom-opstelpunt, Vodafone, , , , , , , ,

Nog steeds balanceren corporaties op de lijn tussen maatschappelijk en financieel rendement als het gaat om de plaatsing en uitbreiding van telecominstallaties op haar complexen. Hoe hier mee om te gaan? Een aantal praktische vragen die kunnen helpen bij het formuleren van eenduidig beleid.

1. Zijn er gezondheidsrisico’s voor huurders?
Een antenne-installatie wordt meestal op het dak van een woongebouw geplaatst waar huurders niet dichtbij kunnen komen. Bovendien hanteert de overheid blootstellingslimieten voor de veldsterkte van antenne-installaties. Uit veldsterktemetingen, uitgevoerd door de overheid, blijkt dat op publiek toegankelijke plaatsen én in woningen de veldsterkte ver beneden de gestelde limieten blijven. Een antenne-installatie zendt horizontaal, waardoor de radiogolven van het dak af zenden en niet in het dak.

2. Is een corporatie verplicht mee te werken aan plaatsing of uitbreiding van een installatie?
Nee. Voor de plaatsing van een nieuwe installatie is een gebouweigenaar niet verplicht om mee te werken. Als een operator een bestaande installatie wil uitbreiden is, afhankelijk van de reeds gemaakte contractafspraken, toestemming nodig van de gebouweigenaar.

3. Hebben huurders invloed op de komst van een antenne-installatie?
Ja. Om een antenne-installatie (GSM, UMTS, WIMAX) te mogen plaatsen op een gebouw met huurwoningen, moet de operator een instemmingsprocedure volgen, waarbij elk huisadres een stemmingsformulier ontvangt en kan invullen. Als een meerderheid tegen stemt, mag de antenne-installatie niet worden geplaatst. Let op: dit betreft uitsluitend nieuwe antenne-installaties en bij uitbreidingen van bestaande installaties waarbij een uitbreiding buiten de bestaande structuren door de operator gewenst is.

4. Wat is een marktconforme vergoeding?
Er worden zeer wisselende bedragen en contractvormen aangeboden door de diverse operators. De hoogte van de vergoedingen hangt onder andere af van het type installatie, de strategische ligging van het gebouw, de inhoud van het contract en de marktontwikkelingen. Het kan zinvol zijn om bij de contractonderhandelingen de hulp in te schakelen van een deskundige externe partij die uw belangen behartigt om te komen tot een maximaal financieel rendement en die tevens toeziet op de naleving van de contractuele bepalingen.

5. Kan ik mijn afgesloten contracten opzeggen en de installaties laten verwijderen?
Ook hier geldt dat de inhoud van de contracten bepalend is welke mogelijkheden u heeft als gebouweigenaar om de contracten op te zeggen. Uit de praktijk is, bij controle van antenne-opstelpunten op daken, gebleken dat de contractueel overeengekomen situatie dusdanig afwijkt van de feitelijke situatie op het dak, dat daarin een opzeggingsgrond gevonden wordt om de overeenkomst op te zeggen. Als gevolg van een marktontwikkeling zeggen ook veel operatoren het contract op. Het is hierbij van belang dat een goede controle plaatsvindt op de afwikkeling van de opzegging en ontmanteling van het antenne-opstelpunt om niet achteraf met kosten en/of schade te blijven zitten.

6. Hoe zit het met opbrengsten en kosten?
De huuropbrengsten van antenne-installaties worden veelvuldig opgenomen in de exploitatiebegroting van de corporatie zonder dat hier een reservering tegenover staat. Regelmatig worden corporaties geconfronteerd met onvoorziene kosten die verband houden met werkzaamheden bij een dakrenovatie waarbij de antenne-installatie, al dan niet tijdelijk, verplaatst dient te worden. Hiermee verdampen de huurinkomsten uit de antenne-installatie en kunnen geen extra investeringen worden gedaan in bijvoorbeeld gewenste leefbaarheidprojecten.

Bron: aedes

Kan er veilig worden gewerkt in de buurt van antennes?

By Antenne Opstelpunt, Antenne-installaties in Nederland, contract antenne-opstelpunt, contractbeheer antenne-opstelpunten, KPN, Mobiele netwerken / frequenties, Property-Telecom, Rendement op uw antenne-portefeuille, T-Mobile, Tele2, Telecom Site Management (TSM), telecom-opstelpunt, Vodafone, , , , , ,

Als er heel dicht (binnen enkele meters) bij antennes wordt gewerkt, is de werkgever verplicht na te gaan welke risico’s hieraan zijn verbonden. Ook moet de werkgever maatregelen nemen om overschrijding van de veilige limieten te voorkomen. Dit kan o.a. door de duur van de werkzaamheden te verkorten of door de antenne tijdens de werkzaamheden uit te zetten. Voordat een zendmast kan worden uitgezet, is overleg met de operator nodig.

Bron: Antennebureau

Een antenne-installatie voor mobiele telefonie op uw (bedrijfs-) pand / dak?

By Antenne Opstelpunt, Antenne-installaties in Nederland, contract antenne-opstelpunt, contractbeheer antenne-opstelpunten, KPN, Property-Telecom, Rendement op uw antenne-portefeuille, T-Mobile, Telecom Site Management (TSM), telecom-opstelpunt, Vodafone, , , , , , , , , , ,

PROPERTY-TELECOM™, een professioneel service georiënteerd bedrijf, richt zich op het (interim-) management en beheer van o.a.(mobiele) GSM, TETRA, UMTS en WIMAX telecom-opstelpunten welke zijn gerealiseerd door operators op één of meerdere van uw vastgoedobjecten.

Heeft u bijvoorbeeld vragen betreffende:

> een nieuwe antenne-installatie;
> een correcte huurovereenkomst;
> marktconforme huurtarieven;
> instemmingsprocedure;
> voorlichting richting bewoners (VvE) of Huurders;
> uitbreiding van een bestaande antenne-installatie;
> facturatie & indexatie;
> opzegging huurovereenkomst;
> ontmanteling telecom-opstelpunt.

Neemt u dan contact op met PROPERTY-TELECOM™!

www.property-telecom.com

PROPERTY – TELECOM (contracten advies GSM, UMTS, TETRA, WIMAX, HOTSPOT, WIFI, etc.)

By Antenne Opstelpunt, Antenne-installaties in Nederland, contract antenne-opstelpunt, KPN, Mobiele netwerken / frequenties, Property-Telecom, Rendement op uw antenne-portefeuille, T-Mobile, Telecom Site Management (TSM), Vodafone, , , , ,

 

Onze corebusiness?

PROPERTY-TELECOM verleent diensten aan vastgoedeigenaren door hen te assisteren bij het beheer van bestaande en toekomstige contractuele verplichtingen met betrekking tot onder andere GSM en UMTS telecom-apparatuur en er zorg voor te dragen dat zij het maximaal rendement behalen.

Ons doel is problemen gerelateerd aan het management van (mobiele) telecom-opstelpunten en de daarbij behorende contracten weg te nemen, zodat de organisatie zich volledig kan concentreren op haar eigen specifieke terrein van dienstverlening.
Het dienstenpakket bestaat uit Auditing, Telecom Site Management en de Marketing van potentiele antenne-locaties waarbij professionaliteit, integriteit en toewijding de belangrijkste factoren zijn.

PROPERTY-TELECOM heeft haar verkoop snel zien groeien hoofdzakelijk door mond-op-mond-reclame. Zeker nu veel vastgoedeigenaren zoals o.a. woningbouwverenigingen en vastgoedbeleggers in toenemende mate worden benaderd door de diverse telecom-operators (zoals KPN, Orange, Telfort, T-Mobile, Vodafone, Versatel, Combonet, etc.) of van de door hen ingeschakelde intermediars zoals Kings, ATC, Nacap, Decom etc. met verzoeken inzake het uitbreiden van bestaande GSM telecom-sites met UMTS apparatuur zoeken deze vastgoedeigenaren naar een geschikte partner om specialistische ondersteuning te verkrijgen.

Moet de gebouweigenaar altijd meewerken aan dergelijke verzoeken om UMTS antennes toe te staan? Ja? Nee? Misschien?

PROPERTY-TELECOM kan uw organisatie voorzien van een kundig advies en deze procedures in goede banen leiden. Een internationaal netwerk zorgt ervoor dat PROPERTY-TELECOM haar diensten ook aan u kan aanbieden in het buitenland.

De kennismakingsfase is eenvoudig en doeltreffend. Zonder enige verplichting nodigen wij u uit in een persoonlijk gesprek uw marktsituatie door te nemen en verdere informatie te verschaffen.

Contact: Voor meer informatie kunt u de website bezoeken via www.property-telecom.com of direct contact opnemen middels info@property-telecom.com

UMTS-controle pas na verkoop Orange

By Antenne-installaties in Nederland, KPN, Mobiele netwerken / frequenties, Overname & Fusies, T-Mobile, Tele2, Vodafone, , , , , , , , ,

EZ stelde de controle op verplichte umts-dekking uit. Daarmee ontspringt Orange wellicht een mogelijke veroordeling. Pas in september 2007, zegt de woordvoerder van Economische Zaken, gaat het Agentschap Telecom onderzoeken of de umts-licentiehouders voldoen aan de vereisten van hun licenties die per 1 januari 2007 golden. Er was volgens EZ de nodige voorbereidingstijd nodig met onder meer TNO om de meetmethodes te valideren. De vereisten voor dekking met umts zijn vóór de veiling van frequenties in juli 2000 bepaald.

In Nederland wonnen de operators KPN, Libertel (Vodafone nu), Dutchtone (Orange), Telfort en Ben (T-Mobile) vergunningen voor umts, waarbij ze samen omgerekend 2,7 miljard euro betaalden. De vereisten gingen pas in op 1 januari 2007. Dan zou er dekking moeten zijn met elke licentie binnen de bebouwde kom van alle gemeenten met meer dan 25.000 inwoners, op alle hoofdverbindingswegen (auto-, spoor- en waterwegen) tussen deze gemeenten, langs de doorgaande autosnelwegen naar Duitsland en België en op of rond de luchthavens Schiphol, Maastricht en Rotterdam. Daarbij moet gedurende tenminste 95 procent van de gevallen worden voldaan aan een nader gedefinieerd serviceniveau. Maar toen werd het toch ineens 2007. Vodafone en KPN zijn de strijd aangegaan om de umts-markt en hebben uit eigen beweging de dekking naar eigen zeggen hoger opgevoerd dan volgens de licentievoorwaarden noodzakelijk is. Echter, uit een enquete van BTG, de club van grote telecomgebruikers, bleek dat in de praktijk umts vaak wordt teruggeschakeld naar gsm. Telfort wilde niet aan umts, maar de overname door KPN maakt het mogelijk om samen een net te bouwen. Twijfels in de markt over de dekking zijn er aangaande T-Mobile en vooral Orange. T-Mobile heeft met de eerste introductie van hsdpa, spoedig gevolgd door KPN en Vodafone, haar achterstand technisch uitgebuit. Maar of T-Mobile de dekking haalt valt te bezien. T-Mobile zelf biedt een duidelijke kaart (niet met Firefox te zien) waarop een dekking van zeker 80 procent te zien is. Orange: ‘voldaan aan verplichtingen’ Orange heeft zelf in 2006 aangegeven dat ze niet aan de wettelijke verplichting (van ongeveer 70 procent van de bevolking) zou kunnen voldoen. Geluiden in de markt spreken van een gebrek aan dekking. En dat wordt bevestigd door beperkte testen: ”Bij Orange heb ik maar op enkele plaatsen UMTS dekking gehad.” De umts-investering is voor Orange gezien haar marktaandeel – zeker in de zakelijke markt met laptops voor umts – relatief de zwaarste inspanning. Met een marktaandeel van zo’n 10 procent wegen de kosten zwaar, een reden te meer om af te zien van een zelfstandige umts-ontwikkeling of voor verkoop van het bedrijf. Op vragen zegt het bedrijf: ”Orange heeft haar netwerk volgens de licentieverplichtingen uitgerold in het hele land, dat is dus meer dan de Randstad.” Maar in een interne publicatie zei de directeur van Orange Nederland, Yves Gauthier, eind mei 2007: ”We onderzoeken de mogelijkheid om het 3G netwerk te delen…In gebieden waar de dekking gering is zullen we het moeten delen met een andere operator.” Orange ontkent nu dat dit een actueel voornemen is: ”Alle operators moeten eerst een eigen netwerk hebben dat voldoende dekkend is volgens de licentievoorwaarden. Het delen van netwerken is dus niet opportuun om de verplichte dekking te halen, maar kan wel de kwaliteit van de dekking verder verhogen. Eventuele gesprekken met andere operators hierover staan nu in de ijskast in verband met het verkoopproces van Orange Nederland.” Toch met T-Mobile Immers, France Telecom wil Orange Nederland verkopen aan T-Mobile. Een besluit is er nog altijd niet, daar de ondernemingsraad van Orange moet instemmen met het voornemen en daarmee ook voor de optie voor ontslagen vanwege doublures met T-Mobile functies. T-Mobile en Orange zullen nu des te meer spijt hebben van het stuklopen van de samenwerking voor de bouw van hun umts-netten. Maar naar verwachting van de markt zal Orange een overname door T-Mobile hard nodig hebben voor umts-dekking, en dat ook T-Mobile dichtere dekking kan gebruiken dan ze nu werkelijk kan bieden. Daarbij is sterk de vraag welke normen het Agentschap Telecom gaat formuleren voor dekking. Met name op de ‘verbindingswegen’ vindt veel uitval plaats. Antenneproblemen De overheid heeft er ook baat bij om niet te snel de licentiehouders te straffen. Die kampen immers in een aantal gemeenten met problemen met de plaatsing van umts-masten. Mede door toedoen van de goed gedocumenteerde site Stopumts hebben in veel gemeenten inwoners besturen ervan kunnen weerhouden om vergunningen voor masten en antennes te verstrekken. Bewoners verliezen echter momenteel veel zaken door gebrek aan juridische macht. Het advies van de Gezondheidsraad, op grond resultaten van Zwitsers onderzoek, adviseert immers om antennes gewoon te plaatsen. Vorige week nog kreeg de gemeente Sassenheim te maken met felle protesten van ouders van kinderen op een basisschool waarnaast KPN umts-antennes wil plaatsen. Het gemeentebestuur zegt dat ze onvoldoende handvatten heeft om plaatsing tegen te gaan. Nu dus meer en meer gemeenten de plaatsing van antennes laten doorgaan, neemt ook de dekking van de licentiehouders toe. Die zien gemeenten en EZ als één overheid, die hen enerzijds verplichtingen oplegt en anderzijds bij de uitrol van netten hindert. Bij de toets in september mag dat geen rol meer spelen. De problemen met plaatsing waren een reden te meer voor EZ om niet al in januari 2007 te toetsen of umts-licentiehouders aan hun verplichting voldeden.

Bron: Planet Multimedia, 27 juli 2007

Ontwikkeling mobiele telecommunicatie cq zendmasten (ATF / NMT / KERMIT / GSM (2g) / GPRS (2,5g) / UMTS (3g) / Wimax / UWB/ LTE (4g))

By Antenne Opstelpunt, Antenne-installaties in Nederland, contract antenne-opstelpunt, contractbeheer antenne-opstelpunten, KPN, Mobiele netwerken / frequenties, Orange, Overname & Fusies, Property-Telecom, Rendement op uw antenne-portefeuille, T-Mobile, Tele2, Telecom Site Management (TSM), telecom-opstelpunt, Vodafone, , , , , , , ,

Ontwikkeling van mobiele communicatie

De eerste ‘mobiele telefoon’ De Nederlandse geschiedenis van de mobiele (tele)communicatie gaat terug naar eind jaren dertig van de vorige eeuw. Halverwege dit decennium startte de toenmalige PTT met de ontwikkeling van draadloze communicatie. Wanneer proeven met deze techniek succesvol blijken, wordt eind 1939 de eerste mobiele telefoon, met de type-aanduiding DR38, gepresenteerd door de Nederlandse Seintoestellen Fabriek uit Hilversum. Vanaf dat moment zijn gesprekken mogelijk tussen mobiele toestellen onderling en tussen mobiele en vaste bestemmingen. Uiteraard was hiervoor wel de tussenkomst van een telefoniste vereist. Overigens betekende mobiel toen zeker niet draagbaar, maar wel verplaatsbaar. De apparatuur was bedoeld voor inbouw in auto’s. Eind jaren veertig wordt dan de start gemaakt met het Openbaar Landelijk Net (OLN). Er is dan sprake van een landelijk telefoonnetwerk, beter vergelijkbaar met mobilofonie, met twee kanalen. Bellen geschiedt volgens de simplex-methode (er kan maar één partij tegelijk spreken) en er is nog steeds tussenkomst van een telefoniste nodig om de verbinding tot stand te brengen. Dit OLN-netwerk wordt later nog uitgebreid tot 8 kanalen en zal nog tot halverwege de jaren tachtig in dienst blijven.
ATF (1e generatie)
Er gaan enkele decennia voorbij voordat er sprake is van echte mobiele telefonie. In maart 1980 wordt het eerste echte AutoTeleFoonnetwerk, het ATF-1 netwerk, in gebruik genomen. De klant kan dan kiezen uit twee, in de auto in te bouwen toestellen: de Pollux en de Castor. Het net heeft echter een aantal beperkingen en kent nog uitsluitend zakelijke gebruikers. Door de grote belangstelling wordt besloten tot de invoering van een tweede ATF-net, gebaseerd op het Scandinavische NMT-concept. Dit net heette het ATF-2 net en wordt in januari 1985 in gebruik genomen. Met het ATF-2 netwerk wordt tevens een nieuw mobiel toestel geïntroduceerd, wat ditmaal ook echt mobiel is. Deze toestellen, de CARVOX 2450-serie, kunnen namelijk ook buiten de auto worden meegenomen. Echt klein waren deze toestellen nog niet, als gevolg van de grote accu die eraan verbonden was. Het zal nog tot eind jaren tachtig duren voordat de eerste zaktoestellen verschijnen. Dan is ook inmiddels het ATF-3 netwerk in gebruik genomen. Dit NMT-netwerk is landelijk dekkend en zal tot eind 1999 operationeel zijn. Vanaf dat moment worden de toestellen ook gewoon mobiele toestellen genoemd.
Tussenvorm: de Kermit In de negentiger jaren wordt er ook nog korte tijd gewerkt met DECT technologie als semi-mobiel netwerk, het CT2-netwerk. Dit netwerk werd bekend door de in mei 1992 geïntroduceerde “Kermit’-toestellen (later ‘greenhopper’ genoemd), waarmee binnen zogenaamde ‘Greenpoints’ gebeld kon worden. Er werden circa 5000 van deze basisstations geplaatst, waarbij binnen een straal van 150 meter mobiel uitgaand gebeld kon worden. De Kermit-houder kon zelf niet via een greenpoint worden gebeld, wat een groot nadeel was. Voordeel was echter dat de Greenhopper ook in huis, in combinatie met een basisstation, goed kon worden gebruikt. In 1996 wordt de actieve verkoop van de dienst gestaakt tot op 1 januari 1999 de dienst, die op het hoogtepunt ruim 50.000 klanten heeft, wordt stopgezet. Prijs en techniek zijn dan voorbijgestreefd door de analoge autotelefonienetwerken met redelijk goedkope abonnementsvormen.
GSM (2e generatie)
Global System for Mobile communications is momenteel de meest gebruikte (wereldwijd ruim 500 miljoen abonnees) mobiele communicatietechnologie. GSM, in het begin ook wel ATF-4 genoemd, is de opvolger van de analoge ATF- netwerken, die inmiddels (sinds 1999) zijn uitgefaseerd. De ontwikkeling van GSM startte begin jaren tachtig en tien jaar later, in 1992, worden de eerste netwerken in gebruik genomen. Groot voordeel van GSM is de mogelijkheid tot roaming tussen netwerken. Dit houdt in dat de abonnee bereikbaar blijft wanneer deze buiten het dekkingsgebied van de eigen operator komt (en daarmee in het dekkingsgebied van een andere aanbieder, bijvoorbeeld in het buitenland). Voor roaming tussen netwerken moeten echter wel afspraken zijn gemaakt tussen de verschillende aanbieders. In Nederland opereren momenteel 5 aanbieders van GSM-netwerken, ieder met hun eigen netwerk. De (landelijke) dekking varieert per aanbieder. Met de invoering van GSM werd ook het GSM-toestel gemeengoed.

Toepassingen: Voornaamste toepassing van GSM is spraak, terwijl SMS (Short Message Service) veel wordt ingezet om korte tekstberichten te verzenden (per 1 januari 2001 werden zo wereldwijd ruim 15 miljard berichten per maand verzonden). Voor gebruik van internet via GSM zijn sinds kort WAP (Wireless Application Protocol)-diensten geïntroduceerd. De datacapaciteit van GSM bedraagt momenteel 9,6 kbps, waardoor WAP niet kan worden vergeleken met het internet wat we gewend zijn via de PC. WAPHet Wireless Application Protocol. Protocol wordt gebruikt over het GSM-netwerk voor sub-internet toepassingen. WAP-gebruikers moeten voor iedere communicatiesessie connectie opbouwen en inloggen op het mobiele WAP netwerk. Beperkte content, te laat beschikbaar zijn van toestellen en trage inlogprocedures hebben, in combinatie met te hooggestelde verwachtingen, gezorgd voor het (vooralsnog) mislukken van deze dienst. Ook de trage (9,6 kbps) verbindingen dragen niet bij aan een snelle acceptatie van deze diensten.
GPRS (2,5e generatie)
General Packet Radio Services is een pakket geschakelde datacommunicatiedienst, die is gebaseerd op GSM technologie. Data wordt in packets over gelijktijdig beschikbare tijdsloten verzonden. Theoretisch kunnen maximaal 8 tijdsloten (toestelafhankelijk) gelijktijdig worden ingezet, waarbij een, eveneens theoretische, bandbreedte mogelijk is van circa 100 kbps. In de praktijk, die afhangt van de gebruikte (in de markt beschikbare) toestellen en het netwerkverkeer, zal echter hooguit een bandbreedte van 28 kbps worden gehaald. Voor de goede orde: dit is slechts de helft van de snelheid die we tegenwoordig standaard over onze analoge telefoonlijn kunnen behalen. Dit terwijl de verwachtingen in de markt, niet in de laatste plaats aangewakkerd door de operators zelf, hooggespannen zijn. Tegenvallende performance kan, evenals de beschikbaarheid van voldoende en hoogwaardige toestellen, voor de acceptatie van GPRS een groot risico vormen. ‘Always on’GPRS werkt volgens het zogenaamde ’Always-on’-principe. Dit houdt in dat de mobiele dataconnectie altijd online en dus zonder inloggen, beschikbaar is. Dit is een van de grootste voordelen boven het huidige mobiele internet dat met WAP over GSM wordt geboden. Kosten De kosten voor mobiel internetten over GPRS worden, in tegenstelling tot Wappen via GSM waar men op ‘airtime’ wordt afgerekend, bepaald op basis van verzonden informatie. Tarieven zoals die momenteel voor GPRS worden geschetst zullen echter een grote invloed hebben op de acceptatie van deze techniek. De kosten voor deze dienst is afhankelijk van welke provider men kiest. Klik hier voor abonnementen en tarieven!Status GPRS is inmiddels in Nederland geïntroduceerd door de grotere operators. De eerste testen en pilots die zijn uitgevoerd zijn naar redelijke tevredenheid verlopen. Een zeer belangrijke factor voor een geslaagde invoering van GPRS als mobiele technologie is de snelheid waarmee UMTS wordt uitgerold. Is dit, zoals de operators op dit moment nog aangeven, binnen twee jaar, dan zal GPRS slechts een korte fase beslaan tussen GSM en UMTS. Tekort om al te grote investeringen te kunnen terugverdienen. Wordt echter UMTS een langere termijn scenario – een steeds meer gehoorde verwachting ligt in de buurt van 4 jaar – dan liggen er meer kansen voor GPRS. Momenteel weet alleen nog niemand hoe het werkelijk zal lopen. Dit maakt de investeringsbereidheid (nieuwe handsets zijn nodig) bij de potentiële gebruikers er echter niet groter op. Ook dit is dus weer een factor die sterk bepalend zal zijn voor de acceptatie van GPRS als mobiele data oplossing. Toepassingen GPRS moet zijn afnemers vinden onder de groepen waarvoor mobiele dataverkeer belangrijk is. Naast het voeren van de agenda, verzenden en ontvangen van e-mail en het raadplegen van adres/telefoonboeken, wordt veel verwacht van koppelingsmogelijkheden met de intranetomgeving van het bedrijf. Ook zullen er internet portals worden ontwikkeld voor GPRS-gebruikers die de vraag naar GPRS moeten doen toenemen.
UMTS (3e generatie)
Het Universal Mobile Telephone System is de gedoodverfde opvolger voor GSM telefonie. UMTS is, evenals GPRS, bedoeld als mobiel datanetwerk, waarbij data middels packets wordt verzonden. UMTS zal echter een grotere datacapaciteit hebben dan GPRS, in theorie 2Mbps. Vooralsnog wordt echter gestuurd op 64 kbps. Vergroting van de bandbreedte zal leiden tot de noodzaak om het aantal opstelpunten te vergroten. UMTS is dan ook een fijnmazig mobiel netwerk vergeleken bij GSM en GPRS. Status Hoewel er nog geen concrete planning is voor commerciële invoering in Nederland, wordt nu aangenomen dat dit niet voor 2004 zal gebeuren. Wel zijn door de operators al planningen gemaakt en partners geselecteerd voor de uitrol van de netwerken. In Japan zal NTT-DoCoMo het voortouw nemen. De geplande introductie van UMTS is daar op dit moment echter al met drie maanden uitgesteld tot dit najaar. Problemen met roaming zouden volgens de laatste berichten de oorzaak van het uitstel zijn. Vanzelfsprekend zal DoCoMo-partner KPN de uitrol en invoering in Japan met grote interesse van dichtbij volgen. In Europa is een groot risico genomen door de verkoop van licenties door verschillende overheden, wat de gezamenlijke operators circa 110 miljard euro heeft gekost. Voor deze operators brengen deze kosten grote financiële risico’s met zich mee en bovendien legt het financiële beperkingen op aan het ontwikkelen van nieuwe technieken en toepassingen. Inmiddels wordt dan ook openlijk de vraag gesteld of deze gelden met UMTS ooit zullen worden terugverdiend. Deze gang van zaken kan ook een reden vormen om de ontwikkeling van volgende generaties mobiele netwerken op de lange baan te schuiven. De operators hebben nogal wat investeringen terug te verdienen met deze netwerken. Naast de astronomische bedragen die zijn betaald voor de licenties, vergt ook de uitrol van de netwerken nog forse investeringen. Voor landelijke UMTS-dekking zijn minimaal 5000 lokale opstelpunten nodig. Vergroting van de beschikbare bandbreedte vergt nog meer opstelpunten. Verschillende operators onderzoeken nu de mogelijkheden om gezamenlijk netwerken uit te rollen en dus de netwerkkosten te minimaliseren.
UWB/ LTE (4e generatie)
Ultra Wide Band is een draadloze datatechnologie van de vierde generatie (4G). Deze techniek maakt gebruik van zeer breedbandige pulsverzending in plaats van de draaggolven die we kennen van GSM, radio en TV. Door in zeer korte tijd (minder dan één miljoenste seconde) breedbandig een stroom pulsen te verzenden is het mogelijk extreme capaciteiten te realiseren. De eerste proeven zijn al geruime tijd geleden gehouden. Met deze technologie zijn (volgens de huidige begrippen) extreme bandbreedtes mogelijk, in theorie zelfs tot 1 Gigabit (!) per seconde. Deze technologie wordt inmiddels gebruikt in het Amerikaanse leger. Een van de aanbieders van UWB is het Amerikaanse bedrijf Time Domain, waar men denkt binnen afzienbare tijd een gegarandeerde snelheid van 40 Mbps te kunnen afgeven. Eind vorig jaar heeft Time Domain voor een groep telecomdeskundigen een eerste demonstratie gegeven in Europa. General Electric, Sony, Siemens zijn slechts enkele van de grote partijen die zich inmiddels hebben ingekocht bij Time Domain. De kans dat deze techniek op korte termijn grootschalig zal worden ingezet is klein. Enerzijds zullen de huidige telecomoperators absoluut geen haast hebben om UMTS te vervangen door een vierde generatie mobiele oplossingen, immers, de mega-investeringen in UMTS moeten eerst worden terugverdiend. Anderzijds is het zeer de vraag of nieuwe partijen als Time Domain hun producten aan de man kunnen brengen wegens de overheidsregels. Het ligt namelijk zeer voor de hand dat de overheden, die voor veel geld UMTS frequenties hebben geveild, hun licentiehouders zullen beschermen teneinde ze in staat te stellen deze enorme bedragen weer terug te verdienen. Hiermee wordt eens te meer weergegeven welke risico’s aan deze manier van frequentietoekenning voor de mobiele sector zijn verbonden. Kortom, commerciële toepassing van UWB technologie zal waarschijnlijk nog een jaar of tien op zich laten wachten. Op langere termijn zullen op UWB-gebaseerde technieken echter grote kans maken, vooral wanneer de behoefte aan het verzenden van grote hoeveelheden data toeneemt, hetgeen wel valt te verwachten.